امیدواری ناشران به برگزاری نمایشگاه کتاب / تازه‌های نشر دینی و قرآنی کاهش یافت

به گزارش ایکنا، در نیمه دوم اردیبهشت‌ماه، مهمترین اتفاق حوزه کتاب، برگزاری طرح فصلی بهارانه کتاب بود که با پایان طرح فصلی بهارانه کتاب، ۳۰۴ هزار و ۲۵۵ نسخه کتاب به مبلغ ۱۱۷ میلیارد و ۴۸۸ میلیون و ۷۱۰ هزار و ۵۷۴ ریال از سوی ۱۰۸ هزار و ۲۵۸ نفر خریداری شد. ۶۸۵ کتابفروشی از سراسر کشور، در بهارانه کتاب ۹۹ شامل ۱۴۹ کتابفروشی در شهرستان‌ها و ۵۳۶ کتابفروشی در مراکز استان‌ها در این طرح مشارکت داشتند. مطمئناً این طرح تأثیر خوبی در فروش کتاب و چرخه اقتصادی نشر داشته است، اما این تأثیر به حدی نبوده که بتواند جای نمایشگاه کتاب تهران را بگیرد و از تأثیر‌های منفی برگزار نشدن آن بکاهد و با وجود رسیدن به مرحله مهار ویروس کرونا در کشورمان، هنوز زمان برگزاری سی و سومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران مشخص نیست و یا دست‌کم تعیین تکلیف نشده است و ناشران همچنان امیدوارند نمایشگاه برگزار شود و بتوانند از شرایط بد اقتصاد نشر نجات یابند.

براساس اطلاعات مندرج در سایت مؤسسه خانه کتاب؛ در نیمه دوم اردیبهشت‌ماه سال جاری، ۱۵۵۳ عنوان کتاب ثبت شده که از این تعداد ۷۷ عنوان در رده دیوئی دین است که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته در مجموع ۲۰۵۸ عنوان ثبت شده و از این تعداد ۱۸۸ عنوان در رده دیوئی دین قرار دارد.

ناگفته نماند که شرایط رکود نشر، باعث کاهش چشمگیر انتشار کتاب به ویژه تازه‌های نشر شده است که در ادامه این نوشتار، مطابق ماه‌های گذشته، گزارشی از تازه‌های نشر در حوزه دین، قرآن و اندیشه ارائه می‌شود. در ابتدا نگاهی به تازه‌های نشر در حوزه ادبیات داستانی می‌پردازیم و سپس تازه‌های نشر در حوزه کتاب‌های دینی و اندیشه‌ای معرفی می‌شود.

دختر‌ها بابایی‌اند

کتاب «دختر‌ها بابایی‌اند» روایتی پر احساس از زندگی شهید مدافع حرم، جواد محمدی است که به همت انتشارات شهید کاظمی روانه بازار نشر شده است. این کتاب شرحی از روابط پر احساس و پر عاطفه جواد محمدی و خانواده‌اش است. از ارتباط جواد محمدی و مادرش، از ارتباط جواد محمدی و همسرش، روایتی جذاب از شهیدی که از همان دوره نوجوانی و جوانی نسبت به وقایع اطرافیانش بی‌تفاوت نبود و تلاش می‌کرد در هر جمعی از اجتماعات خانوادگی قرار می‌گیرد آنجا را پر از شور و هیجان کند. جوانی که بی‌قرار بود و نمی‌توانست یک‌جا بند شود. او هرجا و هر زمان که لازم بود برای کسی کاری انجام دهد، خودش را به آنجا می‌رساند و دست محبت دراز می‌کرد.

به سوی حیات طیبه

کتاب «به‌سوی حیات طیبه» نوشته سیدمحمدرضا میرتاج‌الدینی، به‌ تازگی به همت انتشارات سروش منتشر و راهی بازار نشر شده است. شکل‌گیری جامعه اسلامی در سایه حیات طیبه امکان‌پذیر است. شاخص‌ها، مؤلفه‌ها و زوایای حیات طیبه در پرتو آیات نورانی قرآن، سنت پیامبر اسلام(ص) و سیره اهل بیت عصمت و طهارت(ع) روشن می‌شود. این کتاب در حکم پژوهشی در پرتو آیات قرآن، در پی رهیافتی برای رسیدن به حیات طیبه است. نویسنده کتاب در پی فراهم‌ شدن حضور قرآن در صحنه‌های زندگی فردی و اجتماعی برای آحاد هر چند اندک جامعه است.

