به گزارش ایکنا از سمنان،آئینهای عزاداری مردم استان سمنان در دهه نخست ماه محرم آغاز و در حال برگزاری است تا ارادت مردم این دیار را به سرور و سالار شهیدان نشان دهد، یکی دیگر از شیوه های خاص عزاداری رایج در منطقه، مراسم سنگ زنی عزاداران شهر سرخه و روستای اعلا است که عزاداران با در دست گرفتن دو چوب به اندازه کف دست همگام و هم نوا با آوای نوحه آنها را به هم میکوبند. در این شیوه، عزاداران به جای زدن بر سینه، دو چوب (سنگ) موجود در دستان خود را در حالت تک ضرب و سه ضرب بر هم میزنند.
غروب روز عاشورا، شام غریبان شهدای کربلاست زیرا عزاداران هر محل از خواندن نماز مغرب و عشا در حالیکه شمع یا فانوسی در دست دارند در تاریکی اقدام به دسته گردانی در نقاط مختلف مینمایند. حمل نشانههای عزاداری در میان دستجات شام غریبان مرسوم نیست که در نقاطی چون افتر، فولاد محله و شهمیرزاد، مراسم دسته روی و سوگواری تا سیزدهم محرم که اصطلاحاً سوم امام نام دارد انجام میگیرد. در شهمیرزاد و سرخه در غروب روز سوم جماعتی در قالب قوم بنی اسد به نشانه دفن نمادین اجساد شهدا در حال حمل بیل و کلنگ وشبیه نعش اقدام به دسته گردانی و سوگواری می نمایند .
برپایی مجالس تعزیه از دیگر روشهای عزاداری در این ایام است که مجالس تعزیه در تکایا و حسینیههای نقاطی چون مهدیشهر، اعلا، دوزهیر، افتر، سرخه، فولاد محله و نیز در شهر سمنان برگزار می گردد که ایفا کنندگان نقش دریک گروه تعزیه شامل: امام خوان، شمر خوان، بچه خوان، حر، عباس، علی اکبر و غیره است.مجلس مصیب، شهادت حر، مسلم، دو طفلان مسلم، شهادت امام رضا (ع)، مجلس ابوالفضل، علی اکبر(ع)، قاسم و شهادت امام حسین (ع) از مهمترین این مجالس است.
روز پنجم محرم در شهر شاهرود به روز طوق بندان (ياعباس)موسوم است. در اين روز تمامي طوق هاي مساجد سطح شهر و برخي خانه ها با آداب و احترام خاصي با پارچه هاي نذري كه توسط افراد حاجتمند به خادمان اهدا شده پوشيده مي شود. در رأس تيزي طوق، یک سيب سرخ نيز قرار مي دهند، پس از بستن پارچه ها، طوق ها را به طرف مدرسه قلعه محل تجمع عزاداران انتقال ميدهند. دسته چند هزار نفري سوگواران در حالي كه سيه پوش گشته و برخي پا برهنه اند دست بر كمر ديگري گرفته و در حين حركت، با دست ديگر بر روي سينه مي كوبند . ذكر ايشان در اين روز تنها عبارت يا عباس، یاعباس است، پشت دسته، طوق ها را حركت مي دهند، مرسوم است كه طوق ها را به حالت افقي بر روي دوش عزاداران تا تكيه بازار حمل كرده و در آنجا در بين انبوه جمعيت عزادار طوق ها را برافراشته و عزاداري در اين هنگام شور بسياري به خود مي گيرد .
با آغاز ماه محرم ، خادمين مساجد به اتفاق بزرگان محل علم هاي عزاداري را با پارچههايي به رنگ سبز، مشكي، آبي و قرمز پوشش مي دهند . علم شامل يك پایه چوبي بلند است كه بر روي آن پنجه فلزي قرار دارد .
