شناسایی مراکز جهانی قرآنی؛ زمینه‌ساز وحدت میان شیعه و سنی
گروه حوزه‌های علمیه ــ مدیرکل اداره امور قرآن مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی گفت: شناسایی شبکه‌ها و مراکز جهانی قرآنی و فعالیت‌هایشان از سوی اداره کل امور قرآن مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، بسترساز وحدت میان شیعه و سنی است.
حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالحسن احمدی‌شاهرختی در گفتوگو با ایکنا درباره ضرورت راه‌اندازی این اداره و فعالیت‌هایش عنوان کرد: شناسایی شبکه‌ها و مراکز جهانی قرآنی و فعالیت‌هایشان، از سوی اداره کل امور قرآن مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، زمینه‌ساز وحدت میان شیعه و سنی است.
این مبلغ عرصه بین‌الملل افزود: اطلاع‌رسانی در مباحث قرآنی، همانند فعالیت‌های قرآنی، پربرکت و نورانی است و آثار و برکات ارزشمندی دارد که در این زمینه خبرگزاری ایکنا، عهده‌دار مسئولیت سنگینی است.
اطلاع‌رسانی در عرصه فعالیت‌های قرآنی در سطح بین‌الملل، دارای جایگاه مهمی است
وی تصریح کرد: اطلاع‌رسانی در عرصه فعالیت‌های قرآنی در سطح بین‌المللی دارای جایگاه مهمی است. شناسایی شبکه قرآنیان جهان اسلام، مراکز جهانی و علمی قرآنی و پیگیری جریان‌های قرآنی و فعالیت‌های مرتبط با آن می‌تواند موجب الهام‌بخشی برای دیگر نهادها باشد.
این محقق و پژوهشگر علوم و معارف قرآن کریم اظهار کرد: ظرفیت‌های قرآنی زیادی در جمهوری اسلامی در سطح بین‌المللی وجود دارد و می‌توان آن را در عرصه جهانی معرفی کرد.
وی بیان کرد: مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در ایجاد تعاون، وحدت و انسجام میان فرقه‌های اهل تسنن و شیعه ایجاد شده است. یکی از راهبردهای اساسی دشمن، برای تضعیف امت اسلامی اختلاف‌انگیزی بین شیعه و سنی بوده و این روند تاکنون ادامه دارد.
مدیرکل اداره امور قرآن مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی عنوان کرد: این مجمع برای پاسخ به نزاع‌افکنی‌ها، همسو و همگام با نگاه قرآنی نظام جمهوری اسلامی راه‌اندازی شده و فعالیت‌هایی درخور را انجام داده است.
یک اصل کلی، احترام به ساحت قرآن کریم است
وی گفت: یک اصل کلی بین همه فرقه‌های تسنن و شیعه، احترام به ساحت مقدس قرآن کریم است. کسی که نام مسلمان بر وی نهاده شده، حتی افراطی‌ترین مسلمان نیز به قرآن کریم احترام می‌گذارد؛ همین فرصت مناسبی است که از این معبر دینی، اهداف تعیین شده در حوزه جهان اسلام و مسلمانان را دنبال کنیم.
وی با بیان اینکه فعالیت‌های خوبی در جمهوری اسلامی در کلیت نظام در عرصه قرآن کریم انجام شده است افزود: این فعالیت‌ها در تک‌نگاری‌ها، مقالات، پایان‌نامه‌های قرآنی، تفاسیر، رشته‌های دانشگاهی و حوزوی، مدارس قرآنی، راه‌اندازی مراکز تربیت قاریان و حافظان، ساخت برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی، فعالیت سایبری، برپایی نمایشگاه‌ها و همایش‌ها و ... به خوبی مشاهده کرد.
تمام معارف ما برگرفته از قرآن است
مدیرکل اداره امور قرآن مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی بیان کرد: همه مباحث دینی، قرآنی است و تمام معارف ما برگرفته از قرآن کریم است و هر کار دینی باید به قرآن برگردد.
