گزارشی از قرآنی‌ترین روز هفته در دانشگاه فرهنگیان + تلاوت
پردیس‌های دانشگاه فرهنگیان در استان‌های اصفهان و یزد، امروز، میزبان یکی دیگر از برنامه‌های دوشنبه قرآنی بودند و اصفهانی‌ها و یزدی‌ها، برنامه را با دعوت از پیشکسوتان و فعالان قرآنی استانشان، به خوبی پیش بردند.
به گزارش خبرنگار ایکنا، پردیس‌های دانشگاه فرهنگیان در استان‌های اصفهان و یزد امروز، 17 آذرماه، میزبان یکی دیگر از برنامه‌های دوشنبه قرآنی بود، برنامه‌ای که با تلاوت دانشجومعلم محمدرضا زارع‌شاهی، پخش یادنامه شهید منا حسن دانش و اجرای تواشیح «مناجات» از سوی گروه تواشیح پردیس شهید پاک‌نژاد آغاز شد و چندین برنامه دیگر را البته به صورت مجازی شاهد بودیم.
بیشتر بخوانید:
خداوند روز قیامت از فقرا دلجویی می‌کند
در ادامه، نکات تفسیری از سوی محمدرضا شایق، عضو هیئت علمی دانشگاه یزد و آزاده دوران دفاع مقدس، بیان شد. وی با اشاره به تفسیر آیه ششم سوره هود «وَمَا مِنْ دَابَّةٍ فِي الْأَرْضِ إِلَّا عَلَى اللَّهِ رِزْقُهَا وَيَعْلَمُ مُسْتَقَرَّهَا وَمُسْتَوْدَعَهَا كُلٌّ فِي كِتَابٍ مُبِينٍ؛ و هيچ جنبندهاى در زمين نيست مگر [اينكه] روزيش بر عهده خداست و [او] قرارگاه و محل مردنش را مىداند همه [اينها] در كتابى روشن [ثبت] است» گفت: سؤال این است که آیا واقعاً عموم انسان‌ها از برنامه خدا در زندگی پیروی کرده‌اند؟ که خداوند موظف باشد در برابر آن‌ها به وظیفه‌اش عمل کند؟ اگر کارگری برای کارفرمایی کار کند و کار خود را انجام ندهد یا نیمه‌کاره رها کند، کارفرما به او مزدش را کامل می‌پردازد؟
شایق افزود: پس اگر رزقی به کسی نرسید، خودش مقصر است؟ اگر مقصر نیست، خداوند جایی برای او جبران می‌کند. روایت داریم روز قیامت، خداوند از فقرا دلجویی می‌کند و آن قدر به آن‌ها نعمت می‌دهد که دست همه اغنیای دنیا در برابر آن‌ها دراز می‌شود. خداوند به آن‌ها مقام شفاعت می‌دهد تا هر که را بخواهند شفاعت کنند، آن وقت دست اغنیا به طرف فقرا دراز می‌شود.
وی گفت: هیچ جنبده‌ای در زمین نیست، مگر اینکه رزقش بر عهده خداست. «مُسْتَقَرَّ» جایی است که محل آرامش و سکون است، «مُسْتَوْدَعَ» نیز جایی مثل دنیا یا رحم مادر است که همیشگی نیست. خدا همه را می‌شناسد و مراقب همه هست؛ اما گاهی حتی مورچه روی زمین از گناهان ما آسیب می‌بیند. خداوند می‌فرماید: رزق همه هست به شرطی که طبق آن چیزی که گفته‌ام، عمل کنید.
این عضو هیئت علمی دانشگاه ادامه داد: برای هر چیزی اجلی است که در کتابی، ثبت است. پدیده‌های عالم پرونده و کتاب دارند، هیچ چیز بدون اجل نیست، از ثانیه تولد تا ثانیه مرگمان تعیین شده است و همه اینها در کتاب آشکاری نوشته شده است. «وَكُلَّ شَيْءٍ أَحْصَيْنَاهُ فِي إِمَامٍ مُبِينٍ؛ و هر موردی را در كارنامهاى روشن برشمردهايم». ما در خانه، سوزن را گم می‌کنیم، اما برای خدا که با همه موجودات هست، هیچ چیزی در این عالم، گم‌شدنی نیست.
این عضو هیئت علمی دانشگاه به تفسیر کلمه کتاب در قرآن پرداخت و گفت: لوح محفوظ بر قرآن نیز احاطه دارد. فقط اعمال ما پرونده ندارد، همه چیز یک پرونده دارد. البته اینکه بدانیم لوح محفوظ و ام‌الکتاب چیست؟ در هدایت ما تأثیر ندارد. فقط همین قدر بدانیم که دنیا، حساب و کتاب دارد. خداوند می‌داند، این کتاب و لوح محفوظ چیست و ما هم قرار نیست، همه چیز را بدانم. کسی که کلمه «نمی‌دانم» از زبانش بیفتد، خود را هلاک کرده است.
بنابر این گزارش، اجرای مسابقه مجازی کتبی مفاهیم قرآنی با شرکت دانشجومعلمان سراسر کشور برنامه بعدی این دوشنبه قرآنی بود.
