فاطمه(س)؛ تجسم عینی تصویر یک انسان کامل در سایه ولایت خاص الهی

به گزارش ایکنا، خبرگزاری براثا در یادداشتی به قلم «نعمه العبادی»، نویسنده و پژوهشگر عراقی و با عنوان «هل بقي ما لم يقال في حق الزهراء البتول عليها السلام؟»(آیا چیزی از حضرت زهرای بتول(ع) است که گفته نشده باشد؟) به تشریح شأن و منزلت حضرت زهرا(س) با نگاهی خاص پرداخته است.

متن ترجمه فارسی این یادداشت تقدیم می‌شود:

«در طول بیش از سه دهه گذشته تاکنون از بخش اعظم آنچه در مورد حضرت زهرا(س) گفته یا نوشته‌شده اطلاع کسب کرده‌ام، اما بزرگترین فرصت را زمانی پیدا کردم که در حال آماده کردن یک پژوهش با عنوان «فاطمة الزهراء..الشخصية والقضية» درباره شخصیت و آرمان حضرت فاطمه(س) بودم که در آن من تألیفات بیش از 70 نویسنده در این خصوص را بررسی کردم و آنچه از شخصیت و سیره ایشان یافتم یادداشت کردم به‌گونه‌ای که منابع و مآخذ من متعلق به نویسندگانی با گرایش‌ها و رویکردهای مختلف بود.

می‌خواهم در این مقاله چیزی را درباره حضرت فاطمه(س) بگویم که یا تا حالا به طور کامل گفته نشده یا از دیدی که من نظاره‌گرم بوده‌ام نگاه نشده است، یا آن گونه که شایسته است، حق سخن درباره آن ادا نشده است یا درک متفاوتی از آن شده است.

با وجود اینکه شیوه رفتار پیامبر اکرم(ص) با دخترش از یک سو منطبق با کمال بُعد عاطفی و انسانی است و از سوی دیگر برخاسته از دردانه بودن فاطمه و دختر عزیزترین همسر پیامبر بودنش است، با این حال، جنبه دیگری نیز وجود دارد آن هم شدت علاقه پیامبر(ص) برای داشتن قرابت حسی همیشگی با فاطمه است. این یک تصویر حسی از بالاترین مرتبه در بهشت ​​ابدی و بلکه در بهشت ​​محمد(ص) است و بهشتی از جنسی که بالاتر از بالاترین درجه وعده داده شده بهشت در جهان آخرت است، زیرا یک رویکرد شناختی و معرفتی وجود دارد که می‌گوید بهشت و دوزخ از کارهای ما در این دنیا جدا نیستند؛ بلکه همان کارهای ما هستند. به عبارت دقیق‌تر، بهشت ذات اعمال خود ما و تصویر منعکس‌شده آن است.

از آنجا که ذات حضرت مصطفی (ص) و خصائص او از همه وجود برتر است و در درجه‌ای است که چیزی به پایش نمی‌رسد؛ پس بهشت او چیزی متفاوت با همه بهشت‌هاست. بهشتی که با عشق و عزت پیامبر(ص) شکل گرفته است. فاطمه متعلق به آن بهشت بود با رایحه و ویژگی خاصی که دارد؛ بنابراین این دلبستگی بیش از حد پیامبر(ص) به فاطمه و هر آنچه به او مربوط است و این ارتباط عجیب و دائمی میان پدر و فرزند با وجود عظمت مسئولیتی که بر دوش پدر در پیامبری بود، از این جهت بوده است که پیامبر در بوییدن فاطمه و بوسیدن او و نگاه به او حضور مستقیم بهشت را می‌دید، زیرا دوست داشتنی‌ترین فرد نزد پیامبر(س) بود، زیرا فاطمه را نزدیک‌ترین فرد به والاترین محبوب می‌دید که خداوند عزوجل باشد.

