کرونا و حبس نفس گردشگری در سال 99

به گزارش ایکنا، سال ۹۹ برای بسیاری از حوزه‌های اقتصادی و فرهنگی به ویژه حوزه‌ای مانند گردشگری سال خوبی نبود. کرونا سایه سنگین خود را نیز بر این حوزه گستراند. از روز نخست شیوع این بیماری واگیر، بر عدم سفر برای جلوگیری از شیوع بیشتر بیماری یا جابجایی ویروس شد، در همین راستا بسیاری از مسافرت‌ها لغو، هتل‌ها تعطیل و پرواز‌های هوایی نیز لغو شد. این موضوع موجب شد تا حوزه گردشگری در بسیاری از کشور‌های جهان دچار آسیب وسیعی شود.

بر اساس اعلام سازمان جهانی گردشگری، این صنعت به صورت میانگین در جهان با افت ۶۶ درصدی مواجه شد، بر اساس داده‌های این سازمان بر طبق داده‌های سازمان جهانی گردشگری، ورودی گردشگران به آمریکا (شمالی و جنوبی) ۵۵ درصد نسبت به سال گذشته کاهش پیدا کرده است که کمترین کاهش را شاهد بوده است. بعد از آمریکا، منطقه‌های آفریقا و خاورمیانه با ۵۷ درصد کاهش بیشترین ضربه را از کرونا خورده‌اند. رتبه بعدی در اختیار اروپاست که با ۶۶ درصد کاهش، حجم زیادی از گردشگران ورودی خود را از دست داده است. آسیا اقیانوسیه هم با ۷۲ درصد کاهش رتبه اول را از نظر کاهش گردشگر نسبت به سال ۲۰۱۹ تجربه کرده است. صنعت گردشگری ایران نیز که سال ۹۸ را با رشد ۱۱ درصدی پشت سرگذاشت با شیوع کرونا مواجه شد.

بر اساس گفته‌های، ولی تیموری، معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، برآورد میزان خسارت بخش گردشگری تا نیمه اول مردادماه، ۱۲ هزار میلیارد تومان بود بخشی از آن خسارت و بخشی دیگر برآورد عدم درآمد است. اشتغال رسمی ایران در حوزه سفر و گردشگری طبق اعلام شورای جهانی سفر، یک میلیون و ۳۵۰ هزار نفر در سال ۲۰۱۹ است، در حالی که دوسوم فعالان این حوزه در ایران بیکار شدند این در حالیست که در در سال ۲۰۱۹ شمار مسافران و گردشگرانی که به این ایران سفر کردند، با رشد بسیار زیادی همراه بوده و پیش‌بینی می‌شد که با شروع سال ۲۰۲۰ این روند با سرعت بیشتری ادامه پیدا خواهد کرد. اما با شیوع ویروس کرونا علاوه بر اینکه شمار گردشگران افزایش پیدا نکرد، ۹۰ درصد نیز نسبت به سال قبلی با کاهش رو به رو شد. صنعت گردشگری در همه‌ی شهر‌های ایران در دوران کرونا خسارت‌های جبران‌ناپذیر زیادی را به بار آورده است که بیشترین برآورد خسارت به خراسان رضوی با ۱۸۴ هزار و ۵۵۰ میلیارد ریال و کمترین برآورد خسارت هم به استان خوزستان با ۲۴۲ میلیارد ریال تعلق یافت. با این حال تیموری میزان خسارت‌ها را تا پایان شهریور ۳۰ هزار میلیارد تومان اعلام کرد. بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی نیز تا پایان آبان‌ماه بیش از ۴۲ هزار میلیارد تومان به صنعت گردشگری کشور خسارت وارد شده است.

از سوی دیگر، معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در رابطه با آمار بیکاری ناشی از کرونا در صنعت گردشگری هم گفت: باید بگویم که آمار رسمی مربوط به آمار افرادی است که بیمه تامین اجتماعی داشته‌اند و اکنون بیکار شده‌اند آمار این افراد ۸۸ هزار و پانصد نفر است که در اثر کرونا بیکار شده‌اند. اما آمار غیر رسمی بسیار بیش از این آمار است، زیرا در این بخش تعداد بسیاری نیروی فصلی هستند مثلا یک هتل ۵۰ نیروی کار دارد که ۱۰ نفر بیمه هستند مابقی در فصل اوج سفر و گردشگری به کار گرفته می‌شوند در این دوران کرونایی بخش مهمی از این نیرو‌های فصلی و غیررسمی منبع درآمد خود را از دست داده و بیکار شده‌اند. در همین راستا اصغر مونسان وزیر میراث فرهنگی در آذرماه اعلام کرد:بیش از یک و نیم میلیون نفر در حوزه گردشگری کشور فعالیت داشتند که بخش اعظم این شمار هم اکنون به خاطر شیوع کرونا بیکار قطعی و یا خانه‌نشین شده‌اند.

