تأثیر زمینه‌های ارثی در ابتلا یا ایمنی در برابر کووید 19 / روندهای طی شده تولید واکسن ایرانی کرونا

به گزارش خبرنگار ایکنا، علیرضا بیگلری، رئیس انستیتو پاستور ایران در نشست خبری امروز یکشنبه 26 مردادماه که به صورت ویدیوکنفرانسی برگزار شد، در پاسخ به پرسش ایکنا در مورد تأثیر زمینه ارثی و سیستم ایمنی افراد بر ژنوم ویروس کرونا، گفت: در همان ابتدا بررسی‌هایی انجام دادیم و مشاهده شد که این ویروس همان ویروسی است که در ووهان چین وجود داشته است. جهش‌هایی از این ویروس در این زمان مشاهده شده، اما اینکه جهش‌ها چقدر در بیماری‌زایی تأثیرگذارند، قابل بررسی است. نکته مهم این است که علاوه بر جهش، زمینه ارثی افراد و سیستم ایمنی در زمینه این ویروس نقش دارد. یک ویروس در یک محیط اداری یا خانواده، شاید افراد مختلفی را درگیر کند، اما مشاهده می‌شود که پاسخ افراد به آن ویروس یکسان نبوده و علت آن واکنش متفاوت سیستم ایمنی بدن افراد به ویروس است. علاوه بر بررسی ژنوم ویروس، پاسخ ایمنی افراد هم به دقت بررسی می‌شود. باید همواره یادمان باشد که نادانسته‌های ما درباره ویروس کرونا بسیار بیشتر از دانسته‌های ماست.

 

بیگلری در پاسخ به پرسش دیگر ایکنا، مبنی بر تأثیر آنتن‌های مخابراتی بر جهش ویروس کرونا نیز اظهار کرد: در این رابطه مطالبی منتشر شده است، اما دلایل آن دارای شواهد واضحی نیست و تئوری‌هایی است که مطرح می‌شود. تمام اطلاعات و دارو‌هایی که امروز به نظر موثر می‌آیند، ممکن است دو ماه یا دو هفته بعد نقض شود. زیرا این بیماری بسیار ناشناخته است.

 

رئیس انستیتو پاستور ایران در پاسخ به پرسش دیگر ایکنا در رابطه با روند‌های طی شده تولید واکسن کرونا در ایران نیز گفت: بیش از ۲۰۰ گروه در جهان از چندین راه مختلف تلاش می‌کنند به واکسن کرونا برسند. اغلب راه‌هایی که ما می‌رویم، شبیه به سایر کشورهاست و مطمئن نیستیم کدام مسیر به واکسن مؤثر ختم می‌شود. فعلاً نمی‌دانیم کدام راه موفق‌تر است. تعدادی از شرکت‌هایی که در کشور مشغول تولید واکسن کرونا هستند، توانسته‌اند وارد مرحله حیوانی شوند. اگر آزمایش‌های حیوانی در این مرحله تأیید شود، واکسن اجازه پیدا می‌کند که وارد مرحله بالینی شود. درصد قابل توجهی از واکسن‌ها که وارد مرحله بالینی می‌شوند، سرنوشت آن‌ها مشخص خواهد شد.

وی افزود: یک راه بسیار طولانی وجود دارد که بدانیم آیا واکسن موثر ساخته شده است یا نه. شرکت‌هایی که وارد کار شده‌اند، برخی در مرحله حیوانی هستند و در صورت گرفتن مجوز وارد مرحله بالینی می‌شوند که در این مرحله سرنوشت واکسن آن‌ها مشخص خواهد شد.

 

رییس انستیتو پاستور ایران درباره ساخت واکسن سایر بیماری‌ها نیز تصریح کرد: انستیتو پاستور یکی از قدیمی‌ترین موسسه‌های ساخت واکسن است. واکسن ب ث ژ ایرانی یکی از محبوب‌ترین واکسن‌هاست. ۴۰ درصد افرادی که کرونا می‌گیرند بدون علامت هستند. در اوایل یکی از علت‌های کاهش مرگ و میر را همین تزریق واکسن ب ث ژ اعلام می‌کردند. واکسن ب ث ژ و هپاتیت دو واکسنی بودند که بسیار مورد استفاده بودند. این واکسن ب ث ژ نه تنها در پیشگیری از سل نقش دارد، بلکه در درمان سرطان مثانه هم به کار می‌رود. ضمن اینکه واکسن ذات الریه کودکان و واکسن روتاویروس یا اسهال کودکان نیز در برنامه تولید انستیتو پاستور ایران قرار دارد.

وی با بیان اینکه نقش واکسن در پیشگیری از بیماری بسیار مهم است، گفت: به راحتی ثابت شده که در ۱۰۰ سال گذشته، عمده کاهش مرگ و میر در جامعه بشری به خاطر واکسن بوده است. با توجه به اینکه کرونا بیماری پیچیده‌ای است که مهمترین بعد آن ناشناخته بودن است، در مورد ساخت واکسن در مورد این بیماری باید عمیق‌تر و منطقی‌تر فکر کنیم.

 

رئیس انستیتو پاستور ایران ادامه داد: اصلاً مطمئن نیستیم که کرونا واکسن خواهد داشت یا خیر، چون ابتلای مجدد در افرادی که یک بار بیمار شده‌اند، وجود دارد. درخصوص مدت زمان تأثیر این واکسن نیز سوال وجود دارد که آینده با گذر زمان به آن پاسخ خواهد داد.

