موضوع همکاریهای راهبردی 25 ساله ایران و چین این روزها سؤالات و ابهاماتی را در اذهان مردم درباره ماهیت و چرایی این همکاری و ابعاد آن ایجاد کرده و این شبهات با عملیات روانی آمریکا و غرب با طرح مسائل خاص و غیرواقعی در خصوص مفاد این همکاری، نگرانیها و دغدغههایی را در میان مردم سبب شده است.
بر این مبنا ایکنا در گفتوگویی تفصیلی با قاسم جعفری، سخنگوی کانون دانشگاهیان ایران اسلامی و نماینده پیشین مجلس، به بررسی ابعاد قرآنی و دینی رابطه دولت اسلامی و دولتهای غیراسلامی و بررسی مصداقی رابطه با چین پرداخته که بخش نخست این گفتوگو به شرح ذیل است:
جعفری درباره نگاه قرآن به روابط دولت اسلامی با دولتهای غیراسلامی و معیارهای این رابطه به ویژه با توجه به بحثهای شکل گرفته درباره همکاری راهبردی 25 ساله ایران و چین گفت: مسئله رابطه دولت اسلامی با دولتهای غیراسلامی یا مسلمانان و غیرمسلمانان از این جهت مهم است که اسلام ماهیت بینالمللی دارد، زیرا اسلام فرازمان و فرامکان است و مختص یک قومیت، نژاد و زبان نیست. در آیه 28 سوره مبارکه «سبأ» خداوند میفرماید: «وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا كَافَّةً لِلنَّاسِ بَشِيرًا وَنَذِيرًا وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ» (و ما تو را جز [به سمت] بشارتگر و هشداردهنده براى تمام مردم، نفرستاديم؛ ليكن بيشتر مردم نمىدانند.)
وی افزود: در این آیه پیامبر(ص) به عنوان شخصی که برای همه جهانیان، بدون اشاره به زمان و مکان و قوم و زبان خاص، است معرفی شده و نکته مهم اینکه آیه بیان میدارد که اکثر مردم متوجه این معنا نیستند و این مردم هم فقط شامل کافران نیست بلکه حتی مؤمنان را نیز در برمیگیرد؛ بدین معنا که بسیاری از مؤمنان و دینداران تصور دارند که اسلام فقط برای آنهاست.
جعفری بیان کرد: لذا اگر دین برای همه است، از باب وجوب مقدمه واجب، تبلیغ دین هم واجب است. چگونه میشود که اسلام فرازمانی، فرامکانی، فراقومیتی و فرانژادی باشد، اما مبانی، مفاهیم و معارف دینی و قرآنی و تبلیغ نشود و به دیگران منتقل نشود؟ حال که تبلیغ دین امری واجب و ضروری است، فراهم کردن مقدمات آن هم واجب است و شرط تبلیغ تام دین، ارتباط تام با سایرین است. به عبارتی مسلمانان نمیتوانند با غیرمسلمانان ارتباط برقرار نکنند و در عین حال اسلام را هم برای همگان بدانند.
این کارشناس مسائل سیاسی اظهار کرد: از سوی دیگر ارتباط با مردم همانطور که از آیات قرآن برمیآید، «لا بشرط» و مطلق است. به عبارتی دیگر ارتباط با مردم به لحاظ شکل و روش هیچ شرط ایجابی و سلبی ندارد و اگر شروطی و قیودی وجود دارد به لحاظ کیفی است. این شروط کیفی ارتباط مواردی مانند احترام متقابل، حفظ ارزشهای بنیادی دینی و انسانی مانند عدالت و نفی ظلم، توجه به مصالح و مفاسد احتمالی و عدم ایجاد سلطه بر مؤمنان است.
وی با بیان اینکه ایجاد سلطه گاهی با تقویت کفر است، گفت: یعنی اگر با کشور غیرمسلمانی ارتباط محدود هم برقرار کردیم اما اگر همین ارتباط باعث تقویت حاکمان ظالم این سرزمین شود این نشانه تقویت کفر است. مسئله دیگر که نشانه تقویت کفر و سلطه در ارتباط میشود، ایجاد زمینه نفوذ، توطئهچینی و فتنه در کشور اسلامی است.
