ارادت به اباعبدالله(ع) سختی‌ها را سهل کرد / سریالی درخور راهپیمایی اربعین نداشتیم

تقیانی‌پور: طرح این سریال از طریق یکی از دوستانم به من داده شد. وی اتفاقی را در اربعین سال 1398 تجربه کرده بود که قابلیت بالایی برای تبدیل شدن به یک مجموعه تلویزیونی داشت. بر همین مبنا، سیناپسی برای سازمان نوشتم که مورد تایید قرار گرفت. سپس نگارش فیلمنامه را به گروهی از نویسندگان خبره تلویزیون سپردیم. درباره زمان قصه هم باید بگویم سال ۵۶ زائران ابا‌عبدالله(ع) توسط بعثیان به خاک و خون کشیده شدند. این موضوع که تاکنون کمتر درباره حرفی زده شده ما را مصمم کرد تا قصه‌ای جدید را بیان کنیم.

 

دلیل انتخاب این موضوع دو دستاورد مهم داشت. ابتدا اینکه، تصوری اشتباه درباره راهپیمایی اربعین از بین می‌رفت، زیرا بسیاری فکر می‌کردند این آیین در سال‌های اخیر باب شده، درصورتی‌که ریشه راهپیمایی اربعین صد‌ها سال قدمت دارد. نکته دوم به تازگی این موضوع برمی‌گشت، چون کمتر مخاطبی قصه‌ای درباره آبادان سال ۵۸ را شنیده است. البته ساده‌ترین راه این بود که قصه را در زمان حال روایت کنیم، ولی سختی‌ها را به جان خریدیم تا قصه‌ای جدید روایت شود.

نفر: سال‌هاست با تقیانی‌پور آشنا هستم و در چند کار او هم حاضر بودم، پس وقتی کار به من پیشنهاد شد آن را پذیرفتم. درباره ارتباط با نقش هم باید بگویم من کارم را از سال ۷۷ با دوستی جنوبی آغاز کردم. ارتباط طولانی ما به حدی بود که لهجه او روی حرف زدن من تأثیر گذاشت، به طوری که برخی‌ها فکر می‌کردند، جنوبی هستم. با این پیش‌زمینه وقتی وارد سریال «نجلا» شدم توانستم با آن ارتباط خوبی برقرار کنم، هرچند مشاور زبانی که در این کار حضور داشت کمک‌های بسیاری به کل مجموعه کرد تا کوچکترین اشتباهی پیش نیاید. تمام سعی بازیگران نجلا این بود که لهجه را بازی نکرده، بلکه آن را مال خود کنند.

 

 

 

نفر: در این سریال اتفاقی خوبی رخ داد که به بهتر شدن بازی‌ها کمک کرد. در ابتدای کار، شش قسمت از فیلمنامه سریال را در اختیار داشتیم، پس می‌توانستیم دورخوانی انجام دهیم. این روش انتظار می‌رود در بهتر شدن بازی‌ها کمک زیادی کند، هرچند که در بسیاری از سریال‌های تلویزیونی این اتفاق روی نمی‌دهد.

درباره نجلا باید نکته‌ای دیگر را بیان کنم. تصویربرداری این مجموعه را از تابستان آغاز کردیم. در آبادان این فصل به لحاظ گرما قابل توصیف نیست، اما، چون سریال را باید برای پخش می‌رساندیم گروه با کار همراه شد و همه دشواری‌ها را به جان خرید. نکته دیگر اینکه این فیلم پیامی ارزشمند داشت، آن هم عاشقی نسبت به اباعبدالله(ع) است، در همین راستا همه گروه مشکلات را تحمل کرد تا بتواند در این ارادت همسو و هم‌مسیر شوند.

 

درباره همبازی شدن با حسام منظور هم باید بگویم، دوران دانشجویی هم دوره بودیم، اما هرگز این فرصت پیش نیامد تا با هم کاری مشترک داشته باشیم. خوشحالم این اتفاق رخ داد و توانستیم در نجلا همبازی باشیم. حسام منظور خیلی دیر به حقش رسید. این اتفاق از آنجا سرچشمه می‌گیرد که بازیگران تئاتر همیشه با بی‌توجهی رو‌به‌رو هستند، درصورتی‌که در تئاتر استعداد‌های بسیار خوبی داریم که متأسفانه نسبت به آن‌ها بی‌توجه هستیم.

