استاد اکبر ثبوت؛ صاحب مقام ثبوت، اثبات و سکوت

به گزارش ایکنا؛ مراسم اکران مستند «جهانی بنشسته در گوشه‌ای» که درباره زندگی اکبر ثبوت، از اندیشمندان برجسته کشور تولید شده است، امروز یکشنبه، ۳۰ تیرماه در مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران برگزار شد.
پیش از اکران این مستند، غلامحسین ابراهیمی دینانی، استاد فلسفه به بیان سخنانی درباره شخصیت علمی و عملی اکبر ثبوت پرداخت.

وی با بیان اینکه آقای ثبوت در مقام ثبوت هستند و «ثبوت» ایشان بر «اثبات» ایشان غلبه دارد، گفت: در این جلسه قصد دارم مقداری از ثبوت ایشان را به اثبات برسانم. در تعریف انسان مطالب بسیاری گفته شده است که هر کدام در جای خود صحیح است. اما من این تعبیر را بیشتر می‌پسندم که انسان همان چیزی است که آن را می‌داند و دیگر هیچ.

استاد اکبر ثبوت متواضع و بی‌ادعا و پرمحتواست. هر آنچه نوشته عمیق و پرمحتوا و خدمتی به جهان اسلام است. بعضی اثبات دارند و روزنامه‌ای می‌نویسند، اما ثبوت ندارند. هرچند روزنامه‌نگاری یک هنر است، اما عالم حکمت نباید روزنامه شود.

دینانی با اشاره به اینکه آقای ثبوت در علم و فلسفه و تاریخ و صداقت به یک خانواده بزرگ منسوب هستند، افزود:‌ آقای ثبوت با مرحوم آقابزرگ نسبت نزدیک دارند. مرحوم آقابزرگ چه خدمت‌ها به عالم تشیع کرده و این مرد بزرگ به آن خاندان منسوب است. حال نمی‌خواهم از خاندان ایشان بگویم، بلکه شخص ایشان مورد بحث است.

استاد بازنشسته فلسفه ادامه داد: انسان به سه مظهر تجلی می‌کند و شناخت انسان به شناسایی این سه جلوه منوط است:‌ دین، هنر و فلسفه. اگر بخواهیم انسان را بشناسیم، باید ببینیم هنر او چیست، به چه دینی است و تفکر فلسفی او چیست. از این سه جلوه که بگذریم، چیزی به دست نمی‌آوریم.

وی افزود: آقای ثبوت الحمدلله موفق بوده‌اند. ایشان هم ثبوت هستند و هم سکوت. با این حال، کارهای برجسته‌ای دارند و تا جایی که من اطلاع دارم، بالغ بر 10 اثر و شاید هم بیشتر به رشته تحریر درآورده‌اند و من با کمال تأسف، همه آثار ایشان را نخوانده‌ام.

دینانی با اشاره به اثر استاد ثبوت در مورد حسن بصری، اظهار کرد:‌ یکی از آثار ایشان را به خوبی از ابتدا تا انتها خوانده‌ام که درباره شخصیت حسن بصری است. برخلاف کسانی که با حسن بصری مخالفند، او را مرد بزرگی می‌دانم. او یکی از بزرگان عالم اسلام است که شاعر بزرگ ما نیز سروده است که «حسن ز بصره، بلال از حبش، صهيب از روم، ز خاك مكه ابوجهل، اين چه بوالعجبی ست».

وی ادامه داد: آقای ثبوت در این کتاب خوب از عهده برآمده و شخصیت ابوالحسن بصری را که از بزرگان اسلام است، به خوب معرفی کرده است. امیدوارم توفیق بیابم و سایر آثار ایشان را نیز مطالعه کنم.

دینانی با اظهار خوشحالی از برگزاری جلسه‌ای برای بزرگداشت استاد ثبوت، گفت: واقعاً از تشکیل این جلسه و حضور در آن خوشحالم. البته من هم زبانم قاصر است. ایشان متواضع و بی‌ادعا و پرمحتواست. هر آنچه نوشته عمیق و پرمحتوا و خدمتی به جهان اسلام است. بعضی اثبات دارند و روزنامه‌ای می‌نویسند، اما ثبوت ندارند. هرچند روزنامه‌نگاری یک هنر است، اما عالم حکمت نباید روزنامه شود.

