آیا فقط کسی که کارت بسیج دارد بسیجی است

به گزارش ایکنا؛ پنجم آذرماه سال 1358 با فرمان امام خمینی(ره)، بنیانگذار انقلاب اسلامی، نیروی مردمی مقاومت بسیج تأسیس شد و پس از تصویب مجلس شورای اسلامی در دی‌ماه 1359 جنبه رسمی پیدا کرد و به عنوان یکی از شاخه‌های سپاه پاسداران ملحق شد. امام راحل(ره) همچنین در تاریخ دوم آذرماه سال 1367 در واپسین سال حیات مبارک خود فرمان تشکیل بسیج دانشجویی و طلاب را صادر کردند که پس از ارتحال ایشان با تدبیر رهبر انقلاب ادامه یافت و شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال 1369 به آن رسمیت بخشید. این دو رویداد مهم در هفته اول آذرماه، موجب شده است تا این هفته در تقویم عمومی کشور، هفته بسیج نامگذاری شود و برنامه‌های مختلفی در کشور برای بزرگداشت بسیجیان برپا شود.

بسیج در سال‌های دفاع مقدس بر دفاع همه‌جانبه از کشور در کنار نیروهای سپاهی و ارتش تمرکز کرد و پس از جنگ تحمیلی، در کنار دفاع از مبانی انقلاب اسلامی به فعالیت‌های علمی، جهادی و فرهنگی توجه ویژه‌ای نشان داد. تشکل‌یافتگی روزافزون بسیج در کنار فزونی گستره فعالیت‌های آن، همواره سؤال‌هایی را در ذهن نسل جوان برانگیخته است: «آیا تنها کسی که کارت بسیج دارد، بسیجی است؟»، «آیا بسیجی باید به یک جناح خاص سیاسی تعلق داشته باشد؟»، «آیا بسیجی حتماً باید محاسن و لباس خاصی داشته باشد؟» و ... . برای پاسخ به این سؤالات به سخنانی کمترشنیده شده از رهبران انقلاب اسلامی رجوع می‌کنیم که تمرکز و تأمل بر آن‌ها می‌تواند معنایی جدید از بسیج را در فضای عمومی کشور برساخت کند.

در سخنان امام خمینی(ره) سابقه بسیج به بیداری قوم بنی‌اسرائیل و قیام آن قوم بر ضد ظلم فرعونی و بسیج اصحاب پابرهنه و فقیر صُفّه در برابر ظلم و غارت اشراف بت‌پرست مکه به دعوت رسول اکرم(ص) و نیز به تشویق مردم از سوی ائمه اطهار(ع) برای حل مسائل سیاسی و کاهش گرفتاری مسلمین بازمی‌گردد(صحیفه امام، جلدد 8، صص 292 و 293) با این تعریف، امام راحل(ره) بسیج را مردمانی می‌داند که دغدغه ظلم‌ستیزی و عدالت‌طلبی داشته باشند و برای کاهش رنج و آلام مسلمین تلاش کنند.

بنیانگذار فقید انقلاب در بند «ل» وصیتنامه الهی سیاسی خود که کمتر بدان توجه می‌شود، مرقوم فرموده است: «وصیت اکید من به قواى مسلح آن است که همان طور که از مقررات نظام، عدم دخول نظامى در احزاب و گروه‌ها و جبهه‌هاست به آن عمل نمایند و قواى مسلح مطلقاً، چه نظامى و انتظامى و پاسدار و بسیج و غیر این‌ها، در هیچ حزب و گروهى وارد نشده و خود را از بازی‌هاى سیاسى دور نگه دارند. در این صورت مى‌‏توانند قدرت نظامى خود را حفظ و از اختلافات درون‌گروهى مصون باشند» بنابراین معمار کبیر جمهوری اسلامی صراحتاً بر اینکه بسیج به جناح سیاسی خاصی تعلق ندارد، تأکید می‌کنند و بر ضرورت دور بودن آن از بازی‌های سیاسی اصرار می‌ورزند.

