سیاستی برای جذب عموم مردم به مسابقات قرآن وجود ندارد/ گردش رتبه‌ها در بین گروهی خاص
گروه مسابقات ــ داور مسابقات سراسری قرآن، ضمن تشریح عوامل استقبال اندک مردم از مسابقات و رخدادهای قرآنی در کشور، بر این موضوع که سیاستی برای حضور افراد مبتدی و عموم مردم در مسابقات وجود ندارد تأکید کرد و گفت: سال‌هاست که رتبه‌های برتر مسابقات قرآن در کشور بین گروه خاصی می‌‌گردد.
حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمهدی هاشمی، داور بخش معارفی مسابقات سراسری قرآن کریم، در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا؛ در مورد میزان استقبال مخاطبان از مسابقات سراسری قرآن گفت: فقدان حضور پررنگ مردم در مسابقات را به عنوان کاهش شرکت‌کنندگان در مسابقات نمی‌دانم؛ چرا که کاهش به این معنی است که قبلاً حضور بسیار بیشتر بوده و در حال حاضر کم شده است. من هنوز به این برداشت نرسیده‌ام که حضور قبلاً پررنگ بود و اینک کم‌رنگ شده است.
هاشمی گفت: براساس سابقه و شناختی که در مورد مسابقات دارم، به این برداشت رسیده‌ام که مسابقات سراسری قرآن کریم یک‌سری مسابقات نخبگانی است، یعنی این گونه نبوده است که عموم مردم خود را درگیر این مسابقات کنند.
وی با تأکید بر اینکه این موضوع ضعف تلقی می‌شود، افزود: البته این ضعف مربوط به حال حاضر نیست و این گونه نیست که بگوییم کم بودن تعداد متسابقان در مسابقات سراسری قرآن حاصل سیاست‌هایی است که اخیراً اعمال شده‌اند. آمار شاید در سال‌های اخیر بیشتر شده باشد. البته باید بررسی شود و آمار واقعی ارائه و مشخص شود که در 10 سال اخیر، آمار رو به کاهش یا افزایش بوده است. اگر رو به کاهش بوده، باید آسیب‌شناسی شود که چرا این گونه شده است.
گسترده نبودن فرهنگ تعامل با قرآن
معاون پژوهشی مؤسسه قرآن و عترت نورالثقلین با بیان اینکه اگر اصل را بر این بگذاریم که چرا حضور متسابقان در مسابقات سراسری قرآن در دوران چهل ساله آنگونه که باید و شاید نبوده است، به یک‌سری عوامل می‌رسیم، تصریح کرد: اولین عامل را باید گسترده نبودن فرهنگ تعامل با قرآن و مهارت قرآنی در عموم مردم بدانیم. این استقبال نکردن تنها مربوط به مسابقات قرآن نیست و در دیگر رویدادها نیز شاهد این موضوع هستیم.
این داور بخش معارفی مسابقات سراسری قرآن کریم عامل دیگر را نبود تبلیغات درست و پوشش خبری و رسانه‌ای مناسب و جذاب بیان کرد و افزود: مطمئناً هر موضوعی که رسانه‌ها به خصوص رسانه‌های فراگیر و عمومی به سمت آن بروند، آن موضوع برجسته خواهد شد و این برجسته شدن به مرور برای مردم انگیزه ایجاد می‌کند، حتی اگر جاذبه چندانی هم نداشته باشد. متاسفانه در مسابقات قرآن چنین اتفاقی رخ نمی‌دهد.
استقبال کم دانشجویان علوم قرآن و حدیث
وی سومین عامل اقبال اندک از مسابقات را عدم دعوت از نخبگان قرآنی و اهمیت قائل نشدن برای حضور در مسابقات به خصوص در بخش‌های معارفی عنوان کرد و گفت: در بخش‌های آوایی نخبگان به خوبی درگیر مسابقات هستند، اما در رشته‌های معارفی چنین چیزی دیده نمی‌شود. در این بخش قشر زیادی از طلاب و دانشجویان علوم قرآن و حدیث را داریم که میتوانند در مسابقات شرکت کنند، اما به آن صورت شأنیتی برای مسابقات معارفی قائل نیستند. ضمن اینکه ما نیز از آنها دعوت نکرده و سازوکاری را طراحی نکرده‌ایم تا چنین افرادی در مسابقات شرکت کنند. سیاست این بوده که به عموم مردم بپردازیم، اما متأسفانه هم عموم مردم و هم نخبگان را از دست داده‌ایم.