نعمه العبادی؛ نویسنده و پژوهشگر عراقی

در خیلی از منابع و تألیفات تاریخی و کتب سیره گفته شده که پیامبر اکرم(ص) فرزندی جز فاطمه نداشته است و قطعا این کلامی درست است، اگرچه اسناد برای اثبات این قضیه کافی است، اما این موضوع را می‌توان از این دید نگاه کرد که قضا و قدر الهی بر این تعلق گرفت که ذریه پیامبر در یک نفر خلاصه شود و آن هم یک دختر باشد به ویژه با توجه به ویژگی مهم و خاصی که ذریه نبی می‌بایست داشته باشد و این وظیفه بزرگی بود که حضرت زهرا(س) به آن نائل شده بود.

در همین زمینه صحبت از گزینه‌های ازدواج فاطمه(س) با کسی بدون علی(ع) و برای علی(ع) بدون فاطمه غیرمنطقی است؛ زیرا بین پایان ریسمان نبوت و آغاز ریسمان امامت می‌بایست یک پیوند ژنتیکی باشد، یعنی پیامبری و امامت دو قوس صعودی هستند که باید در یک چرخه مکمل از نوع خود (پاکی، دانش، یقین و کمال) تکمیل شوند و عهده‌دار شدن این وظیفه برای شخصی غیر فاطمه(س) شایسته نیست، بنابراین فاطمه(س) حلقه وصل پیامبر خاتم و ولی خاتم است.فاطمه در طول زنجیره طلایی است که از پیامبر اکرم(ص) تا حضرت قائم (عج) کشیده شده است و تنها حلقه‌ای است که از دو نیم تشکیل شده است یک نیم آن از جنس نبوت و دیگری از جنس امامت است.

در بسیاری از کتب به رفتار حضرت زهرا(س) در اماکن عمومی پرداخته شده است، نظیر مذاکره‌ای که با ابوبکر بر سر قضیه فدک داشت بر این اساس که این یک مجوز یا انگیزه‌ای برای حضور یک زن در این گونه فضاها است، اگرچه در این کتب تأکید شده است که شکل حضور حضرت زهرا(س) در جامعه خود الگوست به گونه‌ای که نه بیگانه او را می‌بیند و نه او بیگانه را می‌بیند.

واقعیت این است که این اتفاق، دیدگاه اسلام واقعی به زن از نظر کمال ایمانی است، یعنی او در درجه ایمانی و عقیدتی خود و از نظر منزلت معرفتی در همان خط پیامبری و امامت است؛ اما این  ویژگی‌های خلقت اوست که مانع از انجام وظایف نبوت و امامت برایش می‌شود، نه اینکه نعوذ بالله در کمالات دچار نقص و عیبی است و بر خلاف شایعات درباره عقل و ایمان زنان دچار نقصی در عقل و ایمان نیست؛ بلکه مسئله به خصائص نقش و وظیفه زنانه او است؛ بنابراین به اختصار باید گفت فاطمه تجسم عینی تصویر یک انسان کامل در سایه ولایت خاص الهی است.

در همه رویکردها و شیوه‌های صوفیانه و عرفانی، امام علی (ع) و پیامبر اکرم(ص) بزرگ‌ترین معلمان و پدر معنوی خوانده شده‌اند؛ اما هیچ کدام از مادر معنوی نگفتند. گویی انسان کامل از یک پدر تنها و بدون مادر درست می‌شود درحالی که متوجه نیستند که روشن‌ترین مصداق انسان کامل کسی است که مادرش زهراسلام الله علیها است.

فاطمه(س) به گفته پیامبر ام ابیهاست و معنایش فقط این نیست که چون پیامبر(ص) مادرش را از دست داده بود. فاطمه جای مادر برای پیامبر(ص) بوده است، بلکه فاطمه مادر کمالات است. مادر علی (ع) است و این صفت را خداوند متعادل به او عطا کرده چرا که صندوقچه اسرار الهی است که رسیدن به آن نیازمند این است که فاطمه برایمان مادر و علی برایمان پدری کند. از درگاه خداوند متعال می‌خواهیم که به حق فاطمه، این بانوی گرامی شفاعت خواه ما در روز قیامت باشد.