ایشان در سخنی دیگر بر گمنامی و خلوص بسیجیان تأکید می‌کند و تبعاً با این تأکید، کارت داشتن یا نداشتن، رسمی بودن یا نبودن در این مدرسه عشق، رنگ می‌بازد: «بسیج مدرسه عشق و مکتب شاهدان و شهیدان گمنامی است که پیروانش بر گلدسته‌های رفیع آن، اذان شهادت و رشادت سر داده‌‏اند. بسیج میقات پابرهنگان و معراج اندیشه پاک اسلامی است که تربیت‏‌یافتگان آن، نام و نشان در گمنامی و بی‌‏نشانی گرفته‏‌اند. بسیج لشکر مخلص خداست که دفتر تشکل آن را همه مجاهدان از اولین تا آخرین امضا نموده‌‏اند. من همواره به خلوص و صفای بسیجیان غبطه می‏‌خورم و از خدا می‏‌خواهم تا با بسیجیانم محشور گرداند، چراکه در این دنیا افتخارم این است که خود بسیجی‌‏ام». (صحیفه امام، ج 21، ص 194)

علاوه بر فرمایشات امام راحل(ره)، سخنان صریح حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، مقام معظم رهبری درباره بسیج و بسیجی می‌تواند نشان‌دهنده این باشد که بسیجی بودن لزوماً به معنای داشتن یا نداشتن کارت بسیج نیست و بستگی به ایمان، دغدغه پیشرفت و تطابق با اهداف انقلاب دارد.

آیت‌الله خامنه‌ای در یکی از مهم‌ترین دیدارهای خود با بسیجیان که سال 1379 برگزار شد، جوانان کشور را مخاطب قرار دادند و اظهار کردند: «عزیزان من! کشور مال شماست؛ کشور متعلق به نسل جوان است؛ شما باید این کشور را بسازید؛ شما باید پایه‌های مجد و عظمتی را که این انقلاب و دست توانای معمار انقلاب بنا گذاشته است، حفظ کنید و بالا ببرید؛ شما باید با نیروی خود، با اراده خود، با دانش خود و با ایمان خود، عقب‌ماندگی‌های چندده‌ساله دوران قبل از انقلاب را جبران کنید. در میان جوانان، هرکس که این احساس مسئولیت و این احساس علاقه به اهداف را، همراه با اخلاص در وجود خود حس می‌کند، او بسیجی است. چه در نیروی مقاومت باشد، چه نباشد؛ چه رسماً کارت بسیج گرفته باشد، چه نگرفته باشد. آن کسی که با ایمان است، آن کسی که دنبال اهداف والاست، آن کسی که حاضر است از وجود خود برای کشورش، برای اسلامش، برای نظام اسلامی و برای آحاد ملتش، با وجود خود، با استعداد خود، با جان و تن خود سرمایه‌گذاری کند، او بسیجی است. (29/07/79)»

ایشان همچنین درباره شائبه جناحی بودن بسیج بیان کرده‌اند: «بسیج مال انقلاب است، بسیج جناحی نیست؛ بسیج لشگر انقلاب است. اگر دوگانگی‌ای وجود داشته باشد، دوگانگی انقلابی و ضدانقلابی است» و در جای دیگر فرموده‌اند: «عرصه‌ بسیج یک عرصه‌ عمومی است؛ نه مختص یک قشر است، نه مختص یک بخشی از بخش‌های جغرافیائی کشور است، نه مختص یک زمانی دونِ زمان دیگری است؛ نه مختص یک عرصه‌ای دون عرصه‌ دیگری است. در همه‌ جاها، در همه‌ مکان‌ها، زمان‌ها، عرصه‌ها و در همه‌ قشرها، این وجود دارد. این معنای بسیج است( ۱۳۸۹/۰۴/۰۲)»

رهبر انقلاب همزمان با گسترش فعالیت‌های بسیج دانشجویی در دانشگاه‌های کشور در دهه 70 و سؤال عموم دانشجویان از اینکه «کدام دانشجو، بسیجی محسوب می‌شود؟» می‌گویند: «بسیج دانشجویی در عین آنکه یک تشکل نظم‌یافته و برخوردار از سازماندهی است نه در جناح‌های سیاسی هضم و حل می‌شود و نه خود را رقیب سازمان‌های دانشجویی متعارف می‌شناسد. هر دانشجویی با هر سلیقه سیاسی اگر پایبند به ارزش‌های انقلاب و آماده حضور در عرصه مبارزه فرهنگی و سیاسی با استکبار و ایادی آشکار و نقابدار آن است، می‌تواند در خیل بسیجیان دانشگاه و عضوی از بسیج دانشجویی باشد. 1377/07/14»