هاشمی در بخش دیگری از این گفت‌وگو، نوپا بودن بخش‌های معارفی مسابقات سراسری قرآن را یکی دیگر از عوامل استقبال اندک از مسابقات به خصوص در این بخش برشمرد و اظهار کرد: یک عامل مهم دیگر حلقه تعریف‌شده بسته‌ای از نخبگان است که هر سال در مسابقات حضور یافته و رتبه‌ها را از آن خود می‌کنند. ورود و نفوذ به این حلقه‌ها برای افراد تقریباً غیر ممکن و نامیسر است. برای مثال از هم اکنون می‌توان حدس زد که در استان خراسان رضوی، گیلان یا قم و یا هر استان دیگری چه افرادی رتبه‌های برتر را کسب می‌کنند. طبیعی است وقتی کسی می‌خواهد برای اولین یا دومین بار در مسابقات حضور یابد دیگر این ریسک را نمی‌پذیرد در مسابقات حضور یابد و به رتبه‌ای دست پیدا نکند.
برپایی مسابقات در سطوح مختلف
این داور بخش معارفی مسابقات سراسری قرآن در بخش دیگری از این گفت‌وگو به ارائه پیشنهادی برای حضور بیشتر مردم در مسابقات قرآن پرداخت و گفت: به اعتقاد من این مسابقات باید در سطوح مختلف برگزار شود و مانند مساباقت ورزشی سطح‌بندی داشته باشد. برای مثال در عرصه ورزش ما شاهد برگزاری مسابقات در سطوح مختلف از لیگ منطقه‌ای تا لیگ یک و لیگ برتر و ... هستیم، در بحث مسابقات قرآن نیز باید به این صورت عمل کنیم، مثلاً در یک حدی از مسابقات قرائت قرآن، قاریانی که مبتدی هستند و تجربه کمتری دارند به صورت جداگانه در مسابقات حضور یابند و نفرات برتر بعد از پایان هر دوره به سطح بالاتر بروند، این روند در سطوح مختلف باید ادامه داشته باشد. مثلاً اگر هشت قاری نخبه و تاپ، 20 قاری ممتاز و 50 قاری متوسط و ... داشته باشیم، هر کدام، جداگانه در گروه خود رقابت کنند و برگزیدگان هر گروه برای سال بعد به سطح بالاتر بروند.
مولف کتاب «با قرآن خوشبخت شوید» در بخش دیگری از این گفت‌وگو بیان کرد: اگر رویه به همین شکل ادامه داشته باشد، بعید است اتفاق خاصی رخ بدهد و هیچ اعتراضی هم در این زمینه صورت نمی‌گیرد. برخی هم که پیشنهادهای خود را ارائه می‌دهند اگر همان پیشنهادها اجرا شود، نه تنها وضعیت را بهتر نخواهد کرد، بلکه مسابقات را به سمت تخصصی‌تر شدن پیش خواهد برد. در این وضعیت تخصصی شدن، یک‌سری افراد خاص در مسابقات شرکت و رتبه‌ها را دریافت می‌کنند و هر سال این رویه ادامه دارد و به نظر می‌رسد این روند سال‌‌ها ادامه داشته باشد.
اتخاذ سیاستی برای حضور مبتدیان
هاشمی با بیان اینکه شجاعت لازم برای تغییر رویه‌های بیشتر در مسابقات دیده نمی‌شود، اظهار کرد: تخصصی شدن مسابقات هیچ ایرادی ندارد و می‌تواند یکی از موانع حضور افراد مختلف در مسابقات شود، اما مانع اصلی نیست،. لذا تخصصی شدن هیچ ایرادی ندارد. در حال حاضر افراد بسیار زیادی میتوانند به صورت تخصصی در مسابقات حضور یابند، اما حضور نمی‌یابند. پس عوامل مختلفی وجود دارد که برخی از آنها بیان شد و یکی دیگر از آنها این است که سیاستی برای حضور مبتدیان در مسابقات در نظر گرفته نشده است.
این داور و طراح بخش معارفی مسابقات سراسری قرآن با بیان اینکه آیین‌نامه مسابقات نیز شفافیت ندارد، گفت: یک شرکت‌کننده نمی‌داند در طول سال باید خود را با چه ملاک و معیاری وفق دهد تا بتواند به سطوح بالا برسد.
وی در بخش دیگری از گفت‌وگوی خود با خبرنگار ایکنا با بیان اینکه قبل از نقد مسابقات باید به نکات آن پرداخته شود، گفت: تجربه نشان داده است در جامعه ما انتقاد از یک موضوع باعث به سمت جلو رفتن آن موضوع نمی‌شود. لذا قالباً انتقاد از یک موضوع به جای اصلاح به حذف آن موضوع منجر شده است. اعتقاد دارم وضعیت مسابقات و حرکت‌های رو به جلو بهتر شده است و اتفاقات خوبی رخ داده است. کاهش هزینه‌ها، پرداخت رسانه به مسابقات، نزدیک شدن به عدالت و مواردی از این دست از جمله نکات مسابقات در سال‌های اخیر بوده است که باید به آن اشاره شود.
انتهای پیام
