ایکنا به مناسبت روز داروساز بررسی کرد؛
حال داروخانه‌ها خوب نیست / دود اختلال اقتصاد دارویی در چشم مردم
داروخانه‌ها حال و روز خوبی ندارند. آن‌ها از بیمه‌ها طلبکار و به شرکت‌های دارویی بدهکارند؛ مشکلات ناشی از کرونا، برقراری مصوبه شورای رقابت در مورد تأسیس داروخانه‌ها، قاچاق معکوس دارو و عدم تأمین ارز مورد نیاز نیز از دیگر مشکلاتی است که روند ارائه خدمات درمانی را با مشکل مواجه و در نهایت مردم را از دریافت خدمات بهینه‌تر محروم می‌کند.
به گزارش ایکنا، پنجم شهریور، زادروز حکیم زکریای رازی و روز داروساز است. این روز امسال در حالی فرارسیده است که بیماری کرونا در هر کوی و برزنی سکنی گزیده و بسیاری از افراد جامعه را مبتلا کرده است. در این میان داروسازها در داروخانه‌ها یکی از اعضای کادر درمان هستند که در صفوف نخست مبارزه با این ویروس قرار دارند. در واقع داروسازها و داروخانه‌ها لجستیک جبهه مبارزه را بر عهده دارند. با این حال چند سالی است که داروخانه‌ها حال و روز خوبی ندارند. آن‌ها از بیمه‌ها طلبکار و به شرکت‌های دارویی بدهکارند. همین چند ماه پیش زمزمه‌هایی از ورشکستگی داروخانه‌ها شنیده می‌شد. این موضوع در صورت تحقق می‌تواند شک بزرگی بر زنجیره درمان وارد و آن را مختل کند. اما مشکلات داروخانه‌ها فقط این مورد نیست، بلکه مشکلات ناشی از کرونا، برقراری مصوبه شورای رقابت در مورد تأسیس داروخانه‌ها، قاچاق معکوس دارو و عدم تأمین ارز مورد نیاز از جمله مشکلاتشان است.
مشکلات متعدد داروسازها
حسام‌الدین شریف‌نیا، عضو هیئت مدیره انجمن علمی مدیریت و اقتصاد دارویی ایران، در گفت‌وگو با ایکنا، با بیان اینکه به دلیل کاهش مراجعه بیماران به بیمارستان‌ها میزان مراجعه به داروخانه‌ها نیز کاهش یافته است، می‌گوید: این موضوع موجب شده است تا مشکلات اقتصاد داروخانه‌ها و اقتصاد دارویی کشور همچنان پابرجا باشد و به دنبال میزان نقدینگی کم، بدهی آن‌ها به شرکت‌های پخش دارو افزایش یابد.
این متخصص اقتصاد دارویی بیان می‌کند: در حال حاضر اقتصاد کشور دچار آسیب شده است، اما اقتصاد دارویی کشور به دلیل اینکه به صورت مستقیم با جان مردم ارتباط دارد، نیازمند حمایت بیشتری است. این حمایت می‌تواند از طریق وام‌های بلندمدت با بهره کم به داروخانه‌ها و صنعت دارویی باشد.
وی با اشاره به تصمیم چند سال قبل شورای رقابت مبنی بر حذف محدودیت جمعیتی و حد نصاب جغرافیایی در قانون تأسیس داروخانه‌ها مصوب وزارت بهداشت، می‌گوید: هنوز این وضعیت تغییر نکرده و فشار‌های دیوان عدالت اداری و قوه قضاییه برای لغو این تصمیم وجود دارد، یکی از ضعف‌های این تصمیم این است که دسترسی مردم به دارو کاهش می‌‌یابد، چراکه وقتی داروخانه‌ها در محدودیت مکانی نباشند به نقاط برخوردارتر شهر کوچ می‌کنند و این تبعیض علیه نقاط کم‌برخوردار است و ساکنان این مناطق عملاً دسترسی به دارو نخواهند داشت.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران مهمترین مشکل حوزه دارو را تأمین ارز مورد نیاز می‌داند و اظهار می‌کند: از ابتدای سال حدود ۸۰۰ میلیون دلار ارز به حوزه دارو و تجهیزات پزشکی اختصاص یافته، در حالی که نیاز اصلی در این حوزه دو میلیارد دلار است؛ اگر این مبلغ تأمین نشود، تولیدکننده در تأمین مواد اولیه، واردکنننده در وارد کردن دارو و داروخانه در خرید و فروش دارو مشکل پیدا می‌کند و در نهایت به سلامت جامعه آسیب وارد می‌شود.
