برای پيگيری نحوه رعايت کپیرايت در ايران، قانونی که در سال 1348 تصويب شد، اين بار به سراغ «نیما فریدونی» نوازنده و خوشنویس رفتیم؛ او کارشناسی ارشد و دکترای موسیقی را از «کنسرواتوار دولتی مسکو» و «دپارتمان موسیقیشناسی» گرفته است و تأسیس گروه دانشجوبان موسیقی هنرهای زیبا به نام «هوربانگ»، سرپرست گروه اجراهایی در «کنسرواتوار تفلیس» و «موسسه ملی تحقیقات آتن» از جمله فعالیتهای موسیقیایی اوست، فریدونی معتقد است در حال حاضر در زمينه موسيقی در ايران، هيچ قانونی نيست که اگر يک قطعه از آهنگسازی توسط فردی کپی شد، آن آهنگساز بتواند شکايت کند. شرح گفتوگو در ادامه آمده است.
نیما فریدونی در گفتوگو با ایکنا ضمن اظهار تأسف از اینکه بارها موسیقی یا نتی از وی بدون اجازه در یک سایت قرار دادهاند، گفت: در این موارد اگر بخواهیم پیگیری کنیم حتی ممکن است در برخی از سایتها گزینه ارتباط با ما را هم نداشته باشند. در سایت پلیس فتا هم در این رابطهها گزینهای پیشبینی نشده که بتوانیم شکایت خود را ثبت کنیم، بنابراین در این رابطه امکان پیگیری وجود ندارد.
وی اظهار کرد: سالهاست که خیلیها به فکر این موضوع هستند، اما به نوعی با فضای مجازی این مسئله بغرنجتر هم شده، مثلاً در نرمافزارهای شبکههای اجتماعی، خیلی چیزها را میتوان تبادل کرد و قرار داد که پیگیری آنها سختتر هم میشود، در این بین، شرکتی مثل گوگل، خیلی دقیق در این زمینه عمل کرده همانطور که در قوانین آمریکا آمده است، بسیار حرفهای در این زمینه عمل میکنند، مثلاً اگر ویدیو برای شخص دیگری است، گزینه شکایت وجود دارد و مورد بررسی قرار میگیرد حتی به صورت اتوماتیک این امکان وجود دارد، یا اگر موزیکی استفاده میشود، این موزیک هربار که در وبسایت یوتیوپ یا دیگر وبسایتهای هم عرض گوگل پخش میشود، درآمدش برای فرد مورد نظر یا شرکت صاحب اثر منظور میشود در ایران هم باید این اتفاق بیافتد.
مؤسس گروه دانشجویان موسیقی هنرهای زیبا افزود: همواره در طول تاریخ ایران ما تصانیف و آهنگهای مختلف داشتهایم که اینها با شعرهای مختلف ممکن است اجرا هم شده باشد، اما باید آگاه باشیم که وقتی جایگاه دو موضوع مختلف با هم درآمیخته میشود، ممکن است یک آنارشیسم اتفاق بیافتد و همه نسبت به این مسئله دچار جبهه شوند و حتی مفهوم خوبی که توسط شاعر جدید ارائه میشود، اساساً زیر سؤال برود و مردم نسبت به آن جبهه بگیرند، بنابراین این کار هنرمندانه نیست و طبق قانون کپیرایت باید حقوق هر فرد رعایت شود.
وی با بیان اینکه خانه موسیقی تا حدی دولتی است، عنوان کرد: صنفی که بتواند این پیگیریها را انجام دهد و وابستگی دولتیاش کمتر باشد و هنرمندان بتوانند حرف خود را راحتتر بیان کنند، وجود ندارد، البته ما در زمینه آثار فرهنگی صنفی با بقیه همکاران در زمینه تهیه و تکثیر آثار موسیقی شروع بکار کردهایم که به نوعی ثبت شده، ولی هنوز جای کار دارد و قرار است در این صنف قضیه کپی رایت به صورت جدی دنبال شود.
فریدونی بیان کرد: به هرحال موسیقی در طول تاریخ مورد اجحاف قرار گرفته، به خاطر اینکه برداشتهایی نسبت به دین در مورد هنر موسیقی وجود داشته که برخی آن را حرام اعلام کردند و در دورههایی این حرام بودن باعث شده موسیقی تحتالشعاع قرار گیرد و به آن کم توجهی شود، در صورتی که در حوزههای علمیه قدیم یکی از بخشهای مطالعاتی علما، بخش موسیقی در شاخه ریاضیات بوده است.