انتخاب آیات کوتاه، این‌ فرصت را برای استفاده و استناد و حفظ آیات در اختیار همگان قرار می‌دهد که با ذکر و یادآوری آن‌ها، هنگام حوادث و پیشامد‌های خوب و بد، تصمیم قرآنی بگیرند و با نور قرآن مسیر درست را بپیمایند؛ کمااینکه در مصیبت‌ها با ذکر آیه شریفه «انالله و انا الیه راجعون» و «بشر الصابرین» به صبر و شکیبایی دعوت می‌کنیم، یا در مقام دعوت به همکاری در کار‌های خیر و نیک به «تعاونوا علی البر و التقوی» استناد می‌کنیم.

کاش برگردی

کتاب «کاش برگردی» دربرگیرنده زندگینامه شهید مدافع حرم، زکریا شیری به روایت مادرش به همت انتشارات شهید کاظمی منتشر شد. رسول ملاحسنی، نویسنده این کتاب که قبلاً با کتاب «یادت باشد» نگاهی عاشقانه به زندگی مدافعان حرم داشته است این بار در کتاب «کاش برگردی» داستان زندگی یکی از شهدای مدافع حرم را از زبان مادر شهید روایت کرده است و نکات تربیتی زندگی ساده این شهید را با روایتی داستانی و جذاب تقدیم خوانندگان خود کرده است.

ناشر این اثر در معرفی آن آورده است: کتاب یادت باشد پنجره‌ای عاشقانه بود برای از خود گذشتن و کتاب کاش برگردی پنجره‌ای مادرانه است برای از کجا آمدن. این روایت نه‌تنها روایت مادر زکریا، بلکه روایت همه مادران شهدای سرزمین ماست. مادرانه‌ای برای همه نسل‌ها. آینه‌ای روشن از همه مادرانی که از جگرگوشه‌هایشان گذشتند تا ما طعم تلخ ناامنی را نچشیم. این مادرانه فرصتی برای مرور تلاش همه مادران این سرزمین در تربیت نسل بالنده مدافعان غیرت و شهامت است.

مجموعه پرسش‌ها و پاسخ‌های دینی

خداشناسی، امام‌شناسی و پیامبرشناسی عناوین سه جلد از مجموعه «پرسش‌ها و پاسخ‌های دینی» است که هم اکنون در دسترس مخاطبان قرار دارد. در متن معرفی کتاب آمده است: اگرچه کلیات معارف اسلامی برای عامه مردم قابل فهم و دسترسی است، اما در عین حال در درک این معارف نکات عمیقی هست که درک آن به دقت فراوان نیاز دارد. مخصوصاً نسل جوان امروز به دلیل ذهن کاوشگر و پویا، سؤالات زیادی در این پیرامون برایش مطرح می‌شود که پاسخگویی به آن ضرو‌ی است. در این مجموعه سعی شده است پرسش‌های عمومی پیش آمده برای جوانان جمع‌آوری و با مراجعه به آثار و آرای بزرگان دین به آن‌ها پاسخ داده شود. آنچه این کتاب را از انواع مشابه برجسته می‌سازد طبقه‌بندی موضوعی، پاسخ موردی و جزیی، توجه به شبهات و سوالات روز است.