شریف‌نیا یکی دیگر از مشکلات دارویی کشور را قاچاق معکوس دارو اعلام می‌کند و می‌گوید: در حال حاضر با قاچاق معکوس مواجهیم و از ایران به کشور‌های دیگر دارو قاچاق می‌شود. مبنای قیمت دارو ارز دولتی محسوب می‌شود که یک‌پنجم قیمت ارز واقعی است. همین موضوع باعث می‌شود که دارو در کشور‌های همسایه با قیمت بهتری به فروش برسد. در واقع از جیب مردم ایران به کشور‌های همسایه یارانه دارو پرداخت می‌شود.
شرایط برای اجرای نسخه الکترونیک فراهم نیست
حمید خیری، عضو هیئت مدیره انجمن داروسازان ایران، نیز کرونا را یکی از مشکلات داروخانه‌ها می‌داند و در گفت‌وگو با ایکنا، اظهار می‌کند: داروسازها و داروخانه‌ها مانند سایر حِرَف پزشکی در خط اول مبارزه با این ویروس هستند. آن‌ها در ابتدای کار برای اجرای پروتکل‌های بهداشتی کمبود‌هایی داشتند، اگرچه ماسک و اقلام ضدعفونی تا حد بسیار زیادی در کشور تأمین شده است، اما این مشکل تا حدی به ویژه در داروخانه‌ها احساس می‌شود.
خیری همچنین تأخیر پرداخت بیمه‌ها به داروخانه‌ها را یکی دیگر از مشکلات اقتصاد دارویی کشور می‌داند و ادامه می‌دهد: این تأخیر از سال‌های گذشته وجود داشته است، اگرچه شدت آن نسبت به سال‌های گذشته کمتر شده، اما نمی‌توان گفت تأخیری در پرداخت‌ها وجود ندارد.
این داروساز با انتقاد از بیمه سلامت در رابطه با نسخه‌های الکترونیک، می‌گوید: یکی از مشکلات دیگر، نحوه اجرای نسخ الکترونیک است. سازمان بیمه سلامت توقع دارد که نسخ به صورت الکترونیک باشند، اگرچه داروسازها پیش قدم این کار هستند، اما ساختار‌ها برای این موضوع آماده نیست. در درجه اول پزشک باید این نسخه را به صورت الکترونیک آمده کند و بیمار آن را در داروخانه دریافت کند، اما چنین نیست و سازمان بیمه سلامت اعلام کرده است که پزشک می‌تواند نسخه کاغذی نوشته و داروخانه آن را تبدیل به الکترونیک کند؛ این موضوع اشکالات حقوقی دارد. ارائه این روند به ضرر بیمار است، اما اگر روند صحیحی پیش گرفته شود به نفع همه و از جمله بیمار است. بسیاری از کشور‌ها نیز این مسیر را رفته‌اند، اما با ضرب‌العجل این کار را انجام نداده‌اند، بلکه نخست زیرساخت‌ها را فراهم کردند و سپس در یک پروسه این کار را انجام دادند. ما می‌توانیم بگوییم کمبودی نداریم. شاید در ظاهر دارو تحریم نباشد، اما باز هم ورود دارو با مشکل مواجه است. در واقع در واردات دارو باید کانال تبادلات مالی آن باز باشد.
وی یادآور می‌شود: یکی دیگر از مشکلات داروخانه‌ها، موضوع واکسن است؛ اغلب مردم برای تهیه واکسن به داروخانه‌ها مراجعه می‌کنند و توقع دارند خود را واکسینه کنند، در حالی که این تعداد واکسن در داروخانه‌ها موجود نیست. در انسولین قلمی و برخی اقلام دارویی کمبود مختصری وجود دارد و این اقلام در بین داروخانه‌های منتخب توزیع می‌شود.
رئیس روابط عمومی انجمن داروسازان ایران با بیان اینکه تمام داروسازها تلاش می‌کنند که بتوانند برای ارائه خدمات به جامعه موفق باشند، می‌گوید: در میان داروسازها تعداد زیادی مبتلا به کرونا وجود دارد و حتی بسیاری از آن‌ها فوت کرده‌اند؛ البته آمار دقیقی در دست نداریم. همچنین، اقتصاد داروخانه‌ها مناسب نیست و آن‌ها از ارائه خدمات امور ناگزیرند. هر داروخانه متشکل از دو بخش خدماتی و اقتصادی است. اگر اقتصاد داروخانه نچرخد ارائه خدمات آن‌ها به مردم دچار مشکل می‌شود. باید تأمین منابع اقتصادی برای تأمین دارو در کشور هرچه سریع‌تر صورت گیرد. امیدواریم با تصویب توسعه سند دارویی کشور این وضعیت بهبود یابد.
