ایجاد بخش معارفی مسابقات با هدف ورود قرآن به متن زندگی بود
داور بخش معارفی مسابقات سراسری قرآن سازمان اوقاف، ضمن انتقاد از حذف این بخش از مسابقات، چنین اقدامی را نشانه بی‌توجهی برگزارکنندگان به معارف قرآن کریم عنوان کرد و گفت: یکی از آسیب‌های کلی مسابقات قرآن در کشور محدود شدن عده‌ای در دایره ظاهر و الفاظ است.
علی رضازاده جویباری، حافظ کل قرآن، نهج‌البلاغه و داور مسابقات در گفت‌وگو با ایکنا، در مورد وضعیت بخش معارفی مسابقات سراسری قرآن سازمان اوقاف و امور خیریه، گفت: مسابقات عموماً دو سطح دارد، گاهی به صورت عمومی یا همگانی و گاهی هم به صورت تخصصی و حرفه‌ای است. متأسفانه به صورت رسمی مسابقات نهج‌البلاغه را در هیچ‌کدام از این دو سطح نداشته‌ایم. نه حفاظ کل به صورت حرفه‌ای مسابقه داشته‌اند و نه حفاظ بخش‌هایی از نهج‌البلاغه یا حتی آنهایی که این کتاب را به صورت موضوعی مطالعه کرده‌اند، امکان حضور در رقابت عمومی را نداشته‌اند.
دلایل جذابیت بخش معارفی
وی به اضافه شدن رشته نهج‌البلاغه به بخش معارفی مسابقات سراسری قرآن در سال‌های اخیر اشاره کرد و افزود: خوشبختانه این بخش توانست سطح عمومی و همگانی را درگیر مسابقات کند و حتی عموم مردم شامل آنهایی که حافظ نهج‌البلاغه یا قرآن نیستند. یکی از محاسن این بخش، تنوع و جذابیت برای شرکت‌کننده و بیننده تلویزیونی بود. بخشی از جذابیت به این دلیل بود که شرکت‌کننده باید بخش‌های مشخص شده را حفظ میکرد، مفاهیم آن را یاد می‌گرفت، آیات و اشعار با آن موضوع را مطالعه میکرد و لازم بود گاهی در مورد آن موضوع صحبت کند. مجموع این آیتم‌ها در یک بسته رقابتی قرار داشت و باعث می‌شد، شرکت‌کننده به آن موضوع تسلط داشته باشد. برای من که حافظ نهج‌البلاغه هستم، این تسلط بسیار حیرت‌انگیز بود.
بیشتر بخوانید:
- تشکیل پویش احیای مسابقات معارفی
- خواسته معترضان از احیای بخش معارفی چیست
- لزوم افزایش سطح مسابقات معارفی رشته نهج‌البلاغه
رضازاده‌جویباری با بیان اینکه این میزان از تسلط بیانگر جذابیت مسابقه برای شرکت‌کنندگان بوده است، تصریح کرد: این مسابقات برای علاقه‌مندان به این حوزه اهمیت دوچندان پیدا کرده بود و سال به سال هم تعداد شرکت‌کنندگان بیشتر و به تبع آن رقابت نیز تنگاتنگ‌تر می‌شد، این موضوع نشان‌دهنده موفقیت اصل مسابقات بود. برخی البته در مورد سبک برگزاری مسابقات و جزئیات آن انتقادات و پیشنهاداتی داشتند که البته نمی‌تواند اصل مسابقات را زیر سوال ببرد.
دوره مسابقات کتبی و گزینه‌ای گذشته است
این حافظ کل نهج‌البلاغه با اشاره به اینکه بعد از ۴۰ سال در یک حکومت اسلامی به صورت رسمی مسابقات نهج‌البلاغه راه‌اندازی و بلافاصله بعد از چند سال برچیده شود، شایسته نیست، گفت: قطعاً دوره مسابقات کتبی و گزینه‌ای و مواردی از این دست نیز گذشته است و نسل جدید این را نمی‌پذیرد، لذا نمی‌شود مانند سابق ده‌ها شرکت‌کننده در یک گوشه بنشینند، به چندین سوال کتبی پاسخ دهند و بعد همه چیز تمام شود. این شیوه مطمئنا جذابیت و کارآیی لازم را نه برای شرکت‌کننده و نه برای برگزارکنندگان ندارد. به همین خاطر سبک تلویزیونی شروع خوبی بود و انتظار می‌رفت این بخش پیشرفت کند و کامل‌تر شود، نه اینکه به طوری کلی از کلیت مسابقات حذف شود.
آسیب حذف بخش معارفی
داور چندین دوره بخش معارفی مسابقات سراسری قرآن در بخش دیگری از این گفت‌وگو در پاسخ به سوالی در مورد آسیب‌های احتمالی حذف این بخش از مسابقات سراسری قرآن، بیان کرد: چیزی که من با تجربه چندین دوره حضور در مسابقات قرآن چه به عنوان شرکت‌کننده و چه به عنوان داور به آن رسیده‌ام این است که حذف این بخش، شرکت‌کننده را در دایره الفاظ و ظاهر نگه می‌دارد و این یک آسیب کلی در مسابقات است. افرادی که در مسابقات شرکت می‌کنند با توجه به فضایی که در مسابقات وجود دارد و چیزی که سیستم مسابقات می‌خواهد، باید صدای خوبی داشته باشند، الفاظ را خوب ادا کنند، خوب حفظ باشند و به خوبی هم بخوانند. این چیزی است که از شرکت‌کننده خواسته می‌شود، اما آیا از آنها خواسته می‌شود که این معارف را در خود پیاده کنند یا آیا خواسته می‌شود حداقل این معارف را مطالعه و به دیگران منتقل کنند؟
رضازاده جویباری با بیان اینکه در گذشته موارد مطرح شده در بالا به هیچ وجه در نظر گرفته نمی‌شد، اظهار کرد: در مسابقات کتبی که قبلا برگزار می‌شد، شرکت‌کننده باید خود فرا می‌گرفت و هیچ انتقالی در کار نبود. در حالی که در مسابقات معارفی اخیر بخش‌هایی در نظر گرفته شده بود که باید شرکت‌کننده مباحث را توضیح و به دیگران مشاوره می‌داد. در این بخش سوال یا مشکلی مطرح می‌شد و شرکت‌کننده باید از طریق نهج‌البلاغه راه حل برطرف شدن این مشکل را بیان میکرد. این باعث کاربردی شدن معارف در خود متسابق در وهله اول و کاربردی شدن در دیگران در وهله دوم می‌شد، این بخش تازه شروع شده بود و داشت به نتایج خوبی می‌رسید که متأسفانه به تعطیلی کشیده شد.