به گفته تیموری دولت در دو نوبت از بخش گردشگری حمایت کرده است. در بخش اول، بر اساس تصمیم دولت برای کمک به ۱۴ رسته شغلی بیشتر آسیب دیده از کرونا، فعالان گردشگری نیز با پرداخت تسهیلات حمایت شدند. در همان مرحله ۳۸۰ میلیارد تومان تسهیلاتی حمایتی پرداخت شد. البته ثبت نام متقاضیان در مراحل اولیه بیشتر از این رقم بود، در واقع ابتدا مجموع وام درخواستی متقاضیان ۶۷۰ میلیارد تومان بود که برای دریافت این مقدار وام نیز در بانک‌ها پروند تشکیل شد، اما در در نهایت فقط نیمی از این تعداد، مراحل کار را تا پایان به انجام رساندند و نیم دیگر فعالان از دریافت این وام منصرف شدند. زیرا ایراد این بسته حمایتی، اشتغال محور تنظیم شدن آن بود. یعنی اگر کارگاهی قبل از کرونا ۵۰ نیروی کار داشت و می‌توانست آن‌ها را نگاه دارد به تعداد نیرو‌های کارگاه می‌توانست درخواست دریافت تسهیلات داشته باشد اگر تعداد کارکنان کاهش می‌یافت فقط به تعداد کارکنان باقیمانده می‌توانست تقاضای دریافت تسهیلات داشته باشد.

 

تیموری در توضیح شرایط بسته دوم حمایتی گفت: با توجه به شرایط خاص گردشگری بسته حمایتی دوم برنامه ریزی شد. این بسته حمایتی بنگاه محور است و با نرخ سود ۱۲ درصد و بدور از نگاه اشتغال محوری که در بسته اول وجود داشت پرداخت خواهد شد. در واقع کلیه کسب و کار‌های گردشگری با توجه به نوع فعالیت، بزرگی و کوچکی واحد، درجه و ستاره می‌توانند از حداقل ۱۶ میلیون تومان تا ۹۰۰ میلیون تومان وام بانکی با دوره تنفس حدود شش ماه بهره‌مند شوند. همچنین در کارگروه مقابله با تبعات اقتصادی کرونا مقرر شد هزینه‌های بنگاه‌های فعال در حوزه گردشگری را به حداقل برسانیم. از اینرو علاوه بر امهال بازپرداخت تسهیلات بانکی، کمک هزینه برای حامل‌های انرژی، مساعدت در بحث مالیات و حق بیمه کارفرما هم در نظر گرفته شده است.

 

با این حال این بسته‌ها منتقدانی از میان کارشناسان گردشگری داشت، رحیم یعقوب‌زاده رئیس مرکز علمی- فرهنگی گردشگری دانشجویان ایران در این رابطه به ایکنا، گفت: چیزی که اعلام کرده‌اند این است که برای هر فرد در حوزه گردشگری بین ۱۲ تا ۱۶ میلیون تومان تخصیص یابد. این مقدار تسهیلات به هیچ عنوان پاسخگوی فعالان گردشگری نیست، بلکه صرفاً مرهمی بر زخم‌های آنان است.

 

رئیس مرکز گردشگری علمی ـ فرهنگی دانشجویان ایران با اشاره به اینکه برخی از کشور‌ها از جمله ترکیه به مجموعه‌های گردشگری کمک‌های بلاعوض کرده‌اند، اظهار کرد: علاوه بر کمک‌های بلاعوض، وام‌های کم‌بهره نیم‌درصدی تا چهاردرصدی به این مجموعه‌ها داده شده، اما در ایران این وام با بهره ۱۲درصدی تعیین شده است. در هر صورت این تسهیلات باید در عمل داده شود؛ چرا که هنوز در حد حرف بوده و عملاً مبلغی پرداخت نشده است.

کرونا علاوه بر صنعت گردشگری به طور عام بلکه به صنعت گردشگری سلامت به طور خاص نیز خسارت وارد کرد، سعید هاشم زاده رئیس اداره گردشگری سلامت وزارت بهداشت به ایکنا، گفت: در شش ماهه نخست سال ۹۹ به نسبت شش ماهه نخست سال ۹۸ که حدود ۳۰۰ هزار نفر گردشگر سلامت وارد کشورمان شدند، ما شاهد چیزی حدود ۵۰ درصد کاهش ورود گردشگر سلامت به کشورمان بوده‌ایم. چرا که در شش ماهه نخست امسال، تنها ۱۵۰ هزار نفر وارد کشور ما شده‌اند؛ بنابراین ما در طول ۶ ماه، ۱۵۰ هزار نفر گردشگر را از دست داده‌ایم که می‌توانستند ۳۰۰ میلیون دلار ارز با خود وارد کشور کنند. از این رو می‌توان گفت کرونا تنها در شش ماهه نخست سال جاری، ۳۰۰ میلیون دلار به گردشگری سلامت ما آسیب زده است.

اعلام این خسارت‌ها در حالیست که هنوز یک مرجع رسمی از آسیب‌های کرونا به بخش گردشگری مذهبی نپرداخته و میزان خسارت‌ها در‌ای حوزه را اعلام نکرده است.