روایت دلدادگی بازرگان سیک به امام رضا(ع)
گروه بین‌الملل ــ «پرویندر سینگ چاندوک»، بازرگان بازنشسته هندی، پیرو آیین سیک و مقیم ایران است. او روابط بین مسلمانان و سیک‌ها را تاریخی و دوستانه می‌داند و ارادت سیک‌ها به اهل بیت(ع) به‌ویژه امام رضا(ع) را بسیار عمیق و عاشقانه توصیف می‌کند.
«پرویندر سینگ چاندوک»، بازرگان بازنشسته هندی، که در حال حاضر معاون رئیس اتاق بازرگانی ایران و هند است، در گفت‌وگو با ایکنا درباره ماجرای ارادت خود به امام هشتم(ع) سخن گفت.
وی درباره پیشینه خانوادگی خود اظهار کرد: متولد ایران هستم. مادرم از سیک‌هایی بود که از هند به زاهدان مهاجرت کرده بود و پدرم که تاجر بود نیز از هند به ایران مهاجرت کرده بود؛ در خیابان امیرکبیر تهران در کار خرید و فروش لوازم یدکی فعالیت داشت.
چاندوک در خصوص جامعه سیکهای ایران بیان کرد: اکنون حدود 25 نفر سیک در زاهدان هستند و 50 تا 60 خانواده سیک هم در تهران زندگی می‌کنند؛ این افراد عشق و علاقه زیادی به ایران داشته و دارند و تعدادی از آنها تابعیت ایران را گرفته‌اند.
وی افزود: دین سیک پنجمین دین بزرگ جهان است که پیروان آن بیشتر در هند و ایالت پنجاب این کشور زندگی می‌کنند و در دیگر کشورهای جهان به‌ویژه آمریکا، کانادا و اروپا نیز تعداد زیادی سیک زندگی می‌کنند. ما سیک‌ها خود را با اسلام از یک شاخه می‌دانیم و علاقه خاصی به اسلام و مسلمانان داریم و مانند آنها یکتاپرست هستیم. «گوروگرانت صاحب» کتاب مقدس و مرجع دینی ماست؛ در آن کتاب آمده که اول الله نور را خلق کرده و این بسیار شبیه به عقاید اسلامی است.
همدلی با مسلمانان
این بازرگان هندی درباره روابط سیک‌ها و مسلمانان هند گفت: در هند همزیستی بسیار خوبی بین مسلمانان و سیک‌ها وجود دارد. در ماه مبارک رمضان سیک‌ها مراسم افطاری برگزار می‌کنند و مسلمانان گاه در معابد سیک‌ها نماز می‌خوانند. ما وقتی وارد مسجد می‌شویم احساس می‌کنیم که به خانه خدا رفته‌ایم و مسلمان‌ها هم در معابد ما احساس نزدیکی و همدلی می‌کنند.
وی تاکید کرد: خوشبختانه در ایالت پنجاب سابقه درگیری بین پیروان هیچ یک از ادیان را نداشته‌ایم و همه با صلح کنار هم زندگی می‌کنیم و همبستگی خاصی بین مسلمانان و سیک‌ها وجود دارد. مسلمانان هند «گورونانک» را به عنوان فقیر و عارفی متعلق به خود به شمار می‌آورند و سیک‌ها او را پیامبر خود می‌دانند. این یکی از عوامل همدلی مسلمانان و سیک‌هاست.
چاندوک تصریح کرد: در حال حاضر نیز سیک‌ها همواره دست کمک به مسلمانان می‌دهند. همچنین در جریان ظلم‌هایی که در مناطق مختلف مثلا علیه مسلمانان روهینگیا در میانمار به وقوع می پیوندد، مؤسسات وابسته به سیک‌ها به کمک آنها آمده‌اند یا به پناهندگان سوری و عراقی کمک‌های زیادی از طرف سیک‌ها شده است. در عبادتگاه سیک‌ها در شهر «امریتسر» واقع در ایالت پنجاب هند روزانه 100 هزار وعده غذا و در عبادتگاه دهلی روزانه 30 هزار وعده غذا بین نیازمندان توزیع می‌شود. سیک‌ها همواره در انجام خدمات انسان‌دوستانه به ویژه به مسلمانان پیشتاز هستند.
علاقه به اهل بیت(ع) به ویژه امام رضا(ع)
چاندوک درباره علاقه سیک‌ها به اهل بیت(ع) بیان کرد: سیک‌ها ارادت فراوانی به امام علی(ع)، امام حسین(ع) و دیگر امامان دارند. آنها در زمان عاشورا و تاسوعا در مراسم عزاداری شرکت می‌کنند. در زورخانه‌های سیک‌ها و در هنگام ورزش نام حضرت علی(ع) را مرتب تکرار می‌کنند و معتقدند که به آنها توان مضاعف می‌دهد.
چاندوک که ارادت ویژه‌ای به امام رضا(ع) دارد، درباره علت این عشق و علاقه خود گفت: عشق به امام رضا(ع) جهانی است و به‌ویژه در میان هندی‌ها بسیار عمیق است. حتی خیلی‌ها بدون اینکه ایشان را بشناسند، خواب آن حضرت را دیده‌اند و بعداً ایشان را شناخته و مریدش شده‌اند. تعداد زیادی از آنها به پابوس امام رضا(ع) می‌آیند و نذر می‌کنند و حاجت روا می‌شوند. ارادت خانواده من به امام رضا(ع) ارادتی دیرینه است. پدر بزرگ مادری من در ایران راننده کامیون بوده و ارادت خاصی به امام رضا(ع) داشت؛ او در جریان سفرهایی که به مشهد داشت مرید امام رضا(ع) شد.