وی اظهار کرد: هر چه از عمر مجمع جهانی تقریب گذشت، نیازهای بیشتری در این زمینه احساس شد. عمده برادران اهل سنت بیش از ما به قرائت و حفظ قرآن بها می‌دهند؛ البته قبل از انقلاب این مساله مشهود بود، اما به برکت انقلاب اسلامی این نقص تا حد زیادی جبران شده است.
احمدی شاهرختی خاطرنشان کرد: در اوایل انقلاب، حافظ حرفه‌ای نداشتیم و محافلی اندک بود، اما به مرور زمان، دست برتر جمهوری اسلامی ایران در فعالیت‌های قرآنی نمایان شد.
وی گفت: باید چنین ظرفیت‌های قرآنی را به خوبی ارائه دهیم و آن را به جهان اسلام معرفی کنیم. خلاء‌هایی در معرفی فعالیت‌های قرآنی کشور وجود داشت و دارد و دشمن از این فضای بی خبری استفاده و آن قدر علیه ما تبلیغ کرد که در برخی کشورها می‌گویند، قرآن شیعه غیر از قرآن سنی است! حتی اتفاق افتاده در برخی دانشگاه‌ها و حوزه‌های اهل سنت نیز وقتی قرآن می‌خوانم، عده‌ای واقعا از نحوه چینش آیات قرآن در آن می‌پرسند!؟ من هم عمدا قرآن نظام جمهوری اسلامی را می‌برم تا از نزدیک ببینند، که خیلی موثر است. واقعا ما کم کار کرده‌ایم و دشمن مدام سوءاستفاده می‌کند.
وی عنوان کرد: بعد از اینکه فرد مسلمان فریب خورده در این تبلیغات زهرآگین تصور می‌کند که قرآن شیعه و اهل سنت فرق دارد، آرم شرک را به شیعه می‌زند و وقتی کسی مشرک شد، می‌شود او را کشت و می‌شود این انحراف را درون اسلام زدود! خوب بنابر این داعش، النصره و نیروهای داوطلب علیه جریان شیعی به وجود می‌آید و نامش را جهاد می‌گذارند.
احمدی شاهرختی تصریح کرد: بنده اعتقاد ندارم کسانی که در سوریه و عراق و حتی در بلاد اسلامی هستند، صرفا برای متاع دنیوی آمده باشند، این‌ها اعتقادشان تغییر کرده و شستشوی مغزی شده‌اند و نسبت به شیعه چنین اعتقادی دارند.
وی افزود: باید این ظرفیت‌های قرآنی را به جهان اسلام معرفی کنیم. راه‌اندازی اداره کل امور قرآنی مجمع تقریب در معاونت امور فرهنگی به این معناست که می‌خواهیم فعالیت‌ها را توسعه کمی و کیفی بدهیم و این خلأ را که کاملا مشهود است و ما از آن ضربه خورده‌ایم، عذر تقصیر بیاوریم و جبران کنیم.
مدیرکل اداره امور قرآن مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی اظهار کرد: دو سال قبل، از ناحیه شورای عالی انقلاب فرهنگی، پیشنهادی به دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی حضرت آیت الله اراکی، مبنی بر تشکیل این جایگاه گردید که پس از پیمودن مراحل قانونی در شورای مجمع، این دستورالعمل ابلاغ شد و کار را آغاز کردیم.
وی بیان کرد: در این جا یک میدان بزرگ فعالیت در حدود ۶۰ کشور جهان اسلام و دیگر مراکز اسلامی در کشورهای غیر اسلامی وجود دارد و میدان وسیع است. اولین کار برای این منظور، برنامه‌ریزی است اما در همان گام نخست متوجه شدیم، متاسفانه در نظام ما نسبت به این مقوله، کسی کار درستی انجام نداده و هر کدام از این مراکز متناسب با حوزه برنامه خود در داخل فعال بوده‌اند و گاهی برخی حرکات پراکنده در جهان اسلام داشته‌اند.
