منطق قرآن درباره سطح زندگی مسئولان در جامعه اسلامی / آثار تقوا در زندگی

به گزارش ایکنا؛ حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالکریم بهجت‌پور، صاحب تفسیر همگام با وحی، 31 فروردین‌ماه در ادامه تفسیر آیات سوره فرقان گفت: قدرت انبیاء زمانی وجود دارد و کارآمد است که توده مردم همراه آنها باشند، البته توده‌ای که انبیاء را دوست دارند، نه کسانی که تحمیق و تحقیر شده باشند.

وی افزود: نظام‌هایی که نتوانند مردم را با عشق خودشان همراه کنند، به سمت رفتارهای دیکتاتوری و امنیتی پیش خواهند رفت، پس انبیاء باید در سطح طبقه عمومی مردم زندگی کرده و بعد از رسالت نیززندگی آنها سطح محسوسی پیدا نکند.

بهجت‌پور با بیان اینکه کفار و مشرکین، پیامبر(ص) را به خاطر نداشتن ثروت تمسخر می‌کردند، اظهار کرد: خداوند در برابر این رفتارها فرمود: «تَبَارَكَ الَّذِي إِنْ شَاءَ جَعَلَ لَكَ خَيْرًا مِنْ ذَلِكَ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ وَ يَجْعَلْ لَكَ قُصُورًا؛  اگر خداوند بخواهد بهتر از باغ‌ها و قصرهای آنان به پیامبر می‌دهد»؛ ولی این منطق اسلام در حوزه رهبری است، یعنی رهبران جامعه اسلامی باید این ویژگی را داشته باشند که همسطح بقیه مردم باشند.

صاحب تفسیر همگام با وحی اظهار کرد: فرق میان مؤمن و کافر این است که مؤمن وقتی معجزه دید، آن را می‌پذیرد، ولی کافر می‌گوید سحر و جادوست؛ این مسئله ناشی از سلب اعتماد است، لذا بی‌اعتقادی از روی کفر اصلاح نمی‌شود، ولی بی‌اعتقادی‌های جهل درست می‌شود.

وی اضافه کرد: از آیه 11 به بعد، کافران را به دو دسته تقسیم کرده است؛ کافرانی که ستمگر هم هستند؛ در آیه 11 فرموده است که ریشه این مواضع آن است که انسان محاسبه نفس خود و شب اول قبر را کنار گذاشته است «بَلْ كَذَّبُوا بِالسَّاعَةِ وَأَعْتَدْنَا لِمَنْ كَذَّبَ بِالسَّاعَةِ سَعِيرًا»؛ قرآن نگاه روان‌شناسی دارد و فرموده کسانی که اینطور موضع می‌گیرند، به خاطر «بَلْ كَذَّبُوا بِالسَّاعَةِ» است؛ قیامت را تکذیب می‌کنند و به فکر روز قیامت نیستند.

مدیر حوزه علمیه خواهران، افزود: فیض کاشانی در شعری گفته بهشت و جهنم همین امروز است، ولی خیلی‌ها متوجه نیستند؛ الان اگر بدانیم سخنی را که می‌گوییم، پس‌گردنی آن را در همین دنیا خواهیم خورد، دست از خیلی کارها بر می‌داریم. این مسئله سبب می‌شود تا انسان قدری کنترل زبان و فکر خود را بیشتر کند.

مفهوم سعیر

استاد حوزه بیان کرد: در ادامه آیه 11 فرموده است: کسی که تکذیب‌گر روز حساب باشد، نهایت سرنوشتش سعیر است؛ سعیر جایی در جهنم است که فرد از آن به خود جهنم پناه می‌برد؛ یعنی آن قدر فوران و سوز آتش دارد که اهل جهنم نمی‌توانند آن را تحمل کنند و به جای دیگری غیر از سعیر می‌روند.

وی با اشاره به آیه 12 «إِذَا رَأَتْهُمْ مِنْ مَكَانٍ بَعِيدٍ سَمِعُوا لَهَا تَغَيُّظًا وَ زَفِيرًا»، افزود: اینها وقتی در تیررس جهنم قرار می‌گیرند، از جایی که به تعبیر امام صادق(ع) مسافت آن یکسال است، صدای خشم و خروش آتش را می‌شنوند؛ یعنی اینقدر پرخروش و با صدا هست؛ «وَإِذَا أُلْقُوا مِنْهَا مَكَانًا ضَيِّقًا مُقَرَّنِينَ دَعَوْا هُنَالِكَ ثُبُورًا»؛ اهل سعیر در آنجا درخواست می‌کنند که خدایا ما را بمیران و خدا پاسخ منفی را در آیه 13 «لَا تَدْعُوا الْيَوْمَ ثُبُورًا وَاحِدًا وَادْعُوا ثُبُورًا كَثِيرًا» می‌دهد؛ مفسران در مورد این تعبیر گفته‌اند که این خطاب یا از خازنین جهنم یا از سوی خداوند است که فرمود: امروز یکبار آرزوی هلاکت نکنید، بلکه به فراوانی آرزو کنید.

وی با بیان اینکه خشم الهی از ستمگری افراد و تحلیل‌های ستمگرانه نسبت به دیگران این‌گونه است، اضافه کرد: در آیه 15 فرمود: «قُلْ أَذَلِكَ خَيْرٌ أَمْ جَنَّةُ الْخُلْدِ الَّتِي وُعِدَ الْمُتَّقُونَ كَانَتْ لَهُمْ جَزَاءً وَ مَصِيرًا»؛ آیا این بهتر است یا «أَمْ جَنَّةُ الْخُلْدِ الَّتِي وُعِدَ الْمُتَّقُونَ»؛ یا بهشتی که پوشیده از درخت و نعمت و آب است.

پژواک تقوا

بهجت‌پور تصریح کرد: تقوا یک کلان‌ظرفیت است که در قرآن به شدت و گسترده در مورد آن سخن گفته شده و حتی ایمان، محصول تقواست و طبق آیات بقره، پژواک تقوا و خود‌کنترلی باعث انفاق‌کنندگی رزق و ایمان به کتب آسمانی و اقامه نماز می‌شود؛ واژه «اولئک المتقون» را در قرآن بررسی کنید و ببینید پشت سر تقوا چقدر کمالات انسانی تولید شده است؛ تقوا را باید بسیار جدی گرفت و مرتبه اول آن این است که انسان نسبت به پیامبر از داوری‌های غلط و ستمگرانه فاصله بگیرد و کسانی که به پیامبر نسبت‌های نادرست بدهند، سرنوشتشان جهنم سعیر است.

مدیر حوزه خواهران بیان کرد: تقوا دست انسان را گرفته و تا جایی می‌برد که سرچشمه لذت‌هاست و انسان را به بهشت جاودان می‌رساند. در خطبه متقین حضرت آن‌قدر ظرفیت برای متقین بیان کرده که خروجی آن این است که همام با شنیدن آن می‌میرد؛ کلان صفت تقوا را باید در خود ایجاد کنیم و ماه رمضان تمرینی برای ایجاد این ظرفیت است. 

صاحب تفسیر همگام با وحی افزود: در آیات 17 تا 20 فرقان مسئله مهمی مطرح شده است؛ مشرکان طبق آیه سوم به بت پناه بردند و خدا را رها کردند، ولی در اینجا پیامبر به آنها می‌گوید به بتها دلخوش نباشید، زیرا اولین چیزهایی که در قیامت به شما پشت می‌کنند، همین بتها هستند که می‌گویند ای خدا ما تو را عبادت می‌کردیم، ولی آنها از تو روی‌گردان بودند.