ساخت فیلم یا سریال تاریخی عرصه تجربه‌اندوزی نیست

هوشنگ توکلی، کارگردان و بازیگر سینما، تلویزیون و تئاتر در گفت‌وگو با ایکنا درباره چرایی انفعال رسانه‌های تصویری در پرداختن به شخصیت حضرت رسول(ص) اظهار کرد: وقتی درباره کم‌کاری در حوزه آثار تاریخی بحث می‌شود، اولین دلیلی که به صورت مشترک در تمامی اظهارنظرها آورده می‌شود، کمبود امکانات سخت‌افزاری یا نرم‌افزاری است، اما این همه ماجرا نیست، زیرا اگر اینگونه بود چرا آثار اجتماعی تا به این اندازه ضعیف هستند؟ در آثار رایجی که به اسم طنز یا آثار اجتماعی در سینما و تلویزیون تولید می‌شود همه چیز به تمسخر گرفته شود؛ اتفاقی که من آن را برای نسل جوان خطرناک می‌دانم.

وی افزود: به نظرم  ریشه‌هایی وضعیت موجود را در یک امر می‌توان توضیح داد. سیاست‌گذاران فرهنگی دغدغه چندانی پیرامون موضوعات فاخر ندارند، بلکه تنها کارهایی را مدنظر قرار می‌دهند که در کوتاه مدت تولید شده و بتواند آنتن را پر کند. البته ممکن است این سوال پیش آید هر مدیری دوست دارد با ساخت کارهای فاخر پرونده خود را وزینتر کند، پس چرا در این مسیر، تصمیم گیرندگان فرهنگی قدم بر نمی‌دارند؟ جواب روشن است پول‌دوستی و ریا چنین شرایطی را به وجد آورده است. مدیرانی که از آنها حرف می‌زنم در پی این هستند که پول را از عرصه تولید خارج و در جای دیگر خرج کنند و باقیمانده بودجه را با تولیدات ارزان‌قیمت برای خود کارنامه‌سازی کنند.

روزمرگی سینماگران

کارگردان سریال «مدرس» متذکر شد: وضعیت نابسامان موجود در شرایطی است که هنرمندان و نویسندگان بسیاری خوبی با توانایی لازم برای تولید آثار فاخر داریم، ولی  شرایط را برای جوانان علاقمند به گونه‌ای رقم زده‌ایم که عده‌ای از آنها مجبورند در اسنپ کار کرده یا اینکه در روزمرگی گرفتار باشند. وضعیت پیش‌آمده تنها یک انفعال حرفه‌ای نیست، بلکه تاثیرات آن بسیار مخرب است، چون وقتی قرار  باشد ما خود روایتگر آنچه در تاریخ دینی و ملی ما رخ داده نباشیم طبیعی است بدخواهان سعی خواهند کرد نکات مدنظرشان را به شکلی نادرست در قالب سریال یا فیلم‌های اشاعه دهند. آخرین نمونه از این دست تولیدات فیلم سینمایی «بانویی از بهشت» است که در آن زندگی حضرت فاطمه‌(س) به شکلی مغرضانه روایت شده است.

وی در پاسخ به این سوال که در بحث فیلمنامه چرا دست ما خالی است؟ گفت: این موضوع همانگونه که گفتم ربطی به نویسندگان ندارد، چون از دانش فیلمنامه‌نویسان خودمان مطلع هستم، اما برای اینکه بتوان به نتیجه مطلوبی دست یافت باید شرایط نیز مهیا باشد. نویسنده‌ای که می‌خواهد متنی درباره زندگی حضرت رسول(ص) بنویسد باید تحقیقات و مشاوره‌های فراوان انجام دهد. این موضوع نیز تابع سرمایه‌‌گذاری مناسب است اما همانگونه که گفتم مدیران فرهنگی در پی چنین کارهایی نیستند، بلکه بیشتر تولیداتی را مدنظر دارند که در ظاهر به موضوعات دینی توجه داشته تا بتوانند آنها از این تولیدات در کارنامه خود نام برند.

قیاس نابرابر

این کارگردان با بیان اینکه نباید ظرفیت‌های داخلی را در قیاس با تولیدات خارجی کمرنگ کنیم، گفت: مقایسه فیلم مجیدی با کار مصطفی عقاد را بارها شنیده‌ایم. از نگاه من مجید مجیدی یکی از سرمایه‌های سینمای ایران است که فیلم از کیفیت خوبی سود برده بود، ولی به دلیل نبود حمایت‌ها آنگونه که باید دیده نشد. این درحالیست که باید از تجربیات وی استفاده شود، اما متاسفانه من این کار را انجام نمی‌دهیم و باز در پی تجربه‌اندوزی هستیم.

توکلی در پایان تاکید کرد: این روزها سخن از ساخت سریال حضرت موسی (ع) است. این کار را مجیدی می‌توانست با کیفیت خوبی بسازد، اما باز ما سراغ نیروی تازه‌نفس در این ژانر رفتیم، البته ابراهیم حاتمی‌کیا از فیلمسازان صاحب‌نام سینمای ایران است، اما تجربه کار تاریخی را ندارد! من از این رفتارها (واگذاری کارهای تاریخی به سینماگران کم‌تجربه) به عنوان هوس‌بازی در امر تولید نام می‌برم. این رفتار نابخرادانه نه تنها به کار آسیب خواهد زد، بلکه به نظرم موجب این خواهد شد تا حاتمی‌کیا نیز ضربه بخورد.

گفت و گو: داوود کنشلو