سفیدتر از برف، خوشبوتر از یاس

انتشارات کتاب نیستان، تازه‌ترین اثر «غلامرضا آقایاری» را با عنوان «سفیدتر از برف، خوش‌بو‌تر از یاس» را که داستانی نوجوانانه و با تمی عاشورایی است، روانه بازار کرد. این داستان از زبان نوجوانی شکل می‌گیرد که پدرش صاحب قهوه‌خانه‌ای است که قرار است مرشدی پیر که از دوستان پدرش است در آن پرده بخواند. پسر چنان محو پرده‌خوانی مرشدش می‌شود که حس می‌کند همراه با او به داخل پرده و صحرای کربلا وارد می‌شود و از نزدیک شاهد همه آنچه در آنجا رخ می‌دهد، می‌شود. کتاب در ادامه و طی فصول مختلف خود در قالب همین سناریو روایتی از زندگی برخی از اصحاب کمتر شناخته شده در حادثه عاشورا را در قالب مواجهه نوجوان سفر کرده به صحرای کربلا با آن‌ها بازگو می‌کند.

بنابر اعلام ناشر این کتاب «سفیدتر از برف، خوش‌بوتر از یاس» بیش از هر چیز وام‌دار ایده داستانی جذاب خودش است. ایده‌ای که تا پیش از این در اثری داستانی تکرار نشده است. سفر مخاطب امروزی به ماجرایی تاریخی و مقدس که هزاران سال قبل رخداده است و پیوند زدن این سفر با روایت سنتی پرده‌خوانی و تلفیق روایت داستانی مدرن با این نوع از نقل، داستانی تلفیقی جذاب برای مخاطبان این کتاب فراهم آورده است.

این کتاب با نثری ساده و روایتی داستان‌گونه که مخاطبش را همچون یک اثر تلویزیونی و مستند به بطن حادثه می‌برد، اثری در خورد اعتنا و تأمل برانگیز برای آشنایی و معرفت و برانگیختن حس احترام نسبت به قهرمانان حادثه عاشورا است و به دلیل دوری از روایت انفرادی تاریخی کهن و تلفیق سنت داستان‌سرایی مدرن و نقل سنتی ایران با یکدیگر، بسیار خوش‌خوان و جذاب و بدیع از کار در آمده است.

پیرمرد عاشق شد

کتاب «پیرمرد عاشق شد» اثر جدید حجت‌الاسلام سیدعباس موسوی‌مطلق، استاد اخلاق و سخنران مذهبی منتشر شد. این کتاب شرح دلدادگی پیرمردی فرتوت و با اراده است که در طلب نوع خاصی از گنج بود تا اینکه کار او به عشق ختم شد و با عاشقی به کمال رسید. این کتاب شرح زندگی و جلسات تشرف پیرمردی ۹۶ ساله به نام بصری است که حجت‌الاسلام موسوی مطلق به شرح آن در جلسات مختلف پرداخته است.

پرونده فوق سری ۲۰۴۰

کتاب «پرونده فوق سری ۲۰۴۰» به قلم محمد قنبری به همت انتشارات شهید کاظمی منتشر شد. این رمان داستانی از جنایات رژیم صهیونیستی علیه بشریت به ویژه ایران از ترور دانشمندان هسته‌ای تا نبرد‌های بیوتروریسم و ربایش چهره‌های شاخص انقلاب است. ویژگی بارز این رمان، استفاده مستند نویسنده از اسناد تاریخی موثق برای فضاسازی و روایت داستانی است؛ به نحوی که اکثر اسامی و شخصیت‌های داستان با اسامی و مشخصات حقیقی خود وارد می‌شوند و بر مدار تخیل نویسنده، نقش‌ خود را ایفا می‌کنند. همچنین این داستان حاوی عملیات‌های پیچیده اطلاعاتی و مهیج است که با کشمکش‌های داستانی، مخاطب را در جریان جنایات رژیم صهیونیستی قرار می‌دهد.

قواعد فقهی

سومین جلد از کتاب «قواعد فقهی» به قلم آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی، به همت بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی روانه بازار نشر شد. این اثر مشتمل بر بخشی از قواعد فقهی قضایی است؛ یعنی قواعدی که از ارتباط وثیقی با مباحث قضایی برخوردار است، اگرچه در دیگر ابواب فقهی نیز کاربرد دارد. مباحث این جلد نیز مانند دو جلد پیشین به همت مؤلف این اثر در حوزه علمیه تهران برای فضلای حوزه و قضات برای سالیانی تدریس شده و پس از تنقیح مباحث توسط گروه فقه و اصول بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی به چاپ رسیده است.

