مخالف نظارت بر آثار ترجمه‌ای کودک و نوجوان هستم/ ضرورت تربیت کودک انتخابگر
گروه ادب ــ یک مترجم ادبیات کودک و نوجوان در مورد نظارت بر آثار ترجمه‌ای کودک و نوجوان، گفت: نویسنده‌ها و مترجمان خودشان بهتر تشخیص می‌دهند که چه نوع کتابی برای کودکان و نوجوانان مناسب است، به همین دلیل با هر نوع نظارتی مخالف هستم.
به گزارش ایکنا؛ غلامرضا امامی، مترجم و نویسنده، متولد ۱۳۲۵ در اراک و دانش‌آموخته علوم سیاسی از دانشگاه رم است. او دوره‌ای طولانی مدیریت انتشارات کانون پرورش فکری کودک و نوجوان را بر عهده داشت. با روحیه‌ای آشتی‌جویانه، برای برپاماندن کانون در دوره‌های گوناگون تلاش کرد. او که نویسنده و مترجم آثار کودک و نوجوان است در حوزه بزرگسال نیز آثاری به‌یاد ماندنی به‌طبع رسانده که از آن جمله می‌توان به مصاحبه‌های اوریانا فالاچی با امام خمینی(ره)، مهندس بازرگان، قذافی و … اشاره کرد. از آثار دیگر امامی می‌توان «آن‌ها زنده‌اند»، «آی ابراهیم»، «حقیقت بالاتر از آسمان»، «آتش باش تا برافروزی»، «شب و پیرزن»، «پرنده طلایی»، «ماهی فقط ماهی است»، «من خواب صلح می‌بینم»، «آفتاب‌پرست»، «شهر خوب»، «قندیل کوچک» و «قدس رؤیای ما» را نام برد.
امامی در گفت‌وگو با ایکنا، درباره انتخاب اثر ترجمه‌ای برای کودکان و نوجوانان گفت: من کتابی را برای ترجمه انتخاب می‌کنم که دایره واژگان آن برای کودکان و نوجوانان مناسب باشد و فضای جدیدی را برای آن‌ها ترسیم کند، تا تجربیات لذت‌بخشی از زندگی داشته باشند. در واقع هر کتابی که به آگاهی آن‌ها کمک کند، می‌تواند در این انتخاب مؤثر باشد.
وی افزود: من هیچ مشاوره‌ای با ناشر در انتخاب کتاب ندارم و ابتدا کتاب را انتخاب و ترجمه می‌کنم و سپس ناشران هستند که درخواست چاپ آن را دارند و هیچ وقت سفارشی و به توصیه ناشر عمل نمی‌کنم.
امامی در پاسخ به اینکه چه اندازه انتظارات والدین از سوی مترجمان کتاب‌ها مورد توجه بوده است، ادامه داد: تلاش می‌کنم به انتظارات کودکان و نوجوانان پاسخ دهم، نه اینکه انتظارات والدین را مورد توجه قرار دهم، زیرا امام علی(ع) می‌فرماید؛ فرزند زمان خویشتن باش. کودکان به آگاهی نیاز دارند، آن‌ها نیاز دارند دریابند و تجربه کنند، البته بچه‌های همه دنیا به هم شبیه‌اند و انتظارات یکسانی دارند و به همین دلیل است که وقتی قصه‌های زیبای هانس کریستین اندرسن را می‌شنویم، تصور می‌کنیم در فضایی در اطراف ما رخ داده و به ما نزدیک است.
این مترجم تصریح کرد: ادبیات کودک و نوجوان هیچ مرزی نمی‌شناسد و به هیچ وجه مرز زمانی، مکانی و ایدئولوژیک وجود ندارد و فقط انسان مطرح است؛ از این رو باید با ترجمه آثار خوب به آگاهی انسان کمک کرد.
وی در ادامه درباره نظارت بر آثار ترجمه‌ای کودک و نوجوان بیان کرد: من با هر نوع نظارتی مخالفم. نویسنده‌ها و مترجمان خودشان بهتر تشخیص می‌دهند که چه نوع کتابی برای کودکان و نوجوانان مناسب است و دیگر آن دوره گذشته که والدین بخواهند برای بچه‌ها کتاب انتخاب کنند. اکنون همه بچه‌ها موبایل دارند و حجم داده‌ها و اطلاعاتی که دریافت می‌کنند، بسیار زیاد است؛ از این رو باید مسیر را به کودکان نشان داد، یعنی کتاب خوب را به آن‌ها پیشنهاد داد تا خودشان انتخابگر باشند و نمی‌توان با باید و نباید به آن‌ها امر کرد.
این نویسنده با تأکید بر آشنایی افراد از کودکی با کتاب، افزود: اگر کودکان کتاب هم می‌خوانند باید با بازی و شادی همراه باشد تا از کتاب خواندن هم لذت ببرند. متأسفانه کودکان امروز با روی آوردن به بازی‌های رایانه‌ای، بازی و شادی کمی را در زندگی خود تجربه می‌کنند، در حالی که با ادبیات کودک و نوجوان می‌توان این نکات را در زندگی آن‌ها پررنگ‌تر کرد، به ویژه اینکه در آثار ترجمه‌ای به این موارد دقت بیشتری می‌شود.
امامی با بیان اینکه آموزش و پرورش نقش اندکی در آگاهی‌دهی به کودکان دارد، گفت: کتاب‌های به‌روز و مناسب نیاز دانش‌آموزان در کتابخانه‌های مدارس یافت نمی‌شود، به نظرم اگر در هنگام ثبت‌نام، به والدین کودکان تکلیف کنند که چند کتاب به مدارس اهدا کنند، این کتابخانه‌ها وضعیت بهتری پیدا خواهند کرد.
وی در ادامه درباره ویژگی مترجم خوب گفت: مترجم خوب کسی است که زبان مبدأ و مقصد را به خوبی بشناسد و به متن و مضامین وفادار باشد و کتابی انتخاب کند که به آگاهی خوانندگان کمک کند. همچنین ویراستاری در ترجمه اهمیت ویژه‌ای دارد که در گذشته بیشتر مورد توجه بود، اما اکنون اغلب ترجمه‌ها بدون ویراستاری منتشر می‌شوند و ناشران به دنبال سود خود هستند.
انتهای پیام
