انزوای حداکثری واشنگتن؛ نتیجه سیاست فشار حداکثری علیه تهران

به گزارش ایکنا، رأی‌گیری شب گذشته شورای امنیت سازمان ملل  در مورد قطعنامه‌ پیشنهادی آمریکا، که تلاشی برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران بود، نشان داد که آمریکا فقط نظر مثبت یک عضو شورای امنیت را به پیش‌نویس قطعنامه ضدایرانی جلب کرده و تنها جمهوری دومینیکن به پیش‌نویس این قطعنامه رأی موافق و چین و روسیه به آن رأی مخالف دادند. در این رأی‌گیری بقیه اعضای شورای امنیت از جمله بریتانیا، آلمان و فرانسه، که از متحدان آمریکا محسوب می‌شوند، رأی ممتنع دادند.

مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا، از اقدام شورای امنیت به عدم تمدید تحریم تسلیحاتی ایران انتقاد و ادعا کرد که شورای امنیت سازمان ملل متحد نتوانست مجموعه مأموریت‌های اساسی خود (حفظ صلح و امنیت بین‌المللی) را محقق کند و  شورای امنیت قطعنامه معقولی را برای تمدید تحریم تسلیحاتی ۱۳ ساله ایران رد کرد.

در پاسخ مجید تخت‌روانچی، نماینده دائم ایران در سازمان ملل، با انتقاد از عملکرد آمریکا در منطقه خاورمیانه، گفت: آمریکا در شش کشور همسایه ایران در خلیج فارس ۵۰ هزار نیرو به همراه ۳۰۰ هواپیمای نظامی، یک ناو هواپیمابر و ده‌ها ناوچه مستقر و چهار مقر فرماندهی مرکزی را برای نیروهای زمینی، هوایی، ‌دریایی و نیروهای ویژه خود ایجاد کرده است. از ۴۰ پایگاه نظامی غربی در خاورمیانه، ۲۹ پایگاه آن به آمریکا تعلق دارد و چنین حجم وسیعی از استقرار نیرو، این منطقه را به بزرگترین مرکز تجمع نیروهای نظامی خارجی در جهان تبدیل کرده است.

ایران؛ برنده بزرگ شورای امنیت

تحلیلگران و کارشناسان مسائل بین‌الملل در مورد این شکست دیپلماتیک آمریکا در سازمان ملل تقریباً و به‌ طور متفق‌القول معتقدند که این امر می‌تواند علاوه بر اینکه یک پیروزی برای ایران در عرصه بین‌المللی باشد، جایگاه چین و روسیه را هم می‌تواند در مقابل آمریکا تقویت کند.

بهنام‌ بِن طالبلو، همکار ارشد و کارشناس ایرانی ـ آمریکایی در بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها (Foundation for Defense of Democracies)، در گفت‌وگو با فاکس نیوز با اشاره به شکست دیپلماتیک آمریکا در شورای امنیت گفت که در حالی که ایران «برنده بزرگ» بود، روسیه و چین نیز چنین احساسی داشتند. حق انتخاب ایران برای قدرتمندتر شدن به معنای دردسر بیشتر برای آمریکا در خاورمیانه است.

با این همه وی هشدار داد که این عقب‌نشینی آمریکا موقتی است و رأی امروز به این معناست که واشنگتن تقریباً خود برای بازگشت کامل تحریم‌ها (مکانیسم ماشه در برجام) پیش‌قدم شود.

شکستی برای تأکید بر انزوای آمریکا

نیویورک تایمز هم در یادداشتی به قلم مایکل شویتز (Michael Schwirtz) با اشاره به انزوای آمریکا در جهان بعد از این شکست دیپلماتیک، نوشت: این شکست بر عمیق بودن انزوای جهانی آمریکا در موضوع ایران تأکید دارد. برای دولت ترامپ این رأی‌گیری می‌تواند مسیری جداگانه تلاش برای تحمیل حداکثر خسارت به ایران پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده در ماه نوامبر باز کند.

در این یادداشت ضمن تأکید آمریکا بر استفاده از مکانیسم ماشه که در برجام پیش‌بینی شده، آمده است: ماه‌هاست که مقامات دولت ترامپ هشدار داده‌اند که اگر رأی تمدید تحریم تسلیحاتی ایران شکست بخورد، ایالات متحده سعی خواهد کرد از مفاد توافق هسته‌ای دوران اوباما استعلام و ایران را با استفاده از مکانیسم ماشه مجازات کند. این امر می‌تواند علاوه بر ممنوعیت معاملات تسلیحاتی، فروش نفت و توافق‌های بانکی باشد. از نظر تئوریک، تمام اعضای ایالات متحده آمریکا باید به تحریم‌ها پایبند باشند.

در بخش دیگری از این یادداشت آمده است: علاوه بر این، منتقدان موضع ایالات متحده این سؤال را مطرح می‌کنند که آیا دولت ترامپ با خروج از توافق هسته‌ای، موضع قانونی در بحث و گفت‌وگو در مورد مفاد آن ـ از جمله تحریم تسلیحاتی و بازگشت تحریم‌های شورای امنیت ـ را دارد؟ این منتقدین با بیان اینکه دولت ترامپ نمی‌تواند درباره اینکه آیا ایران به توافق وفادار مانده است یا نه اظهارنظر کند، تلاش‌های دولت ترامپ را برای استفاده از برجام زیر سؤال برده‌اند.

CNN هم در گزارشی ضمن اشاره به شکست دیپلماتیک آمریکا در شورای امنیت، نوشت: کارشناسان هشدار داده‌اند که اگر تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه ایران بازگردد، می‌تواند توافق هسته‌ای را نابود و حتی تنش‌های منطقه‌ای را، که اکنون ملتهب شده، بیشتر کند. تهران تعهدات خود را براساس توافق‌نامه كاهش داده است و می‌گوید به محض بازگشت ایالات متحده به پیمان و لغو تحریم‌های یک جانبه خود علیه ایران، به تعهدات باز خواهد گشت.

در این گزارش از قول رابرت مالِی(Robert Malley)، رئیس گروه بین‌المللی بحران و از مذاکره‌کنندگان سابق کاخ سفید، در توافق هسته‌ای با ایران ذکر شده که این تلاش‌ها برای از بین بردن برجام است.

مالی می‌گوید: کمپین فشار حداکثری دولت ترامپ در حال تغییر به دیپلماسی حداقلی برای دستیابی به همان هدف است: «از بین بردن توافق هسته‌ای ایران و یا این که آن را برای نایب رئیس جمهور سابق (جو بایدن) در صورت پیروزی در ماه نوامبر سخت‌تر کند».

گزارش از محمدحسن گودرزی