هنوز شبکه قرآنی جهان اسلام را شناسایی نکرده‌ایم
احمدی شاهرختی گفت: برای نمونه سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، اعزام های خوبی به مراکز و شهرهای جهان در حوزه قرائت و حفظ و تواشیح و احیانا برخی آموزشهای پراکنده داشته ولی با عنوان آموزشهای دوره ای تالیف و ترجمه و تفسیر و ترجمه نبوده و این خلأ بزرگی است.
وی افزود: ما هنوز آمار درستی از قاریان ممتاز در جهان اسلام نداریم، مگر مشهوران و حائزان در مسابقات بین‌المللی. برای برنامه ریزی، باید بدانیم در سطح جهان چند قاری و حافظ قرآنی داریم. باید دانشگاه‌های فعال را بشناسیم، لازم است بانک اطلاعاتی از شخصیت‌های پژوهشی و آموزشی قرآنی و فعالان عرصه قرآنی راه‌اندازی کنیم. ما هنوز شبکه قرآنی جهان اسلام را اعم از: قاریان، حافظان، مترجمان، مفسران، مولفان، هنرمندان و ... به درستی شناسایی نکرده‌ایم. وقتی بانک اطلاعاتی نباشد، نمی‌توانیم برنامه‌ریزی کنیم، اولین فعالیت این است این بانک را تشکیل و قوی‌تر کنیم.
وی خاطرنشان کرد: برخی اطلاعات را از شخصیت‌های قرآنی و نهادهای داخل کشور مانند شورای عالی قرآن و سازمان اوقاف و سازمان فرهنگ گرفته‌ایم و دنبال شخصیت‌های قرآنی خارجی هستیم، از طریق رایزنان و مراکز جمهوری اسلامی ایران که در آن جا مستقر هستند، این افراد را شناسایی می‌کنیم، البته شخصیت قرآنی که ما مد نظر داریم کسی است که بر اساس تعالیم صحیح قرآن رشد کرده باشد؛ شخصیت‌های افراطی و تندرو که به الفت و وحدت میان مسلمین عمل نمی‌کنند در این بانک اطلاعاتی جایی ندارند.
احمدی شاهرختی تصریح کرد: همچنین تلاش می‌کنیم مراکز و موسسات و دانشگاه‌های قرآنی را شناسایی کنیم. برخی کارهای علمی انجام می‌دهند و کتاب‌های فاخری نوشته‌اند و یا در کارهای تبلیغی و رسانه‌ای فعال هستند و .... ما این فهرست را نداریم و باید اسامی اشخاص و مراکز در سطح جهانی را احصاء کنیم؛ در این باره پروژه‌هایی را منعقد کرده‌ایم. باید اتصال بخشی و پیوندها را بین نهادهای گوناگون داخل با خارج را ایجاد کنیم.
وی اظهار کرد: موضوع بعد، احصای ذخایر و فایل‌های قرآنی معتبر در داخل و خارج از کشور است؛ کتاب‌های قرآنی و نشریات معتبر و فایل‌ها و نرم‌افزارهای زیبایی که قابل عرضه و معرفی به جهان باشد، همچنین شیوه‌های آموزشی قاریان و حافظان و یا اسناد قرآنی در حوزه متن و صوت و تصویر و فیلم و تابلوی که قابل عرضه به جهان است، جمع‌آوری و معرفی کنیم.
احمدی شاهرختی عنوان کرد: ما دارای ظرفیت‌های مهمی هستیم، آیت الله جوادی آملی در حدود ۳۰ سال است که تفسیر می‌گویند و هنوز تمام نشده است، این دریای عظیمی را که از تفسیر گران سنگ المیزان سرمنشاء گرفته است به سراسر جهان، می‌توانیم معرفی کنیم و در یک نمایشگاهی الکترونیکی قرار دهیم که همگان از آن استفاده کنند.