تقیانی‌پور: در گفت‌وگو‌هایی که با نویسندگان داشتیم تأکیدمان این بود که کاراکتر‌ها باید چالش داشته باشند. برای مثال نقش «امجد» برای دشمنی خود نسبت به «عبد» دلیل داشت. عبد آن‌ها را لو داده بود و به واسطه همین مسئله، برادر امجد کشته شد، پس او به هر طریقی می‌خواست انتقام بگیرد. یا مثلا نقش عدنان که هدایت هاشمی آن را بازی می‌کرد. وی مدت‌ها دختری را دوست داشت. وی به رقیبش حسی بد داشت، اما همین عدنان در صحنه پایانی جان عبد را نجات داد. او فهمید دختری که دوستش داشته به او علاقه‌ای ندارد. این چالش‌ها به نظرم هم کاراکتر‌ها را جذاب کرد هم این‌که تماشاگر آن‌ها را پذیرفت.

تقیانی‌پور: تمام بازیگران اصلی انتخاب‌های نخست بودند. درباره نقش حسام منظور باید بگویم وی را از تئاتر می‌شناسم. وی به شدت تواناست، برای همین وقتی نقش را قبول کرد همه تلاشش را انجام داد که حسام منظوری دیگر را در نجلا ببینیم. در این کار دیگر آن شخصیت آراسته و اشرافی که در «بانوی عمارت» شاهدش بودیم در «نجلا» نمی‌دیدیم، او توانست نقش یک لوطی جنوبی را به خوبی جان بخشد. درباره سارا رسول‌زاده نیز باید بگویم به خوبی از ایفای نقشی که از شخصیت نجلا انتظار داشتم، برآمد.

 

ایکنا – در سریال لحظاتی وجود داشت که به راحتی می‌توانست در دام سانتی‌مانتالیسم گرفتار شود، اما شما توانستید از این آسیب در امان بمانید. چگونه به این ساختار دست یافتید؟

تقیانی‌پور: آنچه برای من اهمیت داشت روایت قصه بود، برای همین از موضوعاتی که ممکن بود سریال را به ورطه سانتی‌مانتالیسم بکشاند پرهیز داشتم، البته بر این باورم داستانی که کشش لازم را داراست، احتیاجی به برخی روش‌های سطحی ندارد. در ضمن باید اضافه کنم که از کش‌دار کردن بی‌مورد قصه به شدت پرهیز داشتم، در صورتی‌که راحت می‌شد قصه را تا ۲۵ قسمت پیش برد، اما وقتی قرار است قصه در حد استاندارد خود روایت شود دیگر نیازی اضافه‌گویی نیست.

 

 

درباره لوکیشن‌ها تصمیم ما این بود تمامی صحنه‌ها در آبادان فیلمبرداری شود که به دلیل شیوع کرونا نتوانستیم آنجا برویم، اما به‌محض این‌که اجازه ورود به آبادان داده شد گروه به آنجا منتقل شدند. در تهران، شهرک دفاع مقدس و پارک ولایت اماکن فیلمبرداری نجلا بودند.

تقیانی پور: از همان زمانی که شروع به ساخت سریال کردم این حس را داشتم که مجموعه به فصل دوم کشیده خواهد شد، اما اینکه از این امر اطمینان داشتم، چنین نبود. به هر حال وقتی مجموعه پخش شد با بازتاب‌های مردمی که از مجموعه داشتیم سازمان دستور ساخت ادامه این سریال را صادر کرد. درباره ادامه قصه فعلا نمی‌توانم چیزی بگویم، چون باید ابتدا پژوهش‌های لازم انجام شود تا بهترین اتفاق در فصل دوم رخ دهد. در حقیقت اگر بخواهیم بدون تحقیق ورود کنیم آنچه در فصل قبل به دست آوردیم را از بین برده‌ایم.