مراسم علم گردشي در مناطق كالپوش و برخي نقاط كويري در روزي از ايام دهه محرم صورت ميگيرد که در اين روز علمها را از مساجد بيرون آورده، فردي در حالي كه علم را به دست گرفته در پيشاپيش عزاداران حركت مي كند. در طي مسير برخي افراد گوسفندي را در پاي علم قرباني كرده و سايرين نذورات خود را به بانيان عزا ميدهند .
اوج عزاداري اهالي منطقه در شب و روزهاي تاسوعا و عاشورا است. اهالي هر منطقه در مساجد و حسينيه ها حضور يافته و به عزاداري مي پردازند . دسته جات عزاداري از مساجد و حسينيه هاي هر محل به حركت در آمده و دسته گرداني مي كنند . نخل برداري روستاهاي دهملاء و ديزج و مغان ، شهرهاي بسطام ، قلعه نو خرقان و مجن در روز عاشورا جمعيت بسياري از اهالي شهر شاهرود را براي عزاداري به اين نقاط مي كشاند .
غروب روز عاشورا شام غريبان شهداي كربلا است. عزاداران حسيني در این شب پس از اقامه نماز مغرب و عشاء هر يك شمع و يا فانوسی در دست گرفته و با تشكيل دسته جات عزاداري در سطح شهر يا كوچه هاي روستا به حركت در آمده و به عزاداري مي پردازند .
در روز یازدهم محرم نخل بزرگ شهرشاهرود توسط عزاداران به حركت در ميآيد. براي اين منظور دستجات عزاداري سطح شهر و روستاهاي اطراف با حمل طوق و علم به سمت مسجد نخل حركت و پس از قرار گرفتن مردان در زير چوب هاي نخل ، با ذكر ياحسين نخل را از مسجد به سمت مزار قديم شهر حركت مي دهند. پس از نوحه خواني و ذكر مصيبت نخل را مجدداً به جايگاه اوليه باز مي گردانند . اهالي نقاط كويري طرود و سطوه در اين روز براي عزاداري به مقبره پير مردان در حومه روستا مي روند .
اين مراسم در روستاي نردين ( منطقه كالپوش ) در روز 13 محرم ( سوم امام )برگزار که در اين روز يكي از اهالي محل در خانه خود طعام نذري پخته و تعزيه خوانان را براي صرف نهار دعوت مي كند .
پس از نهار يكي از اعضاي خانه، يقه تك تك تعزيه خوانان را به نشانه خاتمه عزا مي بندد، در بسياري از نقاط اهالي براي رفع عزا در اين روز كوزه اي سفالي را بر زمين زده و ميشکنند .
در شهرستان دامغان در ایام سوگواری سالار و سرور شهیدان حضرت امام حسین(ع) از چند روز مانده به آغاز محرم تکایا، مساجد، حسینیه ها و بازار شهر سیاه پوش شده و اهالی نیز با پوشیدن جامه نیلی رنگ، خود را برای برگزاری هرچه باشکوه تر مراسم مهیا می سازند. گستردن سفره های نذر و برپائی مجالس روضه خوانی و مرثیه سرایی، از مهمترین آیین های عزاداری ماه محرم در دامغان است .
یکی از آداب ویژه ایام محرم و سرآغاز شکل گیری دیگر مراسمات عزاداری رسم طوق بندان در شهر دامغان و روستاهای آن است. منظور از طوق بندان جامه کردن (پوشاندن) بدنه طوق با پارچه هایی به رنگ مشکی، سبز و غیره است. در شهر دامغان چنین رسم بوده که بدنه طوقها را در مجمع های مسی نهاده و پس از پوشاندن مجمع با پارچه های مشکی رنگ با حضور جمعیت عزادار بدنه طوق را بهم متصل نموده و پس از جامه کردن طوق از آن هنگام تا پایان ماه صفر طوقها به عنوان نشانه عزاداری همراه با دستجات حمل گردیده و در مکانهایی همچون تکایا و حسینیه ها قرار میگیرند .