جعفری ابراز کرد: از طرفی اگر عدم ایجاد رابطه با دولت غیراسلامی، منجر به از بین رفتن مصلحتی اعظم یا حدوث مفسدهای اعظم شود، مصداق ترک فعل مجرمانه است. به عبارتی گاهی اگر رابطه با کشور غیراسلامی برقرار نشود، باعث میشود مسلمانان مصلحت بسیار بزرگی را از دست بدهند. اینجا حتی میتوان آن مسئول را محاکمه کرد که چرا چنین رابطهای را برقرار نکرده است.
این نماینده پیشین مجلس اظهار کرد: الان جمهوری اسلامی ایران تحت شدیدترین تحریمهایی است که در تاریخ بشر سابقه ندارد. اگر در چنین وضعیتی میتوان با رابطه برقرار کردن با طرف ثالثی فشار بر روی مردم را کاهش داد و مسئولی چنین کاری نکند، مصداق ترک فعل است.
وی افزود: همچنین از منظر جلوگیری از مفسده عظیم، اگر جمهوری اسلامی ایران به سمت چین و روسیه و امثال این کشورهای مستقل برای توجیه و قانع کردن آنها در مسائل بینالمللی و منطقهای نرود، ممکن است آنها به سمت همکاری و همپیمانی با دشمنان ما بروند و در مجامع بینالمللی علیه ما عمل کنند. اگر ایران با روسیه در موضوع بحران سوریه ارتباط استراتژیک برقرار نمیکرد و سوریه شکست میخورد، این شکست مقدمه از بین بردن بازوهای جمهوری اسلامی در منطقه از جمله حزبالله و حماس و جهاد اسلامی، و در نهایت حمله به ایران و تجزیه کشور میشد.
وی تصریح کرد: لذا در اینجا رابطه با یک دولت غیراسلامی از یک مفسده بزرگ جلوگیری کرد و برقراری این رابطه یک امر ضروری بود. نکتهای که از نگاه دینی در خصوص رابطه با دولت غیراسلامی مورد توجه است، مسئله استقلالطلبی و خوداتکایی است. در آیه 131 سوره مبارکه «طه» آمده است که «وَلَا تَمُدَّنَّ عَيْنَيْكَ إِلَىٰ مَا مَتَّعْنَا بِهِ أَزْوَاجًا مِنْهُمْ زَهْرَةَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا لِنَفْتِنَهُمْ فِيهِ ۚ وَرِزْقُ رَبِّكَ خَيْرٌ وَأَبْقَىٰ» (و هرگز چشمان خود را به نعمتهای مادّی، که به گروههایی از آنان دادهایم، میفکن! اینها شکوفههای زندگی دنیاست؛ تا آنان را در آن بیازماییم؛ و روزی پروردگارت بهتر و پایدارتر است.)
جعفری ادامه داد: اما معنای استقلال عدم بهرهمندی از دستاوردها و تجربیات بشری در ابعاد مختلف نیست. نمونه آن استفاده حضرت امام علی(ع) از پزشک یهودی برای درمان خود در شب شهادت است. نگاه سطحی به دین، نفی تجربیات دیگران به دلیل کافر بودن آنان است. در حالی که باید قیود کیفی ذکرشده را در رابطه مراعات کرد. به عبارت دیگر ارتباط با دنیا با دلایل ایجابی و سلبی نه تنها مباح بلکه گاه واجب است.
وی یکی از قیود مهم در ارتباط با غیرمسلمانان را مسئله نفی سبیل دانست و ابراز کرد: نفی سبیل و عدم سلطه تمام جوانب را در برمیگیرد و تنها حوزه نظامی نیست. اگر مسئلهای باعث سلطه فرهنگی غیرمسلمانان شود و مغز و اراده مسلمانان در اختیار فرهنگ بیگانه قرار گیرد دیگر اساساً بیگانه نیازی به سلطه نظامی بر مسلمانان ندارد.
