بهره‌گیری از علم حضرت زهرا(س)، حرکت از فاطمه(س) تا فاطمه(س) است
حجت‌الاسلام والمسلمین هادی سروش با تأکید بر بهره‌گیری از علم حضرت زهرا(س) و محصور نشدن به عنایت‌گرایی، گفت: اگر از علم و دانش و راهکارهای او برای سعادت بهره برده‌ایم، به این معناست که از فاطمه(س) تا فاطمه(س) را حرکت کرده‌ایم و در فاطمه(س) متوقف نشده‌ایم و داریم کمالات خود را بیشتر می‌کنیم.
به گزارش ایکنا؛ حجت‌الاسلام والمسلمین هادی سروش، مدرس حوزه و پژوهشگر دینی، در این شب‌ها به صورت زنده از طریق صفحه اینستاگرام خود به نشانی soroushmarefat به طرح بحث در مورد حضرت زهرا(س) با موضوع «از فاطمه تا فاطمه» می‌پردازد. در ادامه متن سخنرانی شب گذشته، 26 دی‌ماه را می‌خوانید؛
سخن امشب در این موضوع است که غیر از توجه به عنایات حضرت زهرا(س) و دستگیری‌های آن وجود مبارک نسبت به شیعیان و متوسلان به درگاهش، باید از این جلوتر رفت و به این مرتبه، یعنی توجه به عنایات حضرت زهرا(س) بسنده نکرد، بلکه باید در معرض دانش الهی او و علم بی‌انتهای او و راهکارهای علمی و قطعی که آن عزیز عالم وجود به انسان‌ها ارائه فرموده، قرار گرفت و از آنها بهره جست. بحث در این است که عنایت‌گرا بودن در مورد حضرت زهرا(س) تمام مسیر نیست، بلکه در مورد ایشان باید علم‌گرا هم باشیم. البته که به عنایات او نیز باید توجه کنیم و دست به چادر عصمت او داشته باشیم و مشکلات خود را به این‌صورت رفع کنیم که اهل بیت(ع) نیز فرمودند در مشکلات خود به مادر ما فاطمه زهرا(س) متوسل شوید.
لزوم بهره‌گیری از راهکارهای حضرت زهرا(س) برای حل مشکلات
در سوره مائده فرمود: «یَا أَیُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اتَّقُواْ اللّهَ وَ ابْتَغُواْ إِلَيهِ الْوَسِيلَةَ»؛ یعنی برای استفاده از برکات عالم ملکوت، وسیله‌ای داشته باشید که اهل بیت(ع) وسیله هستند و در میان اهل بیت(ع) نیز حضرت فاطمه(س) جایگاه ویژه‌ای دارند. حضرت زهرا(س) فرمودند ما اهل بیت(ع) وسیله خدای متعال برای شما مردم هستیم و ما از کسانی هستیم که جایگاه ویژه‌ای در درگاه الهی داریم و در محل و ساحت قدس او جایگاه داریم و حجت او هستیم. این بیان حضرت زهرا(س) است که نشان می‌دهد در عین اینکه ما شیعیان توسل‌گرا هستیم و دست به دامن آنها داریم، اما تمام حرف و مسیر این نیست، بلکه باید از علم و دانش و راهکارهای مهمی که حضرت زهرا(س) ارائه فرمودند، بهره‌مند شویم. عنایت‌گرایی و توسل‌گرایی خوب است، اما جایگاه علم‌گرایی نیز در مورد اهل بیت(ع) محفوظ است.
اهل بیت(ع) خود را به عنوان مظهر علم معرفی کرده‌اند. رسول خدا(ص) فرمودند: خداوند علی(ع) و همسرش و فرزندان آنها را به عنوان حجت برای خلق قرار داد و آنها درب دانش هستند. کاری به علوم تجربی و ... نداریم که اینها دست‌پرورده انسان‌اند و قابل احترام هستند، اما بحث در علمی است که انسان را سعادت‌مند می‌کنید و باید از این مطلب و ساحت بهره برد. آیا به اندازه‌ای که برای حضرت زهرا(س) گریه می‌کنیم و توسلات داریم، آیا از علم و دانش و راهکارهای او برای سعادت نیز بهره برده‌ایم؟ اگر اینطور است که از فاطمه(س) تا فاطمه(س) را حرکت کرده‌ایم و در فاطمه(س) متوقف نشده‌ایم و داریم کمالات خود را بیشتر می‌کنیم.
