فریب آتش‌بس در یمن با پرچم سفید کرونا

به گزارش ایکنا، ائتلاف متجاوز عربی ـ آمریکایی به سرکردگی عربستان از ۲۶ مارس ۲۰۱۵ (فروردین ۹۴) به بهانه بازگرداندن منصور هادی، رئیس‌جمهور مستعفی و فراری یمن، به قدرت این کشور را هدف حمله‌های خود قرار داده‌ است، در حالی که پس از گذشت بیش از پنج سال از این جنگ، ائتلاف سعودی هیچ دستاوردی در یمن کسب نکرده است.
 
این ائتلاف بامداد پنجشنبه گذشته (21 فروردین) به‌ صورت یک‌جانبه برای دو هفته در یمن اعلام آتش‌بس کرد. «ترکی المالکی»، سخنگوی ائتلاف عربی، به سرکردگی عربستان به‌ طور رسمی از اعلام توافق آتش‌بس در یمن خبر داد و گفت که این آتش‌بس ۲ هفته ادامه خواهد داشت و پس از آن نیز قابل تمدید است. در مقابل، صنعا با ارائه سندی به سازمان ملل مفاد مورد نظر خود برای آتش‌بس واقعی را اعلام و در واکنش به این موضوع تأکید کرد که آتش‌بس نیازمند راه‌حلی جامع و مورد تأیید مردم یمن است.

همچنین، «محمدعبدالسلام»، سخنگو و رئیس هیئت مذاکره‌کننده انصارالله، اعلام کرد: «ما یک دیدگاه ملی فراگیر را به سازمان ملل درباره توقف کامل جنگ و پایان کامل محاصره ارائه دادیم.»
 
وی پنجشنبه شب در مذاکرات صلح گروه‌های یمنی در استکهلم سوئد نیز گفت: «خواستار آتش‌بس واقعی هستیم و توقف جنگ نمی‌تواند با آتش‌بس دو هفته‌ای صورت بگیرد.»
 
این در حالی است که مردم مظلوم یمن علاوه بر جنگ خانمان‌سوزی که وارد ششمین سال خود شده، درگیر شیوع ویروس کرونا هستند و سازمان‌های بین‌المللی به دلیل زیرساخت ضعیف سیستم درمانی یمن، درباره خطر وقوع فاجعه انسانی در این کشور هشدار داده‌اند.
 
«محمد علی الحوثی»، رئیس شورای عالی سیاسی یمن، نیز شنبه شب(23 فروردین) در این باره گفت که ما ائتلاف متجاوز آمریکایی ـ سعودی ـ اماراتی و متحدان(محلی آنان در یمن) را مسئول انتقال ویروس کرونا در این منطقه از یمن می‌دانیم.

 

محمد عبدالسلام نیز پیش‌تر گفته بود که به‌ دلیل تداوم تجاوز، محاصره، ممانعت از ارسال غذا و دارو، قحطی گسترده؛ وبا و بیماری‌های واگیردار دیگری در یمن به وجود آمده است. کسی که عامل این مسائل است، ابایی ندارد با انتقال کرونا به یمن، تجاوز جدیدی را رقم بزند.
 
با این حال به نظر می‌رسد، همانگونه که رهبران جنبش انصارالله و فرماندهان نیروهای مسلح و کمیته‌های مردمی این کشور بیان کرده‌اند، نیت رهبر نیروهای ائتلاف یعنی عربستان که پیش از این نیز از سابقه زیر پا گذاشتن توافق و نقض آتش‌بس برخوردار بوده است، توقف جنگ و کاستن از درد و رنج مردم یمن نیست، بلکه اعلام آتش‌بس تاکتیک جدیدی است تا ائتلاف بتواند از آن برای تجدید قوا و جبران خسارت‌های اخیر خود استفاده کند.
 
در همین راستا، تارنمای خبری «یمن پورتال» در یادداشتی به قلم «علی الذهب» به موضوع آتش‌بس یک‌جانبه ائتلاف سعودی و ورود کرونا به یمن پرداخته است که متن آن در ادامه می‌آید:
 
«دولت صنعا بار دیگر تمایل خود را برای برقراری صلح و انتخاب گزینه سیاسی جهت حل بحران یمن به اثبات رساند. این نشان‌دهنده دیدگاه جدید طرف ملی در یمن است. دیدگاهی که با قرار داشتن در جایگاه قدرت و نه ضعف، و در سایه برتری نظامی نیروهای ارتش و کمیته‌‌های مردمی یمن و پیروزی آنها در جبهه‌های مختلف نمود پیدا کرد، اما این سند ملی‌گرایانه، از سوی نیروهای سیاسی در صنعا و در پاسخ به دعوت «آنتونیو گوترش»، دبیرکل سازمان ملل متحد درباره آتش‌بس در یمن به‌منظور مقابله با بیماری کرونا مطرح شده است.
 
این سند حول محورهایی چون: توقف همه جانبه جنگ در یمن، آتش‌بس در همه جبهه‌ها، پایان دادن به حضور بیگانگان در تمام نقاط یمن، پایان دادن به هرگونه حضور نظامیان یمنی در اراضی عربستان سعودی، پایان دادن کامل به محاصره هوایی، دریایی و زمینی و همچنین اتخاذ تدابیر و راهکارهای انسانی و اقتصادی بیان شده است. علاوه بر اینکه اجرای تدابیری جهت ایجاد اعتماد و بازسازی و جبران خسارات نیز در این دیدگاه مطرح است تا یک اقدام سیاسی با نظارت سازمان ملل که ضامن سلامت، وحدت و استقلال یمن باشد، آغاز شده و گفت‌وگویی سیاسی در چارچوب مرحله انتقالی جدید را ایجاد کند.
 

