تخریب محیط زیست در قرآن مستوجب عقاب است / غفلت از روح دین و ناآرامی بشر

به گزارش ایکنا؛ به نقل از سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، دور هفتم گفت‌وگوی دینی مرکز گفتگوی ادیان و فرهنگ‌ها سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و كليسای كاتوليک فيليپين امروز، 17 آذرماه با عنوان «نقش دين در سلامت انسان» به صورت وبينار برگزار شد و اندیشمندان مسلمان و مسیحی از دو کشور ایران و فیلیپین در آن آراء خود را در زمینه موضوع وبینار تشریح کردند.

در این مراسم، حجج اسلام یونسی، مشاور رئیس جمهور، محمدمهدی تسخیری، رئیس مرکز گفتگوی ادیان و فرهنگ‌ها و محمدحسین نیکنام، عضو فرهنگستان علوم پزشکی ایران، حبیب‌الله بابایی، استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و رئیس پژوهشکده مطالعات تمدنی و اجتماعی و باقر طالبی‌دارابی، عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب از ایران و اسقف اعظم پابیللو، سرپرست قلمرو کلیسای مانیل، برنارد پانتین، دبیرکل کنفرانس اسقفان کاتولیک فیلیپین، اسقف ادوین دلا پنا، رئیس کمیسیون گفتگوی ادیان کنفرانس اسقفان کاتولیک فیلیپین از فیلیپین سخنرانی کردند.

ابوذر ابراهیمی‌ترکمان، رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی طی سخنانی در این وبینار گفتگوی دینی با شخصیت‌ها و مراکز مهم دینی جهان و گفتگوی فرهنگی با نخبگان و مراکز مهم فرهنگی علمی جهان را دو رویکرد و سیاست مهم جمهوری اسلامی ایران دانست که بر عهده سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی نهاده شده است.

وی با اشاره به موضوع این دور از گفتگوها در خصوص بلای جهانی کرونا و چالش‌ها و فرصت‌های گفتگوی دینی و توجه به مقوله سلامت، افزود: بزرگ‌ترین تهدید برای سلامت بشر، سلب آرامش روحی و روانی است که منشأ ناآرامی برای دیگران و پیدایش جرائمی می‌شود که سلامت جامعه را نیز سلب می‌کند. علم پزشکی در تأمین سلامت جسم و افزایش عمر متوسط بشر موفقیت نسبی کسب کرده است اما برای تأمین سلامت روح هر چه کوشیده، نتوانسته است به میزان افزایش آسیب‌های روحی، پیش رود.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی اظهار کرد: فرض کنیم اگر انسان از همه امکانات بهره‌مند باشد و ثروت فراوانی در اختیار داشته باشد و بتواند در اسرع وقت، هر آنچه دست‌یافتنی است را به دست آورد، اما آیا می‌تواند آرامش را هم به دست آورد؟ ادیان الهی وعده داده‌اند که آرامش در پرتو ایمان پدید می‌آید؛ ایمان به خداوند و عمل به دستورات الهی. اما چرا امروز در جامعه بشری این آرامش وجود ندارد؟

ابراهیمی‌ترکمان تأکید کرد: علت را باید در بسنده کردن به ظاهر دین و احکام دینی و روی گرداندن از روح و باطن دین، دانست، زیرا جمود بر ظاهر احکام و غفلت از باطن دین، منجر به از بین رفتن مصالح احکام و غرض اصلی از دین و سعادت حیات انسانی می‌شود.

وی تصریح کرد: در عصر کنونی مظاهر مادی از تمرکز انسان به معنا و باطن عالم و نیز، حقیقت هستی کاسته است. زیرا اساس معنویت بر تمرکز استوار است. انسان فاقد تمرکز که اندیشه‌اش در ظاهر اشیا متوقف می‌شود؛ نمی‌تواند از ظاهر عبور کرده به باطن راه یابد. انسان ظاهربین همه چیز را در محیط دید جسمانی خود می‌پذیرد اما انسان معناگرا به شهود که کار دل است روی می‌آورد.

ابراهیمی‌ترکمان بیان کرد: معنویت مانند دارو نیست که فقط برای بیماران ضرورت داشته باشد، بلکه مانند غذا است که برای هر بشری ضرورت دارد و یکایک انسان‌ها به معنویت نیازمند هستند. آموزش‌های معنوی مهم است اما اگر این آموزش به اعتقاد نیانجامد و اعتقاد نیز به عمل منجر نشود، وضعیت همانی خواهد بود که امروز در جهان است.