روز یازدهم محرم در دامغان بدون شک با شکوه ترین عزاداری ماههای محرم و صفر در دامغان در این روز برگزار که دستجات سوگواری نقاط روستایی و دیگر شهرها در این روز از هنگام صبح به شهر آمده و با حرکت زنجیر وار در خیابانهای شهر دامغان به عزدارای میپردازند. حمل نشانههای عزاداری همچون پرچم، پنجه، بیرق، علم و کتل در هر دسته مشاهده که این مراسم از دو مسیر تکیه ابوالفضل(ع) و خیابان زرجوی شمالی آغاز گردیده و در نهایت در فردوس رضا با برپائی نماز ظهر خاتمه می یابد. برخی هیأتهای شهر در این روز به نشانه میزبانی در پشت سر دستجات و هیأتها حرکت کرده و نخل محله امام را با خود حمل می کنند. در این روز اهالی شهر دامغان عزاداران دیگر نقاط را بر سر سفره های اطعام نذری خود پذیرایی میکنند.
از جلوه های بارز و خاص فرا رسیدن ماه محرم در گرمسار، سیاه پوش کردن مساجد، حسینیه ها، سر در مغازه ها و بازار است. اهالی نیز جامه سیاه بر تن می کنند. روضه خوانی، دسته گردانی، علم بندان، تعزیه خوانی و ادای نذر از عمده مراسم عزاداری مربوط به ماه محرم در شهرستان گرمسار است.
اوج عزاداری این ایام در شب و روز تاسوعا و عاشورا است. اهالی در مساجد و حسینیه ها تجمع نموده و به سوگواری می پردازند. دستجات عزادار از مساجد و حسینیه های هر محل به طرف میدان اصلی شهر یا روستا حرکت می کنند. درمیان هیأتهای عزاداری نشانه هایی چون نخل، علم، علامت، پرچم، سقا، دو طفلان و غیره وجود دارد.
در شهر ایوانکی در شب تاسوعا مراسم فرات فرات توسط عزاداران برگزار که خادمان مسجد، طشت آبی را در وسط مجلس نهاده، عزاداران گرداگرد آن ایستاده و بر سینه میزنند. پس از اتمام عزاداری به جهت تبرک مقداری از آب را مینوشند. از دیگر مراسم مربوط به این ایام تعزیه خوانی، مرثیه سرائی، دسته گردانی و حمل نشانه های عزاداری در نقاط شهری و روستایی است. پس از برپائی نماز ظهر عاشورا، عزاداران بر سر سفره اطعام نذری پذیرایی می شوند. یکی از شیوه های خاص عزاداری این ایام مراسم سنگ زنی در روستای کهن آباد است. این روش سنتی عزاداری با در دست گرفتن دو چوب در اندازه کف دست و زدن آنها به یکدیگر همگام با نوحه مداح صورت می گیرد. در این شیوه عزاداران به جای زدن بر سینه دو چوب (سنگ) دستان خود را در حالت تک ضرب و سه ضرب بر هم می زنند.
در شهر گرمسار و برخی دیگر نقاط در روز عاشورا نمادی از حرکت کاروان اسرا نمایش داده می شود. مرسوم است که برخی افراد در نقش لشکریان یزید و برخی نیز در قالب اسیران حادثه کربلا به ایفای نقش می پردازند.
در نقاطی مانند کهن آباد، ریکان، قاطول، جلیل آباد، حاجی آباد و گرمسار علاوه بر تعزیه ثابت که در حسینیه ها و تکایا اجرا می گردد. انجام تعزیه متحرک نیز مرسوم است. بدین شکل که تعزیه خوانان همراه با دسته های عزاداری و در طول مسیر به ایفای نقش می پردازند. سابق بر این برای انجام این نوع تعزیه، گروهی از شهر کاشان در ایام محرم به گرمسار سفر می نمودند. مجالس تعزیه خوانی غالباً یک یا چند بانی دارد که تأمین مخارج آن را تقبل می کردند. البته مقداری از هزینه های برپائی این مجالس نیز از محل نذورات مردمی تأمین میشود.
انتهای پیام