وی خاطرنشان کرد: در این راستا سایت جامع القرآن کریم به مدت سه ماه به دو زبان فارسی و عربی ایجاد شده و دوره آزمایشی را می‌گذراند و به زودی با حضور دبیرکل مجمع افتتاح می‌شود و هر روز فایل‌های جدیدتری در آن نهاده می‌شود. این طرح واقعا کار انجام نشده‌ای بود و مناسب است هر یک از موسسات قرآنی، ذخایر فاخر خود را روی سایت قرار دهند.
مدیرکل اداره امور قرآن مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی یادآور شد: هر چند این اقدام با تاخیر آغاز شده، امید است با پشتیبانی مناسب ادامه یابد و به مقصدی برسیم که هر کسی در هر صنفی و یا سن و جنس و زبانی هر سوال و مساله قرآنی داشته باشد، در این سایت پاسخش را پیدا کند.
وی گفت: در این سایت به دنبال آن هستیم تا مرجعیت‌بخشی کنیم و برای محتوادهی قرآنی جهان اسلام و مسلمانان عمل کنیم تا زمانی که هیچ مبلغ قرآنی و دانش‌آموز و دانشجو و فعال قرآنی نباشد مگر اینکه فایل معتبری که بخواهد در سایت موجود باشد و به طور رایگان از آن استفاده کند. سایت القرآن کریم به مرور زمان جایگاه نمایشگاه الکترونیکی دائمی قرآنی نظام جمهوری اسلامی ایران و جهان اسلام خواهد شد.
وی تصریح کرد: ما تنها به معرفی فعالیت‌های قرآنی می‌پردازیم. رویکرد ما اجرای کارهای ستادی و برنامه‌ریزی و کارشناسی و معرفی آثار در درجه اول و ثانیا عملیاتی کردن طرح و برنامه‌های سالیانه است.
مدیرکل اداره امور قرآن مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی بیان کرد: کارهایی مانند اعزام هیات‌های قرآنی به داخل و خارج از کشور را در دستور کار داریم. باید حلقه وصلی باشیم و به عنوان میان برنامه‌ای برای برنامه‌های دیگران و نقطه عطفی برای شناساندن برنامه‌های قرآنی نظام جمهوری اسلامی به جهان باشیم.
وی اظهار کرد: ما به تازگی کار را آغاز کرده‌ایم و ان شاءالله فراگیر می‌شود. در جایی که دیگران فعالیت‌ها را انجام داده‌اند، لینک را در سایت قرار می‌دهیم، اما در جایی که نیاز است بر اساس توانایی و نیازسنجی به ارائه محصولات قرآنی می‌پردازیم.
احمدی شاهرختی متذکر شد: بر اساس سند جامع قرآنی بین‌المللی فعالیت‌های قرآنی که با مشورت مسئولان قرآنی نظام جمهوری اسلامی در نظام بین‌الملل طراحی شده است و در دفتر رهبری تصویب و ابلاغ شده اقداماتی را در دستور کار داریم. برخی از اقدامات دارای برنامه و بودجه است و برخی اقدامات نیز از ناحیه سند ابلاغ می‌شود و باید مورد پشتیبانی قرار گیرد.
وی خاطرنشان کرد: سال گذشته پنج گروه قرآنی متشکل از قاری حرفه‌ای و حافظ قرآنی و گروه تواشیح و یک مبلغ به استان‌های سنی‌نشین اعزام شد. در این محافل انس با قرآن، از اهل سنت و شیعه به اجرای برنامه می‌پردازند که موجب تشویق و هماهنگی و انسجام می‌شود.
مدیرکل اداره امور قرآن مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی عنوان کرد: امسال برای چهار کشور عراق، سوریه، لبنان و افغانستان هماهنگ شد تا اعزام‌هایی داشته باشیم.