تقیانی‌پور: همانگونه که گفتم تا پژوهش صورت نگیرد نمی‌توانم هیچ حرفی بزنم، چون هم می‌شود داستان را در سال ۵۸ روایت کرد، هم این‌که قادریم به جنگ بپردازیم و حصر آبادان را نشان دهیم. پس بگذارید ببینیم سازمان برای «نجلا» چه امکانات و بودجه‌ای را در نظر گرفته تا در ادامه به شکلی صحیح آن را مدنظر قرار دهیم.

تقیانی‌پور: راهپیمایی اربعین دغدغه شخصی من بود. در این رابطه چند تله‌فیلم ساخته شد، اما سریالی را نداشتیم. پس تلاش کردیم یک اثر درخور توجه تولید کنیم تا فتح بابی صورت گیرد و دیگران به این حوزه ورود داشته باشند. باید اضافه کنم عشق به ابا‌عبدالله(ع) را از همان آغاز در میان بازیگران شاهد بودم به ویژه با دورخوانی‌ها این اتفاق به روشنی قابل مشاهده بود. این نکته را هم اضافه کنم که سارا رسول‌زاده می‌گفت صاحب این کار مشخص است، برای همین هیچ‌یک از اعضای آن کرونا نخواهند گرفت. اتفاقی که رخ داد.

 

 

حال که صحبت از ارادت به ابا عبدالله شد، بگذارید مطلبی را از قول حسام منظور بیان کنم. هنوز تصویربرداری شروع نشده بود که منظور از من خواست که زودتر به آبادان برود تا بتواند در آنجا چند روزی رفت‌وآمد کند تا به نوعی از گویش و رفتار مردم یاد بگیرد. این در حالی‌ است که شاید برخی از بازیگران دوست نداشته باشند از تهران خارج شوند. این مسئله به نظرم یک دلیل داشت آن هم علاقه به پیامی است که سریال در خود جای داده بود.

 

ایکنا – در ساخت آثاری که تاریخ معاصر روایت می‌شود، تلویزیون محدودیت‌هایی دارد. در همین رابطه نیز مطمئناً کمبود‌هایی داشتید. در مورد این موضوع توضیح دهید و بگویید این مسئله تا چه حد روی کارتان تأثیرگذار بود؟

تقیانی‌پور: درست است که محدودیت‌های وجود دارد، اما با آگاهی به این حوزه ورود کردیم، به همین جهت توانستیم کمبود‌ها را پشت سر گذاریم. درباره امکانات نظامی و محدودیت‌هایی که در این رابطه داشتیم هم باید بگویم بیشتر تجهیزات از آبادان حاصل شد، برای همین در این رابطه تا حدی مشکلات پیش رویمان برطرف شد. در این میان باید از زحمات سعید سعدی تشکر کنم که در کنار تهیه‌کنندگی پیرغلام این پروژه نیز بود.

تقیانی‌پور: حتماً در پی انجام چنین کاری بودید، اما به دلیل شیوع بیماری کرونا، مسئولان عراقی به ما اجازه ندادند تا در آنجا فیلمبرداری را انجام دهیم، البته این نکته را توجه داشته باشید کربلا کنونی همانی نیست که در سال ۵۸ وجود داشت. در آن مقطع بین‌الحرمین نداشتیم، پس نمی‌توانستیم تصاویر مد نظر خود را بگیریم، هرچند سعی کردیم در جا‌هایی که لازم بود با استفاده از تروکاژ تصاویر مورد نظرمان را بگیریم.

تقیانی‌پور: مهم نیست برای تلویزیون کار می‌کنید یا سینما، بلکه آنچه اهمیت دارد کیفیت کار است. با این توضیح به شخصه از خروجی کارم برای تلویزیون راضی هستم، اما دوست دارم دیگر فضا‌ها را هم تجربه کنم. درباره کار بعدی نیز هنوز مطمئن نیستم، اما امیدوارم بتوانم نجلای ۲ را جلوی دوربین برم.

 

گفت‌و‌گو از داوود کنشلو