چرا هیچگاه از لفظ عبور نمی‌کنیم
وی افزود: مسئله ما با قرآن این نیست که یک سری الفاظ را حفظ یا خوب ادا کنیم، قطعاً این هم مهم است و مرحله اول است، اما چرا هیچگاه به مراحل بعدی نمی‌رسیم؟ مسابقات معارفی اگر حذف شود، شاید این گمان ایجاد شود که به گام بعدی حرکت در مسیر قرآن نیازی نداریم و هر کاری که انجام شده کافی است و نیاز به بیش از این نیست، در حالی که اصل نیاز مرحله بعدی که معارف است خواهد بود.
وی با تاکید بر اینکه مسئله اصلی ناتوانی ما در مطرح کردن قرآن به عنوان یک راهکار و راهبر و راه چاره در بین عموم مردم است، گفت: سوال مهم مردم این است که حالا قرآن را هم خواندیم، که چه شود؟ واقعیت این است که ما نتوانسته‌ایم، چیز قانع‌کننده‌ای برای مردم ارائه دهیم، به اعتقاد من آن چیزی که می‌تواند مردم را جذب قرآن و نهج‌البلاغه کند نشان دادن نمونه‌های کاربردی بودن این دو کتاب به مردم است. خوشبختانه کتاب‌های موضوعی خوبی در این زمینه هم نوشته شده است که می‌تواند محور مسابقات قرار بگیرد. وقتی معارف را به مردم منتقل نکردیم و فقط شعار قرآن را داده‌ایم، در واقع یک شعار تو خالی می‌شود که مردم میلی به آن ندارند.
این داور بخش معارفی مسابقات سراسری قرآن با بیان اینکه اصل مسئله انتقال معارف به مردم است، گفت: این کار راه‌های مختلفی دارد که یکی از آنها برگزاری مسابقات معارفی است. مگر با گسترش همین مسابقات حفظ و قرائت در طی ۴۰ سال نتوانستیم نخبگان قرآنی بسیاری در سطح بین‌المللی پرورش دهیم؟ در بخش معارف نیز باید به جای حذف، سیاست گسترش را در پیش بگیریم.
راه‌های تحقق اهداف بخش معارفی
رضازاده جویباری در بخش دیگری از صحبت‌های خود در پاسخ به سوالی در مورد محقق نشدن اهداف این بخش و تاثیر آن بر حذف از مسابقات، بیان کرد: یک راه ساده برای اطلاع از تحقق یافتن اهداف بخش معارفی، گفت‌وگو با شرکت‌کنندگان در این بخش طی چند سال اخیر است که خود ایکنا هم می‌تواند، انجام دهد. اگر از همین افراد پرسیده شود بخش معارفی باعث انس بیشتر آنها شده است یا خیر، جواب مشخص است. اینکه گفته می‌شود کاربردی نبودن این بخش باعث حذف آن شده است نیز پذیرفتنی نیست، من و امثال من که درون این مسابقات بوده‌ایم با تأثیرات آن آشنا هستیم. با پوزش از فعالان این عرصه، حذف بخش معارفی با این توجیه که کاربردی نیست، توهین به قرآن و نهج‌البلاغه است. اینکه بگوییم مسابقات را به دلیل بی‌تاثیری آن بر انس بیشتر مردم با قرآن حذف کرده‌ایم، یک توهین است. به جای این در مورد سبک برگزاری و بی‌تاثیر بودن آن سبک و تغییر آن حرف بزنید نه اینکه اصل مسابقات را نادیده بگیرید.
وی با اشاره به اینکه اگر برگزارکنندگان مطالبه جدی در بین مردم ببینند به راحتی اجازه حذف به خود نمی‌دهند، گفت: اگر برگزارکنندگان مسابقات قصد اتخاذ چنین تصمیمی در مورد قرائت داشتند، مطمئنا به راحتی نمی‌توانستند آن را عملیاتی کنند؛ چرا که با اعتراض‌های زیادی مواجه می‌شوند.
رضازاده جویباری در پایان در مورد نظرسنجی‌های احتمالی صورت گرفته با کارشناسان برای تصمیم‌گیری در مورد بخش معارفی، گفت: با بنده که هیچ تماس گرفته نشده است، اما تجربه نشان داده هرگاه برگزارکنندگان قصد اتخاذ تصمیم جدیدی داشته باشند، بیشتر سراغ افرادی که موافق و همسو هستند، می‌روند، ضمن اینکه کارشناسان اگر هم نظری داده‌اند بیشتر ناظر بر تغییر شیوه برگزاری بوده است و نه حذف کلی مسابقات. حتی اگر کارشناسی هم بگوید این بخش باید حذف شود، برگزارکنندگان مسابقات نباید آن را قبول کنند.
انتهای پیام
