«قلعه جلال الدین» دژی نظامی در دل بیابان

به گزارش ایکنا از خراسان‌شمالی، «قلعه جلال الدین» یکی از برجسته ترین قلعه های نظامی استان قلمداد می‌شود که در سده‌های 7-6 هجری ساخته شده است.
این قلعه با مصالح سنگ و ساروج به صورت یک شش ضلعی منظم روی سطح ناهموارو صخره ای تپه ای بلند احداث شده است.
موقعیت جغرافیایی قلعه بر سر راه ارتباطی شهرها و مراکز مهم شمال شرق فلات ایران همچون نیشابور، جرجان، مرو و خوارزم اهمیت راهبردی قلعه را دو چندان می‌کرد.
قلعه جلال الدین از نظر ابعاد معماری در نوع خود کم نظیر است و باروی آن در تراز پایین و تا ارتفاع 5 متری نزدیک به 3 متر ضخامت دارد، روی هم رفته بلندای بارو در ضلع شرقی حدود 15 است.
در کف برج‌ها و راهروهای تراز فوقانی باروی قلعه خمره های بزرگی کار گذاشته شده که در مواقع نیاز آب یا آذوقه مورد نیاز را تامین می‌کرده است.
هر یک از این خمره‌ها نزدیک به 150 لیتر حجم دارند و با در نظر گرفتن مجموع 128 خمره موجود در فضاهای مختلف برآورد می‌شود در این ظروف حدود 19000 لیتر یا20 تن مایع یا غله ذخیره می‌شده است.
به علاوه چاهی به قطر حدود 3 متر در گوشه ی غربی حیاط قلعه حفر شده است که شاید دسترسی قلعه نشینان به منبع آب دایمی را فراهم می‌کرده است.
با توجه به بستر صخره ای قلعه، بی تردید حفر این چاه در دل سنگ از شاهکارهای مهندسی در زمان خود بوده است.
سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با هدف احیای قلعه جلال الدین به عنوان موزه از سال 1386 مطالعه و مرمت این بنا را به طور متمرکز آغاز کرد و در خرداد سال 1390 این بنا با عنوان موزه معرفی شخصیت‌های جلال الدین شهیر تاریخ ایران با تاكید بر شخصیت جلال الدین خوارزمشاه افتتاح شد.
با توجه به معروف بودن قلعه به «قلعه جلال الدین» و اینكه نمی توان آن را به یقین به هیچ کدام از شخصیتهای معروف جلال الدین در تاریخ ایران منسوب کرد در ضلع شرقی موزه در طبقه اول شرح احوال و آثار شخصیت های معروف جلال الدین در قالب تابلوهایی به بازدید كننده معرفی شده است.
یكی از وی‍ژگی های منحصر به فرد این موزه قلعه كه آنرا از نظر محتوایی از نمونه های مشابه خود متمایز ساخته شیوه پرده خوانی و نقالی در آن است كه نوعی نمایشِ مذهبی و ملی ایرانی است.
در این نمایش،داستان تصویری نقش شده بر پرده‌های درون هر برج به شیوه نقالی روایت می‌شود كه طی آن وقایع تاریخی دوران مغول و مصایب اولیای دین با کلام آهنگین بازگو می شود.
برج‌های موجود در موزه به این نوع روایتگری اختصاص داده شده است و در هر برج پرده ای با داستانی جداگانه نصب شده است.
از ویژگی‌های منحصر به فرد این موزه استفاده از سیستم دیجیتال برای پخش این نوع روایتگری در هر کدام از برجها به صورت جداگانه می‌باشد.
سایر قسمت های نمایشی موزه در مسیرهای بازدید قرارگرفته که این ویژگی به بازدید امكان می‌دهد تا ضمن حرکت در مسیر و مرتفع ترین قسمت های قلعه، با ویژگی های معماری نظامی، مصالح بکار رفته، خمره های تاریخی كار گذاشته شده در دل دیوارهای قلعه و در نهایت شیوه های تدافعی قلاع تاریخی از نزدیک آشنا شود.

انتهای پیام