حجتالاسلام محمد نوروزپور، مدیرکل بقاع متبرکه و اماکن مذهبی سازمان اوقاف و امور خیریه، در گفتوگو با ایکنا؛ به ارائه آماری در مورد آستان امامزادگان و بقاع متبرکه در کشور پرداخت و تعداد این اماکن مقدس را هشت هزار و 51 مورد اعلام کرد و گفت: از این تعداد پنج هزار و 500 مورد آستان امامزاده و الباقی بقاع متبرکه شامل قدمگاه امام رضا(ع) و امیرالمؤمنین(ع)، قبور پیامبران، آرامگاه مشاهیر، علما و عرفا، مساجدی که کارکرد زیارتی دارند، سقاخانه و حسینیه و ...هستند.
وی در تبیین تفکیک جنسیتی امامزادگان مدفون در ایران گفت: هزار و 206 مورد امامزاده خانم و چهار هزار و 294 مورد آقا هستند. 194 بقعه شاخص کشوری نیز وجود دارند که بیشترین میزان مراجعه زائران را دارند.
مدیرکل بقاع متبرکه و اماکن مذهبی سازمان اوقاف و امور خیریه با بیان اینکه از میان هشت هزار و 51 بقعه و امامزاده، تعداد سه هزار و 916 مورد دارای درآمد و چهار هزار و 135 مورد فاقد درآمد هستند، تصریح کرد: درآمدزا نبودن برخی از این اماکن به دلیل واقع شدن آنها در نقاط روستایی و کوهستانی و تردد کمتر زائران است. همچنین برخی از این اماکن مقدس از زیرساختهای لازم برای جذب زائر و ارائه خدمات برخوردار نیستند.
وی با بیان این مطلب که پس از انقلاب اسلامی ایران، عمران و آبادانی بیش از دو هزار و 500 بقعه دنبال شده است، تصریح کرد: همین امر سبب میشود برخی گمان کنند این امامزادهها پیشتر در این اماکن وجود نداشته است، در صورتی که مردم محلی از وجود این قبور مقدس آگاه بودند، اما ایجاد ضریح و برجسته شدن آن به لحاظ موقعیت مکانی، سبب جلب توجه مردم و این تصور ایجاد میشود که این امامزاده به تازگی ایجاد یا شناسایی شده است.
حجتالاسلام نوروزپور به تفکیک پراکندگی مکانی این اماکن مقدس پرداخت و تصریح کرد: 37 درصد بقاع و امامزادگان در مناطق روستایی، 23 درصد داخل شهرها، 18 درصد در مناطق کوهستانی، هشت درصد بین جادهای، هفت درصد در مناطق بیابانی، شش درصد در مناطق جنگلی و یک درصد در مناطق کویری واقع شده است.
فراوانی امامزادگان در استانهای مختلف
وی با اشاره به فراوانی امامزادگان در استانهای مختلف گفت: استانهای مازندران، گیلان، اصفهان، خوزستان، بوشهر، خراسان رضوی، تهران و مرکزی به ترتیب از بیشترین تعداد آستان امامزاده و بقعه متبرکه بهرهمندند و استانهای سیستانوبلوچستان و کردستان نیز کمترین تعداد این اماکن مقدس را در کل کشور دارند.
حجتالاسلام نوروزپور با بیان اینکه در هزار و 280 بقعه و آستان امامزاده، 850 هزار متر مربع کار عمرانی در قالب مرمت، بهسازی، توسعه، بازسازی و ... در حال انجام است، گفت: در حالی که طی پنج سال گذشته اوقاف هیچ بودجهای از دولت برای عمران و آبادانی آستان امامزادگان دریافت نکرده است و بیش از 60 درصد فعالیتهای عمرانی موجود به علت کمبود منابع بسیار به کندی انجام میشود، چرا که منابع داخلی آستان جوابگوی مخارج نیست.
وجود 800 زائرسرا در بقاع متبرکه
وی به وجود 800 زائرسرا در بقاع متبرکه و آستان امامزادگان با محوریت ارائه خدمات به زائران اشاره کرد و گفت: طرح ساماندهی و استانداردسازی زائرسراها آغاز شده است و براساس رتبهبندی موجود باید به ارائه سقف خدمات در نظر گرفتهشده بپردازند.
وی با اشاره به اینکه طرح جامع ارتقای فرهنگ زیارت و ساماندهی گردشگری مذهبی در حال پیگری است، اظهار کرد: در این طرح درصدد معرفی امامزادگان واجبالتعظیم هستیم. «امامزادگان سرزمین من» عنوان برنامهای است که با همکاری رسانه ملی پخش میشود. همچنین ایجاد اپلیکیشن معرفی امامزادگان و توزیع آن بین زائران و مسافران نیز در دستور کار قرار گرفته است. ایجاد هتل در جوار آستان امامزادگان و بقاع متبرکه نیز میتواند به آشنایی گردشگران با آستان امامزادگان کمک کند.
وی در پاسخ به پرسش ایکنا مبنی بر تبیین زیرساختهای مورد نیاز برای تبدیل آستان امامزادگان به قطب فرهنگی در کشور و میزان تحقق آن طبق مطالبات مقام معظم رهبری، گفت: مردم علاقهمند هستند که در جوار آستان امامزادگان به انجام امور فرهنگی، دینی و قرآنی اقدام کنند؛ اما این امور نیاز به زیرساختهایی همچون دارالقرآن و مجموعههای فرهنگی دارد تا محیط برای استفاده مردم مهیا باشد. طی 40 سال گذشته مردم و خیران همواره پای کار بودهاند اما ایجاد شبستانها، سرویسهای بهداشتی، خانه عالم، دارالقرآن و ... هزینههای بالایی دارد. ایجاد این زیرساختها به نفع مردم و در خدمت مردم خواهد بود و این اماکن را به محل رجوع خانوادهها تبدیل خواهد کرد.
حجتالاسلام نوروزپور ایجاد مراکز افق در آستان امامزادگان و بقاع متبرکه و ارائه خدمات اجتماعی، فرهنگی و قرآنی در این مراکز را از دیگر رویکردهای موجود برای تبدیل این اماکن به قطب فرهنگی خواند و تصریح کرد: این بزرگان در زمان حیاتشان محل رجوع مردم برای رفع مشکلات مردم بودند و به امور اجتماعی و آسیبهای مرتبط واقف میپرداختند و درصدد رفع آن برمیآمدند؛ حال قبور مقدس این امامزادگان نیز میتواند محلی برای رفع مشکلات مردم باشد. بدین جهت در مرحله اول 200 موقوفه بدون قید انتخاب شدند تا از درآمد آنها در این مراکز استفاده شود. میزهای مشاوره با حضور روحانیون متخصص در این مراکز برپا و به محل رجوع خانوادهها تبدیل شده است.
انتهای پیام