 

 

وی در ادامه با بیان اینکه در اسفندماه توانستیم کشور را از نظر تست بیماری پوشش دهیم، گفت: در همین زمان، آموزش کارکنان را انجام دادیم، شنبه سوم اسفند فراخوانی برای تولید کیت‌های داخل کشور منتشر کردیم. ۵۳ شرکت، حضور پیدا کرده و بررسی شدند. تعدادی از شرکت‌ها شرایط تولید این کیت‌ها را داشتند. در اواخر اسفند، تولید کیت در شرایط اضطرار مجوز گرفت. طی فروردین‌ماه، این شرکت‌ها اقدام به تولید گسترده را آغاز کردند و هم‌اکنون درصد قابل توجهی از کیت‌هایی که در شبکه آزمایشگاهی گسترده دولتی و آزمایشگاه‌های خصوصی مورد استفاده قرار می‌گیرند، ایرانی هستند؛ برنامه‌ریزی‌ها نیز در جهتی است که ارتقای تعداد کیت‌های تولیدی را داشته باشیم.

بیگلری بیان کرد: در مورد کیت الایزا خوشبختانه حداقل ۳ شرکت مورد تأیید قرار گرفتند و کیت‌های آن‌ها مناسب است و حتی در مقایسه با کیت‌های خارجی چیزی کم ندارند. نیازی نداریم کیت الایزا را از بیرون وارد کنیم. به هیچ وجه نباید برای تشخیص بالینی یک بیمار مشکوک به کار رود، چون نتایج آن می‌تواند بسیار گمراه‌کننده باشد.

وی در رابطه با محدود کردن تشخیص و غربالگری کرونا به گروه‌های هدف نیز گفت: روزی که شروع کردیم، تعداد تست‌هایی که می‌توانستیم انجام دهیم در حدود ۲۰۰ تست بود. اما در پایان اسفندماه به ۹ هزار تست در روز رسیده بودیم که عمدتاً در اختیار بیمارستان‌ها قرار داده بودیم که تصمیم درستی بود. دنیا قبول کرد که اولویت تست مربوط به بیمارستان است. بعد که غربالگری شروع شد، از پایلوت استان زنجان آغاز کردیم. در نیمه اول فروردین متوجه شدیم که غربالگری به خوبی به ما کمک می‌کند. ۲۵ درصد افرادی که غربالگری می‌شدند، تست آن‌ها مثبت می‌شد. وقتی جلوتر رفتیم، تعداد تست‌ها در فروردین و اردیبهشت‌ماه به ۳۵ هزار تست رسید. به راحتی می‌توانیم این را به دو برابر هم برسانیم.

رئیس انستیتو پاستور در ادامه در رابطه با احتمال موفقیت واکسن ایرانی کرونا گفت: شبکه تشخیص کرونا به کمک دانش بومی راه افتاد و به هیچ وجه به اطلاعات و مشورت از بیرون کشور اتکا نشد. تصمیم‌ها در عرض یک ماه از سوی سازمان جهانی بهداشت مورد تأیید قرار گرفته و در پروتکل‌های جهانی هم استفاده شد. این باعث افتخار بود که با دست خالی و دستگاه‌های موجود، شبکه تشخیصی را راه انداختیم. وی ادامه داد: در مورد واکسن نیز همین طور است و دانش فنی وجود دارد، اما تحریم‌ها باعث سخت‌تر شدن کار می‌شود. زیرا دستگاه‌ها و مواد مصرفی به راحتی قابل تأمین نیست. اگر این اقدام در کشور‌های اروپایی انجام می‌شود، ممکن است تأمین ماده ۴۸ ساعت طول بکشد. دسترسی ما به دستگاه‌ها و تجهیزات گسترده نیست، اما امیدواریم واکسن در داخل ایران ساخته شود، اما این منوط به این جواب است که بدانیم آیا واقعا واکسنی برای این بیماری وجود دارد؟ نکته دیگر این است که شاید عمر واکسن به طور مثال دو ماه باشد.

 

رییس انستیتو پاستور ایران ادامه داد: از نظر دانش فنی، ۵ یا ۶ راه اصلی و تکنیک‌ را در ایران شروع کرده‌ایم و پیش می‌رویم و اگر کشوری زودتر از ما این واکسن را بسازد و ثابت کند که واکسن مؤثر است، به سرعت می‌توانیم واکسن را در کشور نیز بسازیم.

 

بیگلری در رابطه با تأثیر نیش زنبور بر درمان کرونا بیان کرد: این موارد مورد تأیید انستیتو پاستور نیست. برخی از افراد اعضای هئیت علمی بازنشسته هستند که ادعا‌های مختلفی را مطرح می‌کنند. عضو هیئت علمی بازنشسته ممکن است عقاید خود را بگوید و این موارد به هیچ وجه بررسی نشده و مبنای علمی بودن آن‌ها تأیید نشده است. در نتیجه منعکس کننده نظر رسمی انستیتو پاستور نیست. به همه اعضای هیئت علمی هم این تذکر را می‌دهیم که در اظهار نظر‌های علمی کاملاً مراقبت کنند که موجب گمراهی و تنش‌های اجتماعی نشود.