وی یادآور شد: معنویت را نمی‌توان آموزش داد بلکه باید آن را به انسان‌ها چشاند و چشاندن معنویت تنها کار کسانی است که خود از این باده نوشیده باشند. آموزش دو مرحله دارد از زبان گوینده تا گوش مخاطب و از گوش مخاطب تا دل او. از ابتدای خلقت بشر؛ سخن‌های نغز و شیوا در قالب‌های شعر و نثر و هنر به گوش بشر رسیده است اما هنوز برای تسهیل عبور آموزه‌ها از گوش و رسوخ در دل؛ راه‌های اندک و انگشت‌شماری وجود دارد که البته لازم است ابتدا دل‌ها آماده پذیرش شوند.

اسقف اعظم پابیلو، سرپرست قلمرو کلیسای مانیل نیز در سخنرانی خود در خصوص جایگاه گفت‌وگوی ادیانی در دوره کرونا اظهار کرد: ویروس کرونا ماه‌ها است مهمان ناخوانده زمین شده و به این زودی‌ها هم قصد رفتن ندارد؛ مهمانی که با خود اضطراب و مرگ آورده و منجر به تغییرات اساسی در سبک زندگی مردم جهان شده است، اما در این بین، درس‌هایی به ما آموخت که از جمله آن می‌توان به نقش دین و مذاهب اشاره کرد.

کرونا انسان‌ها را متوجه خدا کرد

وی با اذعان اینکه کرونا انسان‌ها را متوجه معنویت و خدا کرد، ادامه داد: ما باید با تشریک مساعی، همدلی و همبستگی در این ایام کرونایی، بیش از گذشته در راستای استقرار و تثبیت صلح و همزیستی مسالمت آمیز تلاش کنیم.

اسقف اعظم پابیلو افزود: در این شرایط به آنچه نیاز داریم، گفتگو و ارائه راهکار و الگوی همزیستی مسالمت آمیز پیروان ادیان است. به طورکلی لازم است برای آینده‌ای بهتر تلاش کنیم تا شاهد کاسته شدن آلام و مشکلات جاری ناشی از ویروس کرونا باشیم.

وی همچنین تأکید کرد: ادیان الهی بر ضرورت عفو و بخشایش تأکید دارند. ما به عنوان رهبران ادیان باید چاره اساسی بیاندیشیم و در وهله اول، وحدت داشته باشیم و تفاوت‌ها را کنار بگذاریم.

در ادامه علیرضا توتونچیان، سفیر ایران در مانیل با بیان اینکه گفت‌وگو نقش به سزایی در ایجاد صلح و همزیستی مسالمت آمیز پیروان ادیان دارد، گفت: گفت‌وگوهای دینی منجر به دستیابی به نقاط مشترک برای همکاری می‌شود.

وی برگزاری دور هفتم گفت‌وگوی دینی مركز گفتگوی اديان سازمان فرهنگ و ارتباطات و كليسای كاتوليک فيليپين را نشانه ارتباط خوب و صمیمانه رهبران دینی اسلام و مسیحیت دانست و بر لزوم تعمیق صلح و دوستی در جهان عاری از خشونت تأکید کرد.

توتونچیان با اشاره به توجه رهبران مذاهب به مسئولیت خود برای مبارزه به خاطر سلامت مردم، گفت: ما در ادیان اسلام و مسیحیت، آموزه‌های بسیاری برای حفظ سلامتی جسم و روح داریم که اگر به کار گرفته شود می‌تواند مشکلات امروزی را مرتفع کند.

ضرورت تلاش برای حفظ کرامت انسانی

در ادامه این وبینار بین‌المللی، پیام ویدئویی کاردینال ادوینکلا، از اندیشمندان مسیحی فیلیپین درباره سیاست كليسای كاتوليك فيليپين در خصوص تقویت گفت‌وگوهای دینی با ایران پخش شد. وی در این پیام ویدئویی، با بیان تغییرات پس از ظهور و بروز کرونا در جهان، برگزاری گفت‌وگوهای دینی مبتنی بر تفکر و تدبر در این بُرهه حساس را ضروری دانست.

