بی‌سامانی اقتصادی خطر شکاف دولت ـ ملت را تشدید کرده است / ضرورت گفت‌وگو میان نخبگان و حاکمیت

جواد آرین‌منش، کارشناس مسائل سیاسی و مدرس دانشگاه، در گفت‌وگو با ایکنا، درباره خطر تشدید شکاف دولت ـ ملت با بی‌توجهی به اوضاع معیشتی و اقتصادی مردم از سوی دولت و اولویت یافتن مسائل فرعی بر مسئله اقتصاد از سوی مجلس گفت: شکاف‌ها، آسیب‌ها و بی‌اعتمادی‌های مردم به حاکمیت روند صعودی به خود گرفته، زیرا شاخص‌های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی رو به افول است و مردم در هر انتخابات با شعارها و وعده‌هایی روبه‌رو می‌شوند که پس از چهار یا هشت سال اثری از عملی شدن آنها را در زندگی خود نمی‌بینند.

انباشت وعده‌های تحقق‌نیافته؛ عامل تشدید بی‌اعتمادی

وی اظهار کرد: هر رئیس‌جمهوری در‌ آغاز کار از گرفتن یک ویرانه سخن می‌گوید و در پایان کار خودش نیز خرابه‌ای را به رئیس‌جمهور بعدی تحویل می‌دهد. با قاطعیت می‌توان گفت حتی 20 درصد سیاست‌‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و برنامه‌های توسعه کشور تحقق نیافته است. اکنون مردم شاهد تورم فزاینده و فلج‌کننده همراه با رکود اقتصادی و بیکاری هستند و همه اینها به افزایش نارضایتی و بی‌اعتمادی در جامعه دامن زده است.

آرین‌منش بیان کرد: هر دولت و مجلسی هم که بر سر کار می‌آید، شعار جدیدی می‌دهد و اگر از همین مجلس جدید که با شعارهای اقتصادی بر سر کار آمد، سؤال شود که پس از صد روز از آغاز کار چه اقدام خاصی کرده تا مردم امیدوار به آینده شوند، نمی‌تواند به اقدامی اشاره کند. لذا با این روند، ناامیدی مردم امری طبیعی است.

این استاد دانشگاه ابراز کرد: بخشی از دلایل این وضعیت به سیاست خارجی و تحریم‌ها و بخش دیگر به سوء مدیریت‌ها و فساد نهادینه شده اقتصادی و اداری و تبعیض‌ها برمی‌گردد. در همین وضعیت که بخش قابل توجهی از مردم زیر خط فقر یا در نزدیک آن هستند، مدیران تراز اول کشور و نمایندگان چه میزان حقوق دریافت می‌کنند و فاصله این حقوق با دریافتی مردم عادی چقدر است؟ اینها همان تبعیض‌های فاحشی است که مردم می‌بینند و به طور طبیعی میان آنها با مسئولان فاصله زیادی ایجاد می‌کند و آثار منفی خود را با افزایش آسیب‌های اجتماعی مانند نرخ طلاق، اعتیاد، بزهکاری نشان می‌دهد.

مشارکت بالای مردم و نخبگان؛ مؤلفه اصلی موفقیت نظام

آرین‌منش درباره اهمیت فراهم کردن فضا برای حضور و اظهار نظر آزادانه نخبگان و اندیشمندان از سوی حاکمیت در جهت اصلاح و امیدواری مردم گفت: این یک نکته کلیدی در روند اقدامات اصلاحی است. یکی از مؤلفه‌های مهم در موفقیت‌های جمهوری اسلامی، مشارکت مردم و نخبگان است. به عبارتی هر زمان که مشارکت بالا رفته، نظام موفق بوده و هرجا مشارکت کاهش یافته، نظام توفیق لازم را به دست نیاورده است.

وی تأکید کرد: امروز هم یکی از راه‌های جلب اعتماد مردم و نخبگان، ایجاد فضای گفت‌وگو میان حاکمیت و آنهاست. بسیاری از نخبگان و صاحب‌نظران کشور در دانشگاه‌ها و مراکز علمی که نظرات قابل اعتنا و طرح‌های راهگشا دارند، منفعل و منزوی شده و سکوت کرده‌اند، زیرا مسئولان اعتنایی به نقطه‌نظرات آنها نمی‌‌کنند، در حالی که برای عبور از بحران‌های پیش رو، نیازمند استفاده از ظرفیت فکری و علمی نخبگان و اندیشمندانی هستیم.

این نماینده اسبق مجلس اظهار کرد: متأسفانه هر کسی که در کشور مدیر و مسئول می‌شود، فکر می‌کند به دیدگاه‌ها، نقطه‌نظرات، پژوهش‌های علمی، نظرسنجی‌ها و راهکارهایی که نخبگان علمی و مراکز پژوهشی ارائه می‌کنند، نیازی ندارد و این یکی از مصیبت‌های حکمرانی در کشور است.

آفت منحصر شدن مشاوران دولت‌ها به حلقه کوچک حامیان 

وی افزود: متأسفانه دولت‌ها برای مشاوره و دریافت پیشنهاد، خود را به یک گروه کوچک از حامیان خود محدود می‌کنند، در حالی که دولت و حکومتی موفق است که دیدگاه‌ها و نظرات رقبا و جریان‌های مخالف خود را هم بشنود و به تعبیر قرآن از میان سخنان و اقوال مختلف، بهترین را برگزیند؛ «فَبَشِّرْ عِبادِ الَّذينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَه».

آرین‌منش تصریح کرد: در واقع شنیدن سخنان متفاوت و حتی مخالف با طرح‌ها و دیدگاه‌های دولت می‌تواند به دولت در اتخاذ تصمیمات مناسب برای برون‌رفت از وضعیت فعلی کمک کند. امروز مردم به این نتیجه رسیده‌اند که هر حرفی مسئولان می‌زنند، عکس آن اتفاق می‌افتد و این بی‌اعتمادی لطمات گسترده‌ای به کشور می‌زند و از دو حالت خارج نیست؛ یا به مردم دروغ گفته می‌شود یا توانایی کنترل وضعیت را نداریم. در حالی که اگر واقعیت‌ها به مردم گفته شود و صادقانه با آنها برخورد شود، مردم قطعاً پای نظام و انقلاب می‌ایستند و به دولت و مجموعه حاکمیت کمک می‌کنند.

آرین‌منش درباره تأثیر افزایش شکاف ملت و دولت و تضعیف بنیه اقتصادی جامعه بر تشدید تحریم‌ها و فشارهای آمریکا گفت: قطعاً دشمنان ما هم به شاخص‌ها و وضعیت اقتصادی کشور مانند نرخ ارز، ارزش پول ملی و وضعیت تولید که از سوی بانک مرکزی منتشر می‌شود، دسترسی دارند و براساس آن تصمیم می‌گیرند و به همین دلیل روند نزولی این شاخص‌ها را دال بر مؤثر بودن تحریم‌ها قلمداد می‌کنند. لذا باید راهی برای برون‌رفت از این وضعیت پیدا کرد، چون مشخص نیست تا چه زمان می‌توان با همین آهنگ پیش رفت و بر خط مشی‌های داخلی تأکید کرد.