راه‌های نرفته در مسیر هنر قرآنی بسیار است
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مراسم اختتامیه جشنواره آیات، با اشاره به اینکه روزها و سال‌ها می‌توان در مورد زیبایی‌های قرآن صحبت کرد، گفت: هنرمندانی که به ساحت قرآن ورود پیدا می‌کنند، به فضای اوج زیبایی‌ها ورود پیدا کرده‌اند؛ زیبایی که دامنه، گستره و عمق آن پایان ندارد. بنابراین راه رفته گرچه عزیز و ارزشمند است، اما راه‌های نرفته بسیار است.
به گزارش ایکنا؛ مراسم اختتامیه جشنواره فرهنگی – رسانه‌ای آیات با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و جمعی از برگزیدگان این جشنواره برگزار شد.
در بخشی از این مراسم، سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به بیان سخنانی پرداخت و گفت: اگر بحث هنر را به عنوان فهم زیبایی و بازتولید و خلق زیبایی بدانیم، قرآن کریم از منظر معارف وحیانی به ما نگاهی می‌دهد مبنی بر اینکه زیبایی چیست و چه سطوحی دارد.
وی با تأکید بر اینکه بخش نخست زیبایی‌ها، زیبایی‌های طبیعی است، به آیه «إِنَّا زَيَّنَّا السَّمَاءَ الدُّنْيَا بِزِينَةٍ الْكَوَاكِبِ» اشاره کرد و افزود: آسمان به تلألو درخشش ستارگان مزین شده است. این آیه و ده‌ها آیه دیگر به زیبایی‌های طبیعت اشاره دارد. سطح دوم از زیبایی‌ها، زیبایی‌های انسانی است و در این بخش هم دو ساحت برای زیبایی‌های انسانی بیان شده است. سطح اول زیبایی‌های ظاهری است که فرمود «وَصَوَّرَكُمْ فَأَحْسَنَ صُوَرَكُمْ»، در این آیه کریمه خداوند در تشبیهی خود را پیکره‌سازی معرفی می‌کند که در زیباترین قالب این پیکر و زیبایی را آفریده است.
صالحی با تأکید بر اینکه بخش دوم زیبایی‌های انسان، زیبایی‌های وجودی هستند، گفت: این زیبایی‌ها همان‌هایی هستند که در درون انسان قرار دارند و با چشم جان دیده می‌شوند «وَلَكِنَّ اللَّهَ حَبَّبَ إِلَيْكُمُ الْإِيمَانَ وَزَيَّنَهُ فِي قُلُوبِكُمْ»، ایمان را در دل شما محبوب گرداندیم، نه به اجبار و نه به تقدیر و عادت بلکه، ایمان معشوق شما شد. ایمان مایه زینت جان شما شد. قرآن کریم در حوزه اعمال هم به پاره‌ای از کردارها اشاره دارد که اعمال جمیل است.
وی بیان کرد: برخی امور وجود دارند که کمتر فکر می‌کنیم زیبا هستند، اما گونه‌ای از آن در ادبیات معارفی قرآن زیباست. یعقوب(ع) می‌فرماید: «فَاصْبِرْ صَبْرًا جَمِيلًا» من صبری زیبا را با خود به همراه دارم. شکیبایی زیبا، نگاهی زیباخواهانه را می‌طلبد که چگونه انسان پاره‌ای از صبرها را زیبا ببیند. این دو ساحتی است که در قرآن دیده میشود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه سخنان خود در مراسم اختتامیه جشنواره آیات اظهار کرد: زیبایی دیگری که زیبایی برتر است، همان زیبایی‌های الهی و ملکوتی است. اینکه انسان بتواند ذات حضرت حق را در زیبایی‌اش ببیند، از این نوع است. «اللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ»؛ خداوند تلألو درخشان هستی است. اینکه انسان زیبایی خدا را در اسماء و صفات، شهود و مشاهده کند، از زیبایی است. بخش دیگری از زیبایی حضرت حق زیبایی در افعال حضرت حق است. رنگی که خدا می‌زند، بی‌مانند است و زیبایی بی‌مثال و بی‌همتایی دارد.
صالحی گفت: بنابراین زیبایی خدا در ساحت ذات و صفات و افعال دیدن، چیزی است که فوق همه زیبایی‌ها هست و در بین افعال حضرت حق، جلوه اعظم جمال حضرت حق در قرآن کریم است. یعنی خداوند از مقام ذات در مقام اسماء و صفات و نیز در برترین شکل، در قرآن کریم تجلی کرده است. تجلی اعظم جمال و افعال حضرت حق در قرآن کریم است. با این نگاه است که هنرهای قرآنی معنا و مفهوم دقیق‌تری پیدا می‌کند.
وی افزود: هنرمند با زیبایی ارتباط دارد و می‌خواهد زیبایی‌های پیرامون را بفهمد و بازتولید کند. بر این اساس، این زیبایی‌ها گام به گام عمیق‌تر میشود تا به زیبایی‌های الهی برسد. در وجوه زیبایی‌های الهی، برترین زیبایی مربوط به کلام حق است. قرآن کریم کتیبه زیبای حضرت حق است که در اختیار ما به ودیعه گذاشته شده است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد: در حوزه اجزاء نحوی قرآن کریم، در بخش‌های بیانی قرآنی و آوایی و موسیقایی قرآن کریم و بالاتر از این حوزه‌های لفظی، زیبایی معنایی قرآن کریم مشهود است. زیبایی قرآن در سطوح الفاظ محدود نمی‌شود. الفاظ ویترین زیبایی برای معانی هستند و معانی صرفاً حکیم نیستند، بلکه جمیل هم هستند. از وجوه مختلف، معارف قرآنی زیبا هستند. وقتی معارف قرآنی را نگاه می‌کنیم، ستارگانی هستند که در یک کهکشان حضور دارند. پیوستگی معنایی این ستارگان با هم شبیه همان ستارگان طبیعی است که در یک کهکشان گرچه تک تک در حرکت هستند، اما در یک کهکشان بزرگ سیر می‌کنند.
وی بیان کرد: عمق این معانی چنان است که مانند اقیانوس بی‌پایان هر مقدار که به ژرفا می‌روی، زیبایی‌های جدیدی کشف میشود، اقیانوس معانی قرآن هم چنین ژرفای بی‌پایان دارند. این سخنان که می‌توان ساعت‌ها، روزها و سال‌ها در مورد آن صحبت کرد، در حد عبور از این نکته است که هنرمندانی که به ساحت قرآن ورود پیدا می‌کنند، به فضایی ورود پیدا کرده‌اند که اوج زیبایی‌هاست؛ زیبایی که دامنه، گستره و عمق آن پایان ندارد. بنابراین راه رفته گرچه عزیز و ارزشمند است، اما راه‌های نرفته بسیار است.
صالحی در پایان اظهار کرد: از همه عزیزانی که در این راه از ابتدای شروع جشنواره تاکنون کوشیده‌اند، به سهم خودم به عنوان کسی که به این دریا علاقه‌مند هستم، سپاسگزارم و امیدوارم عزیزانی که در استان‌ها و در معاونت در حال تلاش هستند، موفق باشند، امیدواریم به برکت این ایام، الفاظ قرآنی بر هنر ما بتابد و هنر ما را قرآنی و قرآنی‌تر کند.
انتهای پیام