جهان بدنی و آخرالزمان کرونایی

عبدالرضا ناصر مقدسی، متخصص بیماری‌های مغز و اعصاب و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، آخرین کتاب خود را با عنوان «جهان بدنی و آخرالزمان کرونایی» نوشته است. وی درباره این اثر می‌گوید: «کرونا با آخرالزمانش آمده است؛ آخرالزمانی که به معنای نابودی و تباهی نیست، بلکه از میان ویرانه‌های کرونا انسان، با منش و خردی جدید بار دیگر متولد خواهد شد. کرونا انسان را با بدن خود روبه‌رو کرده است؛ بدنی که می‌تواند در این آشوب آخرالزمانی بیمار گردد و حتی از بین برود. آن‌ها که می‌مانند باید دید خود را نسبت به بدنشان عوض کرده، رابطۀ خود با بدنشان را دوباره تعریف کنند. این بازتعریف صرفاً در سایه خرد و حکمتی نو امکان پذیر است؛ حکمتی که رابطه بدن با جهان را توضیح دهد.»

همچنین، او در این کتاب مختصر و مفید، که در راستای طرح کرونانگاری لوگوس منتشر می‌شود، به بررسی مباحثی، چون ابعاد فلسفی کرونا، اثر کرونا بر بدن و بنیاد‌های وجودی انسان و کرونا و خیزش اسطوره‌ها می‌پردازد و نشان می‌دهد چگونه می‌توان از اسطوره‌های پزشکی و درمان در فرهنگ ایرانی برای مواجهه با کرونا بهره گرفت. نویسنده این اثر از سال ۱۳۹۱ به طور اختصاصی به ویزیت و درمان بیماران مبتلا به ام‌اس مشغول است و علاوه بر انتشار مقاله‌های متعدد تخصصی، دغدغه‌های جدی در باب ارتقای بینش عمومی و فرهنگ جامعه در ارتباط با این بیماری و پدیده‌ای که خود آن را بیماری «ام‌اس فوبیا» می‌نامد، دارد. ناصر مقدسی از مدت‌ها قبل، در پی برقراری ارتباط بین علم و هنر و ایجاد یک بینش میان رشته‌ای بین علوم انسانی و علوم اجتماعی بوده است. بر این اساس، اسطوره نقش عمده‌ای در تفکرات میان رشته‌ای او بازی می‌کند. او در اولین تلاش جدی خود دست به تحقیقی مبسوط در باب «اسطوره‌درمانی» زد و تلاش کرد همراه با یک مطالعه میدانی، اسلوب مناسبی را برای این علم جدید، ولی در عین حال باستانی، تدوین کند.

دراسات فی فقه الربا

کتاب «دراسات فی فقه الربا» از آیت‌الله ناظم‌زاده قمی به همت مؤسسه بوستان کتاب منتشر شد. نویسنده در این اثر معنای ربا در لغت و قرآن و ادیان گذشته، چگونگی تشریح ربا در اسلام، ادله حرمت ربا در قرآن، سنت و اجماع، شبهات وارده در شدت عقوبت ربا و جواب آنها، اقسام ربا، مستثنیات ربا، قرض لا ربوی، احکام بانک‌ها و معاملات متداول در آن و… را بیان کرده است.