منظور از قرائت تقلیدی خواندن از روی کتاب نیست
در ادامه، کارگاه فنون قرائت قرآن با حضور غلامرضا شاه‌میوه‌اصفهانی، مدرس و داور بین‌المللی قرآن کریم برپا شد. وی گفت: شروع کار قاریان با دوره تقلید تقریباً یک سال‌ونیم زمان می‌برد. بعد از آن وارد عرصه تطبیق می‌شوند. سن ورود افراد متفاوت است از این رو سنی که این دوره را نیز به اتمام می‌رسانند، نیز متفاوت است. وقتی می‌گوییم تقلید کنند، یعنی از اول تا آخر به قدری نغمات را گوش داده باشند که بتوانند از حفظ آیات را بخوانند، منظور ما از تقلید، خواندن از روی کتاب نیست. در کودکی سوره‌های بقره و نازعات را از مصطفی اسماعیل تقلید کرده‌ام، اما الان نیز می‌توانم آن‌ها را بدون نگاه کردن از روی کتاب بخوانم.
وی افزود: پس از آن، قاری به مدت یک سال، وارد عرصه تطبیق می‌شود و نغمات را در سایر آیات پیاده می‌کند. بعد از پنج سال، که در کتاب «مهارت‌های تنغیمی» نوشته‌ام، می‌تواند وارد آموزش حرفه‌ای نغمات شود. آموزش‌هایی که در این کتاب، بیان شده به شکل مفصل به آموزش مقامات و شیوه‌های اوج‌گیری، انواع تحریرها و شیوه شروع تلاوت و ... پرداخته است و برای کسی مفید است که پنج سال سابقه تلاوت داشته باشد.
شاه‌میوه اظهار کرد: تا دو یا سه سال اول شروع تلاوت، هیچ نیازی نیست ذهن قرآن‌آموز را درگیر قضیه آموزش مقامات کنیم. افرادی که در شروع کار وارد مقامات شده‌اند، خیلی وقت‌ها قاری نشده‌اند، بلکه خواننده شده‌اند. اول باید قاری شویم، بعد بدانیم که در چه مقامی می‌خوانیم. اگر قاریان در نوجوانی، درگیر این قضایا شوند، برایشان آفت است. در سال‌های سوم و چهارم آغاز تلاوت نغمات به شکل کلی برایشان شرح داده می‌شود.
این مدرس قرآن در پاسخ به سؤالی مبنی بر نحوه انتقال نغمات در تلاوت تطبیقی گفت: این فرآیندی در ذهن قاری است. وقتی تلاوت‌های متفاوت را گوش بدهید، می‌بینید که کوتاه و بلندی ردیف‌های تلاوت در قرا مختلف و در آیاتی که تلاوت می‌کند، متفاوت است. این فرآیندی ذهنی است که وقتی می‌خواهید آن ردیف را در آیه‌ای بخوانید بتوانید به راحتی قبض و بسط دهید.
شاه‌میوه با طرح این پرسش که چرا از نغمات سنتی ایرانی در تلاوت استفاده نمی‌شود؟ بیان کرد: این بحث، مدت‌های مدیدی است که وجود دارد. یک سری ویژگی‌هایی در تلاوت قرآن است و با توجه به نوع زبان و کلامی که موسیقی بر آن جریان دارد، نمی‌توانیم هر نوع نغمه و آهنگی را در مورد آن به کار ببریم. تلاوت قرآن باید در قالب تجوید ارائه شود. نغمات ایرانی معمولاً با کشش شروع می‌شوند، اما در قرآن در جاهایی به خاطر رعایت تجوید نمی‌توانیم، کشش داشته باشیم و نمی‌توانیم آن‌ها را روی نغمات قرآنی اجرا کنیم. تناسب ویژگی زبان قرآن با نغمات خیلی مهم است. بسیاری از مقام‌های ایرانی که وارد زبان عرب شده‌اند، چون به اصطلاح، عربیزه شده‌اند، قابل استفاده هستند.
این قاری قرآن در پایان سخنانش به بیان درخواستی پرداخت و گفت: دوستان عزیزی که اهل تعلیم و آموزش هستند، باید در بالاترین نقطه مطالعه قرار داشته باشند. متأسفانه کتابخوان نیستیم. خیلی از سؤالات را سال‌هاست که در کتاب‌ها پاسخ داده‌ایم، مجموعه‌ای از کتب در اختیار دوستان است، ولی از نوع سؤالات معلوم است که بسیاری از افراد اصلاً به سراغ این مباحث نرفته‌اند. به شخصه احتیاجی به درآمد کتاب‌ها ندارم؛ اما نزدیک 30 سال عمرم را روی این پژوهش‌ها گذاشته‌ام، ولی با جامعه قرآنی که صحبت می‌کنیم، 80 درصدشان به سراغ این منابع نرفته‌اند.
در ادامه شاه‌میوه به تلاوت سوره نصر پرداخت که صوت آن تقدیم مخاطبان می‌شود:
بنا بر گزارش ایکنا، مسابقه پژوهش قرآنی، معرفی برندگان جشنواره‌های فرهنگی دانشگاه فرهنگیان، برگزاری مسابقه تفسیر نور و ... برنامه‌های بعدی این دوشنبه قرآنی بودند.
گزارش از لیلا شرف
انتهای پیام
