عبدالرضا فرجیراد، عضو هیئت علمی گروه ژئوپلیتیک واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، در گفتوگو با ایکنا، درباره اهمیت لغو تحریمهای تسلیحاتی ایران در 27 مهر گفت: آمریکا در مخالفت با این مسئله طرحی را به شورای امنیت ارائه کرده بود که با رأی منفی اکثریت قاطع اعضای شورای امنیت شکست خورد و جامعه بینالملل تحریمهای تسلیحاتی ایران را پایانیافته تلقی کرد. لذا از نظر تبلیغاتی، سیاسی و همراهی جامعه بینالملل این اتفاق یک موفقیت برای ایران و ناکامی برای آمریکا بود و اروپاییها هم در این اتفاق دخالت داشتند.
وی افزود: در عرصه عملی باید دو مسئله را مد نظر قرار داد. اول اینکه تا زمان برگزاری انتخابات آمریکا که حدود دو هفته مانده، کشوری نه سلاح میخرد و نه میفروشد و در صورت معامله تسلیحاتی، این سلاحها چندین ماه بعد به دستش میرسد. بخش دوم مربوط به بعد از انتخابات آمریکاست که بستگی به این دارد چه کسی برنده شود. اگر ترامپ برنده انتخابات شود فشارها علیه ایران زیاد میشود و کشوری جرئت نمیکند با ایران وارد معامله تسلیحاتی شود و فقط چین و روسیه، به عنوان دو شریک تجاری و تسلیحاتی ایران، به طور پنهانی اقداماتی انجام دهند.
سفیر پیشین ایران در نروژ و مجارستان ابراز کرد: اگر بایدن پیروز شود قطعاً این مسئله تأثیر مثبت خود را خواهد گذاشت و فشاری که تیم ترامپ بر ایران وارد میکردند تیم بایدن وارد نمیکند. زیرا اگر بخواهند چنین فشاری را به ایران وارد کنند، در واقع قطعنامه 2231 و برجام را که مورد توافق خود دموکراتها و بایدن، به عنوان معاون اوباما، بود نقض میکنند. حال باید دید در صورت پیروزی بایدن در مذاکرات بین دولت جدید آمریکا در قالب 1+5 با ایران کار به کجا میرسد و اختلافاتی که ترامپ به وجود آورده چگونه حل میشود.
فرجیراد با بیان اینکه در صورت پیروزی ترامپ همان سناریوی تحریمهای ثانویه آمریکا علیه سایر کشورها در حوزه روابط اقتصادی با ایران در حوزه روابط تسلیحاتی عملیاتی میشود، گفت: در واقع آمریکاییها در این راستا افراد، شرکتها و حتی مقامات کشورها را تحریم میکنند و از آنجا که مسئله تحریم تسلیحاتی بسیار جدیتر از مسائل اقتصادی است، لذا سایر کشورها از ترس همین فشارها وارد روابط تسلیحاتی با ایران نمیشوند.
وی درباره تأثیر این شکست سیاسی و حقوقی ترامپ در سبد رأی وی در انتخابات گفت: این مسئله قطعا تأثیرگذار است اما اساسا بحث سیاست خارجی در انتخابات آمریکا تأثیر کمی دارد. امروز آن چه در داخل آمریکا مورد بحث مردم است نحوه مدیریت ترامپ در بحران کرونا، مسائل اقتصادی، بیکاری و نژادپرستی است، اما طبقه نخبه و روشنفکر به مسائل سیاست خارجی هم توجه میکند.
این استاد ژئوپلیتیک دانشگاه اظهار کرد: وقتی بایدن در مناظرات انتخاباتی از شکست سیاست خارجی ترامپ در مورد ایران صحبت میکند یا خود ترامپ بر تضعیف شدید ایران در دوران ریاست جمهوریاش سخن میگوید نشان میدهد مسئله سیاست خارجی چندان هم در نتیجه انتخابات بیتأثیر نیست، هرچند نقش عمده ندارد. به طور طبیعی وقتی مردم میبینند وعدههای ترامپ در حوزه سیاست خارجی به ویژه در مورد ایران عملی نشده این ممکن است تأثیری در میزان آرای او بگذارد به ویژه اینکه تندروهایی مانند بولتون نیز ترامپ را در این حوزه شکستخورده معرفی میکنند.
فرجیراد درباره برخی تحلیلها که تفاوتی میان بایدن و ترامپ برای ایران قائل نیستند، گفت: به اعتقاد من این ایده درستی نیست. ایران هم تحریم دوران دموکراتها و هم تحریم دوران ترامپ را تجربه کرده است. با اینکه دموکراتها در دوران اوباما قطعنامههای زیادی در شورای امنیت علیه ایران تصویب کردند و حتی اروپاییها هم تحریمهای خود را اعمال کردند و اجماع جهانی علیه ایران ایجاد شده بود، اما ایران راه گریزی داشت و حداقل حدود یک میلیون بشکه نفت را میفروخت و کمبودها به اندازه امروز نبود.
وی افزود: در حالی که تحریمهای ترامپ حتی حوزه دارو را هم شامل شده و بانکهای خارجی از هر نوع رابطه مالی با ایران هراس دارند. لذا میان بایدن و ترامپ تفاوت محسوسی وجود دارد. مطمئن باشید اگر بایدن انتخاب شود حتی قبل از آغاز مذاکره شاهد تغییراتی خواهیم بود. تیم ترامپ یک تیم وحشی، ضد ایران و طرفدار پروپاقرص اسرائیل هستند و ادبیاتشان نشان میدهد که چقدر با حاکمیت و مردم ایران ضدیت دارند و به همین خاطر اصلا ملاحظات انسانی را به هیچ وجه رعایت نمیکنند. البته این به معنای آن نیست که دولتهای قبلی آمریکا با ایران خوب بودند یا مسائل انسانی را رعایت میکردند، اما قطعاً با دولت ترامپ تفاوت دارند.
گفتوگو از مهدی مخبری
انتهای پیام