مکتب فقهی محقق اردبیلی

کتاب «مکتب فقهی محقق اردبیلی» توسط محمدعلی سلطانی و سیدعلی حسینی در گروه فلسفه فقه و حقوق پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تهیه و منتشر شده است. کتاب حاضر حاصل چند سال تحقیق در آرای فقهی و دیدگاه‌های فرافقهی فقیه وارسته و ژرف‌نگر محقق اردبیلی (ره) است. نویسندگان تلاش کرده‌اند فقه محقق اردبیلی را در قالب مکتب فقهی معرفی کنند. فقاهت استوار و نوآورانه این فقیه بزرگ که در چارچوب‌های محکم فقه امامیه به موشکافی و طرح راه‌حل‌های جدید پرداخته، برای فق‌ها و پژوهشگران فقهی می‌تواند بسیار درس‌آموز و پیش‌برنده باشد. امروز فقه امامیه با انبوهی از مسائل ریز و درشت روبروست که با محور قرار دادن قرآن‌پژوهی فقهی در کنار فهم عمیق سنت اهل‌بیت علیهم‌السلام و نشاندن عقل و نقل در فرآیند استنباط، در جای منطقی خود، می‌توان امید به پاسخگویی داشت. مکتب فقهی محقق اردبیلی نمونه رعایت چنین فرآیندی در استنباط است.

جامعه ما در اندیشه و آثار شهید سیدمحمدباقر صدر

کتاب «جامعه ما در اندیشه و آثار شهید سید محمدباقر صدر» نوشته سیدمنذر حکیم و با ترجمه مسعود فکری به همت انتشارات سروش منتشر و راهی بازار نشر شد. این‌ کتاب دربردارنده مجموعه گفتار‌های آیت‌الله شهید سید محمدباقر صدر درباره دیدگاه اسلام به جامعه و چارچوب اسلامی فهم مسائل اجتماعی است. شهید صدر خود در پی آن بود که پس از نگارش فلسفتنا، کتابی با عنوان مجتمعنا نگاشته و دیدگاه اسلام درباره جامعه را در آن بیان کند، اما پرسش‌های فکری رایج در محافل علمی و درخواست‌های متعدد نخبگان باعث شد که ایشان به تألیف کتاب «اقتصادنا» بپردازد و نگارش «مجتمعنا» را به پس از آن موکول کند. اما در نهایت افزایش درگیری‌ها با حزب بعث و دستگیری‌ها و مزاحمت‌های متعدد، مانع از آن شد که علامه صدر بتواند کتابی در تراز اقتصادنا و به‌شیوه تطبیقی و با مقایسه دیدگاه اسلام با مکاتب رایج بشری، در موضوع جامعه از دیدگاه اسلام بنویسد. بنا به خاطرات یاران شهید صدر مهمترین مانع در این زمینه این بود که به دلیل شرایط مبارزه با رژیم بعث، شهید فرصت کافی برای بررسی منابع دست اول غربی در این زمینه نداشت؛ زیرا منابع ترجمه‌شده در آن زمان به زبان عربی را برای این موضوع کافی نمی‌دانست و امکان ترجمه آثار مدنظر نیز توسط نزدیکان ایشان فراهم نبود.

حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمنذر حکیم که از شاگردان آیت‌الله سیدکاظم حائری و از باورمندان به مکتب علامه صدر است برای استفاده هرچه بیشتر علاقه‌مندان به میراث فکری شهید صدر از اندیشه‌های اجتماعی وی، بخش‌های مرتبط در کتاب‌های گوناگون شهید صدر را گردآورده و کتاب حاضر را تدوین کرده است. هرچند این کتاب آنچه مقصود علامه صدر از «مجتمعنا» بوده است را تأمین نمی‌کند، تا حد شایانی می‌تواند به آشنایی بیشتر با دیدگاه‌های اجتماعی علامه صدر کمک کند. کتاب حاضر اولین بار در سال ۱۳۷۹ به کنگره بین‌المللی آیت‌الله شهید سیدمحمدباقر صدر ارائه شد و سپس با نام «مجتمعنا» و به زبان عربی به انتشار رسید.