وی همچنین، با اشاره به مبانی دینی همبستگی و اتحاد برای شکست اپیدمی کرونا گفت: فرهنگ و ارزش‌های مشترک بین اسلام و مسیحیت بسیار مهم بوده و باید مورد توجه قرار بگیرد تا بتوانیم دنیای بهتری را در روزهای کرونایی رقم بزنیم.

کاردینال ادوینکلا افزود: ما مسلمانان و مسیحیان باید به جامعه خدمت کرده و بدانیم چگونه با ادیان، به جامعه کمک کنیم و همواره برای کرامت انسانی تلاش کنیم. ما زمانی به گفت‌وگوهای مثمرثمر دست می‌یابیم که بتوانیم کرامت انسانی را رعایت کنیم.

همچنین حجت‌الاسلام محمدمهدی تسخیری، رئیس مركز گفتگوی اديان و فرهنگ های سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در سخنرانی خود در این دور از گفت‌و‌گوها اظهار کرد: فطرت انسانی، امری است مشترک میان همه انسان‌هاست و این فطرت، از جهت عقل نظری و عقل عملی روزنه‌های علم و معرفت انسان را نسبت به جهان و آفریدگار باز کرده و او را به حقیقت مطلق رسانده تا جهان گسترده‌ای از معرفت و علوم الهی را در دسترس انسان قرار دهد.

حجت‌الاسلام تسخیری تأکید کرد: توانمندی‌های انسان قابل مقایسه با هیچ یک از مخلوقات خدا نیست، از این رو هنگامی که خداوند متعال، انسان را آفرید بر خود آفرین گفت؛ آفرین باد بر خدا که بهترین آفرینندگان است. (مؤمنون-۱۴)

حجت‌الاسلام تسخیری افزود: انسان تنها موجودی است که توانایی کشف ابعاد مختلف و اسرار خلقت را دارد و اوست که می‌تواند رابطه و انسجام میان پدیده‌های مختلف جهان اعم از انسان، خورشید، ماه و زمین و کهکشان‌ها و محیط پیرامون را به عهده گیرد و این نعمت مختص انسان است و شکر آن یعنی حفظ و رشد نعمت.

رئیس مركز گفتگوی اديان و فرهنگ‌ها با اشاره به رابطه انسان و طبيعت گفت: متون دينی رابطه میان انسان و محیط زیست را از دیدگاه انسان مؤمن، فقط برای بدست آوردن آب و نان نمی‌داند، بلکه رابطه را حسی و تعلقی می‌بیند یعنی تأثر پذیر و تأثیر گذار است.

کوتاهی در حفظ محیط زیست مستوجب عقوبت الهی است

حجت‌الاسلام تسخیری یکی از آموزه‌های بسیار مهم قرآنی و دین اسلام را تأکید بر نگهداری و آبادانی و توسعه محیط زیست دانست و گفت: امروز براساس شواهد و نظر متخصصان بیولوژی و پزشکان، اکثر قریب به اتفاق بیماری‌های سخت، ناشی از عدم رعایت تعامل صحیح با محیط پیرامون خود است. محیط زیست سالم انسان سالم و پرهیزگار را پرورش می‌دهد و این امر مختص زمان و مکان و نسل خاصی نیست و قرآن کریم هرگونه کوتاهی در حفظ محیط زیست و یا تلاش برای تخریب آن را عملی ظالمانه و مستوجب عقوبت الهی می‌داند.

وی ادامه داد: امروزه شاهد عدم احترام قدرت‌های بزرگ صنعتی به حقوق محیط زیست و حقوق مردم هستیم و این امر حتی نسل‌های آینده را دچار چالش کرده‌است.

حجت‌الاسلام تسخیری همچنین به شیوع ویروس کرونا در جهان اشاره کرد و گفت: ویروس کرونا از قبیل بیماری‌هایی ناشی از عدم رعایت قوانین زیست محیطی است. بیماری‌هایی چون ایدز(HIV)،آبولا، سارس و مرس(MERS) و اخیرا کرونا که زندگی طبیعی مردم دنیا را مختل کرده است و مهمترین راه نجات و رهایی از این وبای جهان شمول رعایت پروتکل‌های بهداشتی است که همه آنها برخاسته از عناصری همچون پاکیزگی، رعایت فاصله و ... است.