رحمت و سپاسگزاری؛ علت و معلول بین خالق و مخلوق

حجت‌الاسلام محمد حاج‌ابوالقاسم دولابی، نماینده مردم زنجان در مجلس خبرگان رهبری، شب گذشته، 13 تیرماه در برنامه تفسیر قرآن که در فضای مجازی برگزار شد، اظهار کرد: خدای متعال اسما و صفات فراوانی دارد و در دعای جوشن‌کبیر هزار اسم از اسمای خدای متعال خوانده می‌شود.

وی به آیه نخست سوره حمد «بسم الله الرحمن الرحیم» اشاره کرد و گفت: آنچه که در این آیه بیشتر مورد تأکید قرار گرفته، رحمانیت خداوند است. خداوند خود را رحمان و رحیم نامیده و عطوفت و لطف پروردگار شامل حال همه موجودات قرار می‌گیرد.

این مفسر قرآن با اشاره به اینکه رحمت خداوند دو جنبه عام و خاص دارد، بیان کرد: از جنبه خاص رحمت خداوند با عنوان رحیم یاد شده و رحمان جنبه عام آن را دربرمی‌گیرد. رحمان بودن خداوند اختصاص به مؤمنان ندارد و حتی شامل حال کفار و غیرانسان نیز می‌شود و همه اجزای عالم از لطف الهی بهره‌مند می‌شوند و این نوع رحمت متکثر است.

حاج‌ابوالقاسم با اشاره به اینکه خداوند در مقابل بندگان خاص خود رحیم است، یادآور شد: با تأسی از آیات قرآن مومن هم باید دو نوع رحمت و عطوفت داشته باشد، با همه انسان‌ها مهربان باشد و نسبت به مؤمنان مهربانی خاص خود را نشان دهد. مسلمان نمی‌تواند در مقابل درخواست انسان‌های دیگر بی‌تفاوت باشد و حتی اگر ببیند فرد کافر از محارب نیست، از هیچ راهی برای حل مشکل او دریغ نمی‌کند و اگر فردی مومن بود وظیفه مسلمان دوچندان می‌شود.

وی تصریح کرد: اگر صفت مهربانی از اصلی‌ترین صفات خداوند است، این موضوع را برجسته می‌کند که سایر افعال برگرفته از این صفت است؛ چه صفت‌هایی که از آن‌ها لذت می‌بریم و چه آن‌هایی که خوشایند نیست. به عنوان مثال خداوند در یک جایی انسان را عفو می‌کند و در جای دیگر منتقم است، بنابراین هراتفاقی که برای ما رخ می‌دهد، چون برخاسته از رحمت خداوند است برای ما نفعی دارد.

نماینده مردم زنجان در مجلس خبرگان رهبری با اشاره به اینکه در سوره حمد اولین آیه بعد از «بسم‌الله الرحمن الرحیم» به شکر و سپاسگزاری اختصاص دارد، ابراز کرد: رحمت و سپاسگزاری علت و معلول هستند و رحمت دلیلی برای سپاسگزاری است.

وی تصریح کرد: یکی از جلوه‌های رحمت خدا قرآن است. خداوند در آیه 82 سوره اسراء می‌فرماید که آیاتی که برای مردم فروفرستادیم مایه شفا و رحمت برای مؤمنان خواهد بود. خواندن سوره توحید و آیةالکرسی (آیه 255 سوره بقره) توصیه شده و هر کلمه از آیة‌الکرسی هزار رحمت از رحمت‌های خاص خدا را به همراه دارد.