از فیضیه تا الرشید

کتاب «از فیضیه تا الرشید» با موضوع خاطرات آزاده حجت‌الاسلام محمدحسن جمشیدی از دوران اسارت در اردوگاه‌های بعثی عراق از سوی شرکت چاپ و انتشارات وابسته به سازمان اوقاف و امور خیریه چاپ شد. این کتاب که در زمره تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی، دفاع مقدس و دوران اسارت در اردوگاه‌های متعدد رژیم عراق به‌شمار می‌رود، به خاطرات و اسناد زندگی، مبارزه و اسارت حجت‌الاسلام و المسلمین محمدحسن جمشیدی اختصاص دارد که پس از هشت سال اسارت در عراق تدوین شده است. حجت‌الاسلام والمسلمین جمشیدی، معروف به شیخ الاسرای مازندران که در خانواده‌ای مذهبی در سال ۱۳۲۰ و در شهر ساری به دنیا آمد، در سن ۱۷ سالگی به حوزه علمیه قم رفت و تحصیلات حوزوی خود را در فیضیه آغاز کرد. در حوزه علمیه نزد استادان و مراجعی، چون امام خمینی (ره)، آیت‌الله مشکینی، آیت‌الله خزعلی، آیت‌الله صالحی مازندرانی، شیخ علی‌اکبر تربتی، استاد فشارکی و … طلبگی کرد و با آغاز نهضت انقلاب اسلامی در سال ۱۳۴۲ به سلک مبارزان پیوست و تا پیروزی انقلاب بار‌ها توسط ساواک تحت تعقیب قرار گرفته است.

با پیروزی انقلاب اسلامی به عضویت در نهاد‌های انقلابی و از جمله سپاه پاسداران درآمده و با آغاز جنگ به جمع رزمندگان پیوست. ۲۴ اردیبهشت سال ۱۳۶۱ در عملیات بیت‌المقدس به اسارت نیرو‌های دشمن درآمد و در طول ۸ سال اسارت، در کنار حجت الاسلام والمسلمین ابوترابی در چندین اردوگاه روزگار اسارت را پشت سر گذاشت و همزمان با بازگشت آزادگان به کشور، به میهن اسلامی بازگشت.

این مجموعه که با همکاری بنیاد حفظ آثار و ارزش‌های دفاع مقدس مازندران از سوی سیدحسین، ولی پور رزمی گردآوری شده است، را انتشارات پیام آزادگان روانه بازار کتاب کرده است.

سنت‌های تاریخی در قرآن کریم

کتاب «سنت‌های تاریخی در قرآن کریم» گفتار‌هایی تفسیری از استاد شهید آیت‌الله سید محمدباقر صدر است. وی این درس‌ها را پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و بنا بر ضرورت‌های پیش‌آمده در عرصه سیاسی‌اجتماعی عراق و جهان اسلام ارائه کرد. شهید صدر دو روز در هفته (سه‌شنبه و چهارشنبه) درس خارج فقه خود را تعطیل کرد و به‌ جای آن به موضوع تفسیر قرآن کریم پرداخت. هدف از این سخنرانی‌های عمومی تقویت ارتباط رهبری دینی و مردم و ایجاد زمینه آگاهی‌بخشی و روشنگری از سوی مرجعیت بود. اساتید و طلاب حوزه‌های علمیه و همچنین عموم مردم از این سخنرانی‌ها استقبال کردند و نوار‌های آن به‌شکلی بی‌سابقه تکثیر و در میان مردم منتشر شد.

با وجود اینکه مخاطب این سخنرانی‌ها تنها طلاب درس خارج نبودند، محتوای این دروس همچون سایر آثار استاد شهید آیت‌الله سید محمدباقر صدر از اتقان و نوآوری ویژه‌ای برخوردار است. محور اصلی در این گفتار‌های تفسیری سنت‌های تاریخی در قرآن کریم است که شهید صدر به‌ژرفا و فراگیری شگفتی به آن می‌پردازد، اما این کتاب بیش از آنکه کتابی درباره سنت‌های تاریخی باشد، در واقع بیانگر روشی نو و بی‌سابقه برای تفسیرِ موضوعی است که شهید صدر خود آن را روش استنطاق نامیده است؛ روشی که او با پی‌ریزی آن سطح پژوهش‌های علمی در این عرصه را به مرحله‌ای جدید وارد می‌کند.

کتاب «سنت‌های تاریخی در قرآن کریم» در سه فصل با عناوین درآمدی بر روش تفسیر موضوعی، پیاده‌سازی روش در نظریه سنت‌های تاریخی و بررسی مصداقی نظریه در موضوع رابطه دین با تاریخ و جامعه تنظیم شده است.