به گزارش ایکنا؛ یلدا جشنی باستانی است که در برگزاری سنتی آن استفاده از لباسی خاص با المانهایی مانند هندوانه، انار و ... مطرح نبوده است؛ اما طی چند سال اخیر، کاربرد المانهای مرتبط با یلدا در لباسها، اکسسوریها و حتی ظروف بسیار رایج شده است.
برای پاسخ به این پرسش که چرا توجه به المانهای خوراکی بلندترین شب سال به حوزه مد و لباس کشیده شده است، به سراغ فاطمه بهرامی، استاد دانشگاه علم و فرهنگ و کارشناس حوزه مد و لباس رفتیم. وی در گفتوگو با ایکنا، در تشریح دلایل ورود یلدا به حوزه مد و لباس، گفت: در حال حاضر المانهای مرتبط با شب یلدا نه تنها به حوزه مد و لباس، بلکه به بخشهایی مانند ساخت ظروف هم تسری یافته است.
وی ادامه داد: در سایر فرهنگها جشنهایی مانند هالووین برگزار میشود که در آنها لباس جایگاه مهمی دارد؛ به مدد شبکههای اجتماعی و رسانهها، جوانان کشور ما نیز با این جشنها آشنا شدهاند و حتی درصدد تقلید از آنها و برگزاری چنین مراسمی در ایران هستند. حتی جشن رنگ پاشی در هند هم مورد توجه جوانان ایران قرار گرفته است.
این داور ششمین جشنواره بینالمللی مد و لباس فجر، گفت: یا باید جوانان ما تابع فرهنگی غیر ایرانی باشند که نمیتوانند و حتی اگر در ظاهر هم جشنهایی مانند هالووین را برگزار کنند، صرفاً یک الگوبرداری نامرتبط با فرهنگ ما خواهد بود و یا اینکه چیزی از داخل فرهنگ خودمان را دستآویزی برای فعالیتهای خود قرار دهند.
وی به تأثیر نگاه تجاری و سودآورانه به سنتهای قدیمی اشاره کرد و گفت: سودآوری تجاری نقش مهمی در سوق یافتن جشن یلدا به سمت تولید لباسها و محصولات ویژه یلدا دارد. این نوع لباسها با تاریخ مصرف بسیار کوتاه ویژه همین مراسم تهیه میشود اما فعالان اقتصادی این ریسک را میکنند و از همین یک شب هم برای سودآوری بهرهمند میشوند که به معنای اقتصادیسازی از هر جریانی است.
این استاد دانشگاه از دستآویز قرار دادن یلدا توسط جوانان برای نمایش هنرهایشان در طراحی لباس، اکسسوری و ... سخن گفت و افزود: نباید به جوانان بگوییم نه از فرهنگهای دیگر تقلید کنید و نه در فرهنگها و سنتهای خودتان تغییری ایجاد کنید. وضعیت چهارشنبه سوری را ببینید؛ این جشن کاملاً به مسیر متفاوتی منحرف شده است و اینکه جشن یلدا به سمت مد و بهرهبرداری تجاری هنرمندان از این جشن پیش رفته امری مثبت است.
وی تصریح کرد: میتوان به همین جشن هم سمت و سوی عالی فرهنگی داد و از قِبَل آن مسابقات و جشنوارههای متعدد با سود اقتصادی و فرهنگی برای کشور راهاندازی کرد.
بهرامی در پاسخ به این نگرانی که یلدا از جشنی خانوادگی به جشنی غیر خانوادگی تبدیل شود، گفت: باید از جشنهای سنتی مراقبت کرد. در گذشته در کتابهای درسی داستانی شیرین در خصوص شب یلدا و دورهمیهای خانه مادربزرگ نوشته شده بود. اما اکنون چه قدر برای بچههای کوچک که والدین تلاش میکنند برایشان لباس هندوانهای بخرند، در خصوص فرهنگ و مفهوم شب یلدا صحبت میشود؟
بهرامی در پایان، یلدا را فرصتی برای قدرتبخشی به فرهنگ خانوادگی ایرانی برشمرد و گفت: هم میتوانیم یلدا را با بیتوجهی به دورهمی دوستانه جوانان تبدیل کنیم و هم میتوانیم با برنامهریزی فرهنگی از جشن خانوادگی ایرانی حفاظت کنیم.
انتهای پیام