«شعب ابی‌طالب»؛ راهبردی نورانی در برابر سیاهی کفر

به گزارش ایکنا، محمدمهدی حکیمیان، دانش‌آموخته سطح چهار و پژوهشگر حوزه در یادداشتی که به طور اختصاصی در اختیار این خبرگزاری قرار داده، تاکید کرد: «شعب ابی‌طالب»؛ راهبردی نورانی در برابر سیاهی کفر بود که توانست معادلات را به نفع اسلام تغییر دهد.

متن این یادداشت به شرح زیر است:

محیط مکه در آن زمان محیطی مشرک و بت‌پرست بود؛ لات و عزّی را می‌پرستیدند و از هُبل، رئیس خدایان، پاکیِ نژاد نوزادان، نکاح، تجارت، سفر، جنگ و نزاع را اجازه می‌گرفتند. بنابراین، ظهور «اقلیتی» که قائل به وحدانیت آفریدگار بود در جامعه مشرکی که غرق در فساد و تباهی، و عیاشی و چندخدایی بود، دشوار به‌نظر می‌آمد. ازاین‌رو مسلمانان برای آنکه تئوری تغییر خود را در جامعه فسادانگیز جاهلیت منجمد کنند، نیاز داشتند تا ابتدا تمام توان و تمرکز خود را بر از بین بردن تفکر سابق گذاشته، سپس عقیده خود را القا کرده و بعد از آن، آن باور را تثبیت کنند. برای نیل به این مقصود، نیاز بود تا استراتژی‌های متفاوتی از سوی راهبران اسلام، به‌خصوص پیامبر اکرم(ص) و عمویشان ابوطالب اتخاذ شود و بسته به تغییر شرایط جامعۀ جاهلی، استراتژی‌های خود را تغییر دهند.

پس از آنکه مشرکان در دارالندوة جلسه تشکیل دادند و به خط منصور بن عکرمه، عهدنامه‌ای علیه مسلمانان نوشته و آن را امضا کردند، تصمیم بر آن شد تا هرگونه خرید و فروش، و ارتباط و معاشرت با مسلمانان ممنوع شود، تزویج با مسلمانان ممنوع باشد و لغو این پیمان‌نامه به تحویل‌دادن پیامبر و کشتن آن حضرت منوط باشد. پس از آن بود که حضرت ابوطالب به عنوان اصلی‌ترین حامی پیامبر اکرم(ص) چه قبل و چه بعد از بعثت ایشان وارد عرصه شد و «استراتژی تدافعی» را با توجه به تحلیل محیط پیرامونی و وضعیت درونی مسلمانان اتخاذ کرد.

طبق این راهبرد، محیط پیرامونی سرشار از کفر و سیاهی و وضعیت درونی، اقلیتی تازه خودیافته اما پر از انرژی بودند. به همین سبب، ابوطالب با دعوت از بنی‌هاشم مراقبت و دفاع از پیامبر را بر عهدۀ آنان گذاشت. وی دستور داد که عموم فامیل در دره‌ای که میان کوه‌های مکه قرار داشت و به شعب ابی‌طالب معروف بود، سکنا گزینند.

سکونت بنی‌هاشم در خانه‌های محقری که تنها سایبان کوچکی داشت و هر آینه مشقت‌های بسیاری را برای زندگی روزمرۀ مسلمانان ایجاد می‌کرد، یک هدف کلان و دو هدف خرد را به‌دنبال داشت. هدف کلان این استراتژی را می‌توان محافظت همۀ بنی‌هاشم از جان پیامبر اکرم(ص) دانست. هدف عینی آن، تحریک عواطف خاندان‌ و قبایل وابسته به بنی‌هاشم بود و هدف خرد آن را می‌توان استمرار همدردی و تعصب مشترک خاندان بنی‌هاشم دانست.

حسن ختام آن که چنانچه حضرت ابوطالب(ع) راهبرد اشتباهی را پی می‌گرفت، نهال تازه سربرآوردۀ اسلام در اثر خشکیِ فکری و جهالت بیرونی از بین می‌رفت و به شکل درخت تنومندی که امروزه هست، تبدیل نمی‌شد.