جایگاه ویژه حضرت زهرا(س) در میان اهل بیت(ع)
رسول خدا(ص) فرمودند: اهل بیت(ع) من ابواب علم در امت هستند، اما جایگاه حضرت زهرا(س) ویژه است. امام باقر(ع) فرمودند می‌دانید چرا به فاطمه(س)، فاطمه(س) گفته‌اند؟ علتش این است که به خدا قسم فاطمه زهرا(س) یک موجودی است که مجموعه او از هرگونه جهل بریده شده و همه هستی او علم محض است. اما چطور برای مشکلات امروز خود از این علم استفاده کنیم؟ فاطمه زهرا(س) به عنوان موجودی که همه وجود او علم و دانش است، چطور می‌تواند به ما کمک کند؟ برای اینکه به مشکلات زندگی خود پیروز شویم، سه مقطع داریم و اگر اینها را خوب ارزیابی کنیم، پیروز خواهیم بود.
اولین مورد، بحث تقدیر است که همه انسان‌ها تحت مقدرات الهی هستند. در کافی روایتی داریم که فرمود هیچ گشایشی نیست، مگر اینکه اراده خدا در آن وجود دارد. اما آیا آنچه در پیشانی من نوشته‌اند، قابل تغییر نیست؟ این بیماری‌ها و اختلاف‌هایی که بین زن و شوهرها وجود دارد و ... قابل تغییر نیستند؟ این مشکل مالی که خیلی از افراد دارند یا مشکلات سیاسی که در کشور هست، چطور قابل تغییر است؟ ما باید به وجود حضرت زهرا(س) متوسل شویم تا مسائل حل شود. یک بخش تقدیرات الهی است، اما در مقدراتی که دارد، برای ما روزنه هم گذاشته که بتوانیم در مقدرات خود دخالت کنیم. مکتب امامیه امر بین‌الامرینی است، یعنی نه جبر و نه تفویض؛ بلکه قائل است که در مقدرات الهی نقش داریم. حال وقتی به حضرت زهرا(س) مراجعه می‌کنیم، چطور می‌توانیم در مقدرات تأثیر بگذاریم؟
نتیجه عبادت خالصانه چیست؟
حضرت زهرا(س) فرمودند: کسانی که عبادتشان را با اخلاص انجام می‌دهند و به سوی خدا می‌فرستند، نتیجه‌اش این است که بهترین مصالح برای فرد و خانواده و جامعه او را خداوند مقدر می‌کند. راه این است که ما با خدای عالم خلوص داشته باشیم و عبادت‌های خود را خاکستری نکنیم. وقتی عبادتی خالص شد، در این‌صورت بهترین مقدرات را خداوند برای شما مقدر می‌کند. لذا در زمینه تقدیرات الهی، راهکار این است که ما عبادت خالص داشته باشیم.
دومین مسئله، تدبیر است. خداوند به انسان عقل عنایت فرموده و باید بتوانیم از آن بهره‌مند شویم. خیلی از مشکلات ما ناشی از سوءتدبیر است. خداوند در سوره رعد فرمود: «لَهُ مُعَقِّبَاتٌ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ يَحْفَظُونَهُ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ»، خدا می‌فرماید از مقابل و پشت سر شما، مأمورانی را برای حفاظت شما قرار داده‌ام و این محافظان ملکوتی تحت امر الهی هستند و محافظت می‌کنند. اما سوال اینکه چرا برخی به مشکل خوردند یا از مقابل کسی به آنها آسیب زد یا از پشت سر ضربه خوردند؟ پاسخ این است که «إِنَّ اللَّهَ لَا يُغَيِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُوا مَا بِأَنْفُسِهِمْ»؛ یعنی اگر می‌بینید به زحمت و سختی افتادید و روز و شب برای شما یکی شده است، بازگشتش به تدبیر خود شما است و باید ببینید در زمینه مدیریت خود و جامعه چه کرده‌اید.
سومین مورد در این زمینه، تسکین است. اگر می‌خواهیم زندگی خوبی داشته باشیم، باید به تقدیر، تدبیر و تسکین توجه کنیم. خداوند در آیه 21 سوره روم سخن از تسکین دارد که حضرت زهرا(س) نیز همین آیه را در زندگی خود پیاده کرد و با وجود همه مشکلات، آرام بود. در آیه فرمود: «وَ جَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً»، یعنی ما بین شما محبت قرار دادیم و باید این محبت را حفظ کرد و افزایش داد. در این‌صورت است که قطعاً می‌توانیم یک زندگی روشن و نورانی داشته باشیم.
انتهای پیام