 

این طرح اولین مورد در نوع خود نیست، بلکه در ادامه دیگر اقدامات گذشته صنعا است که پیش از این آنها را اعلام کرده بود و این امر نشان می‌دهد که صنعا احساس مسئولیت کرده و تمایل شدیدی به صلح و جلوگیری از خونریزی دارد، اما آنچه این طرح را از نمونه‌های گذشته خود متمایز می‌کند، آن است که به نظر می‌رسد سند جدید کامل و همه جانبه است. زیرا پیشنهادها و بندهایی در زمینه‌های سیاسی، نظامی و انسانی در آن دیده می‌شود و راهکارهایی برای چگونگی اجرای آن در نظر گرفته شده است.
 
طرح صنعا گویی توپ را به زمین ائتلاف سعودی ـ که به سنگ‌اندازی در برابر اقدامات صلح‌آمیز گذشته در یمن متهم است ـ انداخته است؛ ائتلافی که تلاش کرد تمام توافقنامه‌ها از جمله توافقنامه سوئد را که براساس آن، مردم یمن امید داشتند تا جنگ و کشتار ۵ ساله پایان یابد، به شکست کشاند.
 
با وجود این دیدگاه می‌توان درباره شاخصه‌های مثبت آن در جهت امکان توقف تجاوز و برطرف کردن محاصره سخن گفت، به‌ویژه در شرایطی که فشار بین‌المللی برای پایان دادن به اقدامات نظامی و تمرکز بر مقابله با ویروس کرونا وجود دارد.

مانور فریبکارانه آتش‌بس؛ ادامه محاصره و جنگ
چنانچه به نظر می‌رسد، این مسئله ائتلاف سعودی را مجبور کرده است تا آتش‌بس قابل تمدید دو هفته‌ای را اعلام کند و مدعی شد که اعلام آتش‌بس با هدف آماده‌سازی شرایط مناسب برای رسیدن به توقف کامل و همیشگی جنگ در یمن اعلام شده است. از سوی دیگر می‌توان این آتش‌بس را به فشارهایی که در جهت دستیابی به تسویه حساب سیاسی پس از شکست سیاسی و نظامی ائتلاف و ناتوانی در رسیدن به اهدافش وجود دارد، ربط داد.
 
جامعه یمن امید زیادی به ائتلاف متجاوز سعودی نبسته است و عقیده دارد که آتش‌بس آنها نیز همچون آتش‌بس‌های قبلی زمان زیادی به طول نخواهد انجامید. زیرا ائتلاف سعودی بارها توقف عملیات نظامی را اعلام کرد اما تجاوزهایش به اراضی یمن متوقف نشد.
 
این مسئله نیروهای سیاسی در صنعا را بر آن داشت تا از همان لحظات اولیه اعلام آتش‌بس جدید، در آن تشکیک وارد کنند و این اقدام سعودی را تنها یک مانور نمایشی بدانند با توجه به اینکه این آتش‌بس شامل رفع محاصره نمی‌شود و ادامه این محاصره نیز به معنای ادامه جنگ است.
 

پوشش انسانی مقابله با کرونا
تفسیرها در خصوص اعلام آتش‌بس ائتلاف سعودی بسیار است. برخی عقیده دارند که در ماه‌های اخیر موازنه قدرت به نفع صنعا تغییر کرده است و در نتیجه ائتلاف متجاوز با نزدیک شدن جنگ به مأرب، نسبت به آزادسازی سایر استان‌های یمن نگران شده است. بنابراین تحت پوشش یک مسئله انسانی یعنی مقابله با کرونا این آتش‌بس را اعلام کرده است.
 
این در حالی است که ائتلاف متجاوز سعودی طی 5 سال گذشته عامل تجاوز و محاصره یمن و ارتکاب جنایات انسانی بسیاری در یمن بوده است و حتی بر اساس عقیده برخی افراد، دلایلی حاکی از تلاش‌های ریاض و ابوظبی برای انتقال ویروس کرونا به یمن و اقدام به انتشار این بیماری به روش‌های متعدد در این کشور وجود دارد. این دلایل میزان انسانیت دروغین سعودی‌ها را که تا به‌ حال از آن دم زد‌ه‌اند، آشکارا روشن می‌سازد.
 
بر این اساس به نظر می‌رسد که سخن گفتن درباره توقف تجاوزهای ائتلاف سعودی به یمن زودهنگام است، چراکه این اعلام آتش‌بس خالی از هرگونه بند جدی برای حل و فصل کامل این جنگ است تا بتوان امید داشت که ائتلاف تحت فشارهای بین‌المللی برای توقف تجاوزها و محاصره‌های تحمیلی بر یمن و تمرکز بر مقابله با بیماری کرونا قرار گیرد؛ در شرایطی که بیم انتشار این بیماری در کشوری می‌رود که 5 سال است از بحران جنگ و مسائل بهداشتی و اقتصادی و معیشتی رنج می‌برد.»
 
ترجمه و تنظیم: فرشته صدیقی