این بازرگان بازنشسته هندی ابراز کرد: من نیز مرید امام رضا(ع) هستم و کرامت‌های زیادی را از آن حضرت دیده ام. مثلاً در یک مورد، عده‌ای از کسانی که با آنها معامله کرده بودم پول‌های من را پس ندادند و دچار مشکل شدید شدم. روزی به بارگاه امام رضا(ع) رفتم و درد دل خود را با ایشان در میان گذاشتم. از کرامات این امام این بود که به چشم خودم دیدم همه کسانی که به ناحق پول من را خورده بودند دچار ورشکستگی شدند؛ من این را از امام رضا(ع) نمی‌‌خواستم اما عدالت الهی را با چشم خودم دیدم. اکنون نیز هر بار که به زیارت بارگاه امام رضا(ع) می‌روم انرژی معنوی عجیبی را دریافت می‌کنم.
چاندوک در ادامه گفت: زیارتگاهی در شهر «سامانا» در نزدیکی «پتیاله» در ایالت «پنجاب» هند وجود دارد که مسلمانان معتقدند متعلق به یکی از فرزندان امام رضا(ع) به اسم «مشهد علی» است و پرچم آستان قدس رضوی در آنجا نصب شده است. این مکان برای سیک‌ها بسیار مقدس است و مراقبت و نظافت آن را برعهده دارند؛ این نشانه دیگری از ارادت سیک‌ها به اهل بیت(ع) به‌ویژه امام رضا(ع) است.
این مرید هندی امام هشتم ادامه داد: در بین مردم غیرمسلمان به ویژه سیک‌ها بسیار دیده‌ام کسانی که در زندگی دچار مشکل می‌شوند وقتی از اطرافیان خود درباره کرامات امام رضا(ع) می‌شنوند و پس از آشنایی با آن حضرت برای زیارت به ایران می‌آیند. وقتی با هواپیما از هند به ایران می‌آیم هندوها و سیکهای زیادی را می‌بینم که راهی زیارت کربلا و حرم امام رضا(ع) هستند. به نظر من شناساندن اهل بیت(ع) به‌ویژه امام رضا(ع) به مردم هند یک خدمت به انسانیت است که باید در این زمینه بیشتر تلاش کنیم.
روابط تاریخی سیک‌ها با ایران
چاندوک درباره ارتباط تاریخی سیک‌ها با زبان فارسی گفت: زبان فارسی به مدت 700 سال زبان رسمی در پنجاب بود و پیامبر ما «گورونانک» در پنجاب معلم زبان فارسی بود؛ همچنین معماری معابد ما بسیار شبیه به معماری مساجد ایرانی است. «گورو گوبیند سینگ» از پیشوایان سیک نامه‌هایی را در قالب شعر به فارسی خطاب به «اورنگ زیب»، پادشاه هندوستان نوشت که به نام «ظفرنامه» شهرت دارد. مردم هندوستان عاشق زبان فارسی هستند و ما علاقه‌مندیم این زبان هرچه بیشتر در هند ترویج پیدا کند. با همکاری دانشگاه خوارزمی برنامه‌ای برای تدریس فارسی در هند انجام داده‌ایم و خانه فرهنگ ایران هم زبان فارسی را تدریس می‌کند. دانشگاه «پتیاله» پنجاب بزرگترین حافظ زبان فارسی در شبه قاره هند محسوب می‌شود و زبان و ادبیات فارسی در میان بزرگان سیک از ابتدا رایج بوده است. جامعه سیک‌ها علاقه و دلبستگی زیادی به خواهران و برادران مسلمان خود دارند؛ آرزو می‌کنم بتوانیم به دنیا نشان دهیم که سیک‌ها و مسلمانان چقدر با هم نزدیک‌اند.
چاندوک در پایان اظهار کرد: می‌خواهم به رهبر معظم انقلاب سلام عرض کنم و از دولت و مردم ایران که در این مدت از جامعه سیک‌ها و هندی‌های ایران حمایت کرده‌اند قدردانی کنم. آرزو می‌کنم روابط تاریخی و فرهنگی دو ملت برادر ایران و هند روز به روز گسترش یابد.
یادآوری می‌شود، سیک (پنجابی: ਸਿੱਖ) به پیروان آیین سیک گفته می‌شود که بر پایه یکتاپرستی است و در سده ۱۵ میلادی در منطقه پنجاب در شمال شبه قاره هند توسط «گورو نانک» پدید آمد. سیک از واژه शिष्य در زبان پنجابی گرفته شده و به معنای شاگرد است.
امروزه ایالت پنجاب در شمال غربی هند بخش عمده جمعیت سیک‌ها را در خود جای داده است و همچنین گروه‌های زیادی از این افراد در سراسر جهان پراکنده هستند. برخی کشورها مانند بریتانیا، سیک‌ها را به عنوان یک دین مشخص در سرشماری‌ها به شمار می‌آورند.
گفت‌وگو از محسن حدادی
مطالب مرتبط
مردان هوا گرچه یکی اند هزارند