آشنایی با 20 مورد از اسامی ماه رمضان

ماه مبارک رمضان در کلمات نورانی پیشوایان معصوم(ع) اسامی متعددی دارد که هر کدام بُعدی از ابعاد این ماه را بیان می‌کنند و بنابر روایات، رمضان از نام‌های خداوند منان است.

به گزارش ایکنا، ماه مبارک رمضان در کلمات نورانی پیشوایان معصوم(ع) اسامی متعددی دارد که هر کدام بُعدی از ابعاد این ماه را بیان می‌کند. همزمان با نخستین روز از ماه رمضان به معرفی 20 مورد از اسامی این ماه از کتاب معتبر «کنزالمرام فی اعمال شهرالصیام»(صفحه 24) می‌پردازیم.

1- یکی از نام‌های ماه مبارک صیام «رَمَضان» است.

واژه«رمضان» در عربی، از ریشه «رَمَض» به معنای گداخته ‌شدن ریگ‌های بیابان در اثر تابش آفتاب است.

در ماه رمضان، نور معرفت و محبت الهی بر دل‌های اولیای الهی می‌تابد، تابش متصل انوار الهی تأثیری همانند تابش آفتاب در آن دل‌ها ایجاد می‌کند، این دل‌ها به یاد وصال و قرب خدا و از ترس ابتلا به هجران او مشتعل می‌شود و بدن‌ها در اثر عبادت گداخته می‌گردد و در روزهای طولانی حرارت تشنگی و گرسنگی نیز بر آن افزوده می‎شود.

از دیگر معانی «َرمَض»، باران پاییزی است که بر زمین خشک و تفتیده ببارد، چنانچه بارش رحمت الهی در ماه رمضان دل‌های مؤمنان را سیراب می‌کند و قلوب بندگان را از تیرگی معاصی می‌زداید.

بنابر روایات، رمضان از نام‌های خداوند منان است، ماه رمضان یعنی ماه خدا و لذا در حدیث آمده است که نگویید: رمضان آمد و رمضان رفت، بلکه بگویید: ماه رمضان آمد و ماه رمضان رفت.

تأکید بر گفتن لفظ ماه تا آنجا وجود دارد که شهید اول در کتاب «نکت الارشاد» آورده است: هر کس بگوید «رمضان» و ماه را به آن اضافه نکند، صدقه بدهد و یک روز به عنوان کفاره روزه بگیرد.

2-یکی دیگر از اسامی ماه رمضان «مضمار» است، مضمار در لغت آن است که اسب مسابقه را به مدت چهل روز به روش خاصی ریاضت دهند و به شیوه خاصی پرورش دهند تا برای مسابقه مهیا شود، این مدت تعیین شده را «مضمار» گویند.

روزه‌داران در مکتب تربیتی ماه رمضان به مدت یک ماه ریاضت می‌کشند و خود را برای ورود به عرصه مسابقه مهیا می‌سازند، تا در میدان عبودیت گوی سبقت را از همگان بربایند. امام حسین(ع) در این رابطه می‌فرماید:

«إنّ اللّه عزّ وجلّ جعل شهر رمضان مضمارا لخلقه یستبقون فیه بطاعته إلی رضوانه، فسبق فیه قوم ففازوا، وتخلّف آخرون فخابوا؛ خداوند منان ماه رمضان را «مضمار» (عرصه مسابقه) برای بندگان قرار داده که در آن به وسیله اطاعت او به سوی رضوانش سبقت بجویند، جمعی در آن پیشی گرفتند و به سعادت رسیدند، و گروهی در آن تخلف کردند و زیانکار شدند.

3- یکی دیگر از نام‌های ماه رمضان «شهراللّه» یعنی ماهِ خداست. چنانکه رسول اکرم(ص) در خطبه مشهور خود در آستانه ماه رمضان فرمود:

«یا أیّها النّاس قد أقبل علیکم شهراللّه بالبرکة والرّحمة والمغفرة؛ هان ای مردمان، ماه خدا به سوی شما روی آورده است، با برکت، رحمت و مغفرت.

4-شهر الصیام؛ ماه روزه.

5-شهر الاسلام؛ ماه اسلام.

6- شهر الطُهور؛ ماه پاکیزگی.

7-شهر التّمحیص؛ ماه خالص شدن و پاک شدن.

8-شهر القیام؛ ماه شب زنده‌داری.

این پنج عنوان را امام سجاد(ع) در نیایش معروف خود که به هنگام حلول ماه رمضان تلاوت می‌کردند، بر ماه رمضان اطلاق فرموده‌اند.

در این ماه، بندگان خدا با روزه‌داری، شعائر اسلام را تجلی خاصی داده، به خودسازی پرداخته، از گناهان و رذایل اخلاقی خود را تطهیر نموده، در یک آزمون بزرگ شرکت می‌جویند و شب‌ها را با تهجد و عبادت سپری می‌کنند.

9-شهر البرکة؛ ماه برکت.

10- شهر الانابه؛ ماه بازگشت به سوی خدا.

11- شهر التوبه؛ ماه ندامت و توبه از گناهان.

12-شهر المغفرة؛ ماه مغفرت و بخشودگی.

13و14- شهرالعتق من النار و الفوز بالجنة؛ ماه آزادی از آتش جهنم و دست‌یابی به بهشت.

این شش عنوان را رسول گرامی اسلام(ص) بر ماه مبارک رمضان اطلاق فرموده‌اند.

15-شهر الثواب؛ ماه پاداش.

16-شهر الرجا؛ ماه امید و آرزو.

این دو عنوان نیز در فرازهای دعای شب چهارم ماه رمضان از قول پیامبراکرم(ص) نقل شده است.

17-شهر الصبر؛ ماه شکیبایی.

18- شهر المواسات؛ ماه مواسات با برادران ایمانی(کمک کردن و همدلی).

این دو عنوان از خطبه مشهور پیامبر اکرم(ص) که در آخرین جمعه ماه شعبان ایراد کردند، اطلاق فرموده‌اند.