فلسفه، دین و هنر سه جلوه بزرگ انسان است. دین و هنر به انسان خرسندی می‌دهد. دین به انسان یقین می‌دهد و انسان با دین آرامش دارد. هنر خرسندی می‌دهد. هنرمند با ارائه اثر هنری، خواه شعر باشد، خواه موسیقی و سینما شاد می‌شود. فلسفه به جای اینکه خرسندی دهد، نارضایتی می‌آورد. هرچه فلسفه بیشتر بخوانیم ناخرسندتریم. این ناخرسندی بد نیست. انسان کاملا خرسند متوقف است. ناخرسندی مطلق نیز بیماری است. پس هم خرسندی می‌خواهیم و هم ناخرسندی تا به راه بیفتیم.

وی با بیان اینکه اکبر ثبوت در سه حوزه اساسی دیانت، فلسفه و تاریخ اهلیت دارد، گفت: کسانی که فلسفه می‌دانند، اما تاریخ نمی‌دانند، یک چیزی کم دارند و بلکه بسیار چیز کم دارند. اهل فلسفه بداند که با ندانستن تاریخ، چیزی نمی‌داند. اگر تاریخ هم بدانیم و فلسفه تاریخ ندانیم، فایده‌ای ندارد. تاریخ بدون فلسفه تاریخ شرح وقایع است که فایده‌ای ندارد. فلسفه انسان را به اعماق می‌برد.

استاد بازنشسته دانشگاه تهران در پایان اظهار کرد: همان طور که عرض کردم، فلسفه، دین و هنر سه جلوه بزرگ انسان است. دین و هنر به انسان خرسندی می‌دهد. دین به انسان یقین می‌دهد و انسان با دین آرامش دارد. هنر خرسندی می‌دهد. هنرمند با ارائه اثر هنری، خواه شعر باشد، خواه موسیقی و سینما شاد می‌شود. فلسفه به جای اینکه خرسندی دهد، نارضایتی می‌آورد. هرچه فلسفه بیشتر بخوانیم ناخرسندتریم. این ناخرسندی بد نیست. انسان کاملا خرسند متوقف است. ناخرسندی مطلق نیز بیماری است. پس هم خرسندی می‌خواهیم و هم ناخرسندی تا به راه بیفتیم.

همچنین، پس از سخنان غلامحسین دینانی، مستند «جهانی بنشسته در گوشه‌ای» با حضور استاد ثبوت و جمعی از پژوهشگران فلسفه و تاریخ اکران شد.

یادآور می‌شود؛ اکبر ثبوت (متولد دی ماه ۱۳۲۴)، یکی از پژوهشگران برجسته حوزه دین، تاریخ معاصر، ادبیات، فلسفه و عرفان است که سال‌ها از محضر بزرگان حوزه و دانشگاه علم آموخته و از لذت مصاحبت و خوشه‌چینی از خرمن دانش شخصیت‌های کم‌نظیری چون علامه شیخ آقابزرگ تهرانی و علامه شعرانی بهره برده و پژوهش‌های ارزشمند بسیاری را در زمینه‌های جنبش‌های اجتماعی و فکری گذشته، پیوندهای فرهنگی ایران و شبه قاره، حافظ شناسی، صدراشناسی، تاریخ موسیقی، دفاع از معتقدات و فرهنگ شیعه، بررسی احوال و آثار عرفایی چون حسن بصری و حارث محاسبی و روزبهان بقلی، شرح حال و بررسی آثار و آرای استادانش (علامه شعرانی، محمدتقی آملی، مهدی الهی قمشه‌ای، محمود شهابی، مرتضی مطهری و ...)، مسائل حقوقی و سیاسی و اجتماعی به سرانجام رسانده است.

انتهای پیام