وی بیان کرد: از دو سال به دنبال این هستیم که نمایشگاهی قرآنی را در کشور اندونزی با همکاری ارشاد و سازمان اوقاف و برخی از نهادهای دیگر برگزار کنیم، اما به دلیل کمبود بودجه نتوانستیم این برنامه را عملیاتی کنیم هر چند در اندونزی نیز اعلام آمادگی شد و مکان نمایشگاه و پشتیبانی‌های تبلیغاتی و رسانه ای هماهنگ بود، اما در ایران به دلیل کمبود بودجه نتوانستیم آن را عملیاتی کنیم.
برگزاری نمایشگاه‌های قرآنی در جهان اسلام به صورت حضوری و با کمک دیگر نهادهای داخلی و خارجی یکی از برنامه‌های مهم ماست و قرار است در آن با حضور شخصیت‌های قرآنی نشست‌های ترویجی و علمی برگزار شود.
وی اظهار کرد: اگر ما یک نقشه راه برای فعالیت‌های قرآنی در هر کشور تنظیم نکنیم باری به هر جهت خواهد بود. فعالیت‌های پراکنده، اهداف تشکیل امت اسلامی را محقق نخواهد کرد، برای اینکه یک نقشه کلی در جهان اسلام داشته باشیم استراتژی تبلیغی ما در هر کشور باید مشخص باشد. در برخی از کشورها فعالیت دینی ممنوع است، در برخی از کشورها این کارها پیچیده است و... در هر کشوری متناسب با مقدورات باید فعالیت‌های قرآنی را سامان دهیم.
این فعال عرصه علوم قرآنی افزود: سامان‌بخشی، اولین مرحله بعد از برنامه‌ریزی است؛ بدون ارتباطات وسیع و محکم با فعالان قرآنی در جهان اسلام نمی‌شود، راه به جایی برد. در این جا دست یاری به سوی همه عزیزان قرآنی داخل و خارج از کشور دراز می‌کنیم تا راه‌هایی را برای توسعه و ترویج و تعمیق فعالیت‌های قرآنی به دست آوریم.
وی در مورد سوالی پیرامون تاثیر فعالیت‌های قرآنی در بین مردم از زبان و نژاد و کشورهای مختلف بیان کرد: در خارج کشور و پیرو تبلیغات وهابیت، برخی تصور می‌کنند که شیعه با قرآن کاری ندارد و با این مفاهیم آشنا نیست. سعی بنده و عزیزان اعزامی از کشور، این است که ابتدا به تلاوت قرآن و حرفه‌ای می‌پردازیم و جالب است که فضای سنگین برخی جلسات با این عمل شکسته و میدان برای ارتباط‌گیری مهیا می‌شود. در واقع، ما آن تابلوی سیاسی حاکم در ذهن آن‌ها را با این تلاوت حذف می‌کنیم، بعد ذهنشان تغییر می‌کند و صمیمیت ایجاد می‌شود در محافل گوناگون این معنا به صورت‌های مختلف اتفاق افتاده است.
احمدی شاهرختی با توجه به موانع این فعالیت‌ها تاکید کرد: گروه‌های تندرویی مانند شیرازی‌ها در شیعه و وهابی‌ها در اهل سنت، کار را دشوار می‌کنند و ذهن‌ها را آلوده می‌کنند. همان طور که داعش سنی هستند اما اهل سنت آن ها را طرد می‌کنند، ما نیز شیعیان تندرو را طرد می‌کنیم. استکبار این دو را تغذیه می‌کند. سنی امریکایی و شیعه انگلیسی را هر دو دست‌ساز سازمان‌های اطلاعاتی استکباری هستند.
باید مبلغان قرآنی و زبان‌دان و مدیر به کشورهای اسلامی اعزام شوند
وی تاکید کرد: باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی شود، مبلغان قرآنی و زبان‌دان و مدیر به کشورهای اسلامی اعزام شوند؛ افرادی که کار را به خوبی بشناسند. رسالت آن‌ها بیش از سخنرانی است و در حوزه ارتباط‌گیری با شخصیت‌های اسلامی و مراکز اثرگذار است.
گفتوگو: اکبر پوست‌چیان