وی افزود: تاکنون هیچ کجا به هیچ حدیث متواتر برخورد نکردهایم که حرمت موسیقی را اعلام کند، اما طی آراء متفاوت که وجود دارد، آن را با غنا قیاس کردند و این باعث شده در دورههای مختلف این سیستم آسیب ببیند. در دوره معاصر هم این اتفاق تاحدی بعد از انقلاب اسلامی افتاد و بعد با فتوای امام خمینی (ره) در رابطه با موسیقی، جشنواره «موسیقی فجر» ایجاد شد و به نوعی زمینه کار موسیقی ایجاد شد، اما این کافی نیست. حمایتهای دولتی و خرید آثار هنری توسط دولت باید بیشتر باشد. طبیعتاً دولت به عنوان جایگاهی که پول و ثروت در اختیارش است در زمینه هنر خیلی میتواند نقشآفرینی کند و به نفع اقتصاد کل کشور است، در زمینههای گردشگری گرفته تا ارتباطات فرهنگی و حتی به کرسی نشاندن حرف ایرانیان در مجامع بینالمللی از طریق موسیقی خیلی میتواند به نفع اساساً نظام و حکومت باشد، اما به این مسئله توجه نشده و جدی گرفته نشده و موسیقی ما مخصوصاً در زمینه موسیقی سنتی و ایرانی با این شرایط رو به زوال میرود و به فراموشی سپرده میشود.
استاد موسیقی با اشاره به این که همه علل و عوامل مختلفی در زمینه تغییر ذائقه مخاطبان وجود دارد، گفت: یکی از بخشهای تغییر ذائقه مخاطبان غیر از گذشت زمان و یا اصل هنر و موسیقی، تبلیغات و مسائلی است که در رسانهها اتفاق میافتد که یکی از رسانههای مهم، صدا و سیما هست که در آن یک ساختار درست فرهنگ موسیقایی شکل نگرفته و کارشناسانی که در آنجا حضور دارند که البته برخی هنرمندان خوبی هستند، نمیتوانند این حرکت را آن طور که باید پیش ببرند و خیلی از هنرمندان که در صدا و سیما مشغول بکار هستند، میدانند که رویه سازمان از نظر موسیقایی رویه مشخص و خوبی نیست، اما به هرحال کاری نمیتوانند بکنند، تنها به واسطه اینکه آنجا کارمند هستند، خدماتی ارائه میدهند.
وی اظهار کرد: باید شورایی از موسیقیدانان بنام تشکیل شود تا بتوانند رویه صدا و سیما را به جایگاهی سوق دهند که باید باشد. ما نمیگوییم که باید همیشه موسیقی عالمانه گوش دهیم و همه را موظف کنیم که این کار را انجام دهند به هرحال صدا و سیما رسانه ملی است که باید به همه غذای کافی موسیقایی را بدهد، برای برخی باید تفننی و برای برخی موسیقی جدی پخش کند، ولی در حال حاضر در مورد اینها به صورت معتدل برخورد نمیکند. بخش موسیقی عالمانه و موسیقی فرهنگی به فراموشی سپرده شده و این باعث شده که ذائقه عموم مردم هم تغییر کند، عموم مردم هم با توجه به رسانههای خارجی، موسیقی ترکی یا پاپ خارجی و عادی گوش میدهند و این باعث شده که موسیقی ما جایگاهش کوچک و کوچکتر شود و عموم رسانهها هم دوست دارند به جهتی پیش روند که درآمدزایی برایشان بیشتر باشد و وقتی حس میکنند که مردم موسیقی غیر فاخر را بیشتر ترجیح میدهند و طبیعتاً مردم هم موارد ساده را بیشتر دوست دارند، نمیگوییم مردم اشتباه میکنند، اما در کل مردم یک چیز ساده را بیشتر میپذیرند تا موردی که برایشان دردسرساز باشد، این است که رسانهها برای درآمدزایی خود به سمت کارهای غیر فاخر پیش میروند و روی موسیقی ما اثر میگذارد.
فریدونی در پایان دوران طلایی و فاخر موسیقی سنتی را اواخر دوره پهلوی و اوایل انقلاب اسلامی عنوان کرد و گفت: موسیقی پاپ در دوره پهلوی خوب پیشرفت کرد و در ۸ سال اخیر نیز در زمینه موسیقی پاپ پیشرفتهایی داشتهایم.
انتهای پیام