جعفری بیان کرد: مسئله بعدی توجه به اولویتها در رابطه با دیگران است؛ برای یک کشور اسلامی اولویت در ارتباط با جهان اسلام و کشورهای اسلامی است. از طرفی در کنار دار الاسلام، دار الکفر وجود دارد که به «دار الحرب» و «دار الهدنه» تقسیم میشود؛ «دار الهدنه» کشورهایی هستند که اکثریت مردم آن و حاکمانش غیرمسلمان هستند اما با مسلمانان رابطه خوبی دارند یا اینکه بدخواه مسلمانان نیستند و اقدامی هم علیه مسلمانان نمیکنند. اما «دارالحرب» کشور و حکومت غیراسلامی است که دائما علیه مسلمانان در حال ستیز، خصومت، ضرررسانی و جنگ هستند. اسلام براساس این تقسیمبندی رابطه با دار الحرب را نفی کرده و هیچ مشکلی در برقراری رابطه با دار الهدنه ندارد.
سخنگوی کانون دانشگاهیان ایران اسلامی اظهار کرد: در آیه 13 سوره مبارکه توبه خداوند میفرماید: «أَلَا تُقَاتِلُونَ قَوْمًا نَكَثُوا أَيْمَانَهُمْ وَهَمُّوا بِإِخْرَاجِ الرَّسُولِ وَهُمْ بَدَءُوكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ»؛ در اینجا خداوند مسلمانان را سرزنش میکند که چرا با گروهی عهد و پیمان خود را شکستند، برای اخراج پیامبر(ص) همه تلاش خود را کردند و در نهایت جنگ را هم آنها شروع کردند، نمیجنگید. در واقع اینها مصادیق «دارالحرب» از نگاه قرآن است. امروز هم آمریکا مصداق این آیه است که عهدشکنی آشکار و چندین باره کرده، تلاش دارد که جمهوری اسلامی را نابود کند و آغازگر قطع رابطه بوده است.
جعفری اظهار کرد: قرآن در مقابل نه تنها برقراری رابطه با «دار الهدنه» را مجاز بلکه در آیه 8 سوره «ممتحنه» مسلمانان را به نیکی کردن به آنها و رعایت عدالت نسبت به آنها توصیه میکند؛ «لَا يَنْهَاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِينَ لَمْ يُقَاتِلُوكُمْ فِي الدِّينِ وَلَمْ يُخْرِجُوكُمْ مِنْ دِيَارِكُمْ أَنْ تَبَرُّوهُمْ وَتُقْسِطُوا إِلَيْهِمْ ۚ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ» (خدا شما را از كسانى كه در [كار] دين با شما نجنگيده و شما را از ديارتان بيرون نكردهاند، باز نمىدارد كه با آنان نيكى كنيد و با ايشان عدالت ورزيد، زيرا خدا دادگران را دوست مىدارد.)
وی تأکید کرد: در واقع از نگاه قرآن، نه فقط نسبت به سایر مسلمانان بلکه در رابطه با کافرانی که ضد دین و ضد مسلمانان نیستند، باید نیکی کرد و عدالت را به لحاظ همنوع بودن، رعایت کرد. همچنین مسئله «سیروا فی الارض» که در قرآن آمده بدون ارتباط با دیگران، از جمله غیر مسلمانان، امکانپذیر نیست. از طرفی این سیر که در قرآن آمده فقط برای دیدن نیست بلکه شامل ارتباطات علمی، تجاری و مجموعه منافع مشترک میشود. لذا مجاز دانسته شدن «سیر» در زمین به معنای جایز بودن ارتباط با «دار الهدنه» است.
جعفری یادآور شد: همچنین در سیره نبوی میتوان مصادیقی در خصوص ارتباط با غیرمسلمانان پیدا کرد که از جمله آن نامهنگاریها با حاکمان غیرمسلمان و فرستادن پیکهای مختلف به سرزمینهای غیراسلامی است. همچنین مسئله هجرت مسلمانان به حبشه این پیام را میدهد که حتی پناه بردن به «دار الهدنه» از شر «دار الحرب» واجب است.
این کارشناس مسائل سیاسی اظهار کرد: امروز هم اگر قطبی در دنیا مانند آمریکا که سلطه و هژمونی ایجاد کرده و همپیمانان اروپایی و منطقهای او هم به دنبال تشدید فشارها بر ایران و تضعیف کشورمان هستند، اگر در این وضعیت با ارتباط با چین و روسیه مجال و فرصتی برای کشور ایجاد شود تا این فشار بر ملت شکسته شود یا کاهش پیدا کند نه تنها اشکال ندارد بلکه واجب و ضروری است و نرفتن به سمت این ارتباط حرام و جرم است.
ادامه دارد
انتهای پیام