هدف اصلی پیامبران الهی، تقویت باورهای مردم بوده است

 

جزء هفدهم قرآن شامل دو سوره انبیاء و حج است. اما بنا دارم به جای توجه به این دو سوره، تأملی در کل قرآن و با تمرکز بر این جزء داشته باشم. سوره‌های قرآن کریم به دو گروه مکی و مدنی تقسیم می‌شوند. سوره‌های مکی در سیزده ساله ابتدای بعثت پیامبر نازل شده‌اند. سوره انبیا در ده سال آخر بعثت و سوره حج نیز در مدینه نازل شده‌ است. 

 

تقسیم‌بندی دیگر قرآن بر اساس شروع سوره‌ها در اولین آیه است که در این صورت می‌توان آنها را به هشت دسته تقسیم کرد. دسته اول سوره حامدات هستند که با الحمدلله شروع می‌شوند که شامل حمد، انعام، سبأ، کهف و فاطر هستند. دسته دوم مقولات هستند که با قل شروع می‌شوند که پنج سوره و شامل توحید، ناس، فلق، کافرون و جن هستند. دسته سوم مسبحات هستند که با تسبیح خداوند شروع می‌شوند که هفت سوره شامل اسراء، حدید، حشر، صف، جمعه، تغابن و اعلی هستند.

 

دسته چهارم زمانیه هستند که با «اذا» شروع می‌شوند که شامل هفت سوره واقعه، منافقون، انفطار، کورت، انشقاق، زلزال و نصر هستند. دسته پنجم مخاطبات هستند که ده سوره را شامل می‌شود و سوره حج جزو این دسته است. پنج سوره مخاطبات خطاب به پیامبر، دو سوره خطاب به مردم و سه سوره هم خطاب به مؤمنین است که سوره حج خطاب به مردم است و با «یا ایها الناس» شروع می‌شود. دسته سوم اقسام هستند که با قسم شروع می‌شوند که از جمله آنها والفجر، والتین، والزیتون، والشمس و ... هستند. کلاً در قرآن، خداوند 83 بار قسم خورده که 23 نوبت آنها در شروع سوره‌ها است. 

 

دسته هفتم مقطعات هستند که با حروف مقطعه شروع می‌شوند که از جمله آنها، بقره، اعراف، آل عمران و ... هستند که 29 سوره را شامل می‌شوند. دسته آخر نیز متفرقات هستند که با آیات مختلف شروع می‌شوند و سوره انبیاء جزو این دسته است.  در قرآن مجید کلاً نام 26 پیامبر ذکر شده و در سوره انبیاء نام 16 تن از این انبیاء ذکر شده و در دعای ام داود که در نیمه ماه رجب خوانده می‌شود نیز نام 44 پیامبر آمده است.

 

سال‌های آخر اقامت پیامبر(ص) در مکه که حضرت ابوطالب و حضرت خدیجه به رحمت ایزدی پیوسته‌اند و آن سال را پیامبر سال حزن نامیدند، مشرکان فرصت را غنیمت شمرده و با توجه به اینکه این دو یار حضرت از دنیا رفته بودند و پیامبر از جهات روحی در شرایط مناسبی قرار نداشت، فشار بیشتری به ایشان می‌آورند تا آنجا که حتی برای قتل آن حضرت هم نقشه کشیده بودند. در این سال این سوره نازل می‌شود که خداوند نقل شانزده پیامبر را می‌آورد تا خاطر پیامبر اکرم را تسکین دهد.

 

با اینکه در قرآن در رابطه با حضرت موسی(ع) آن همه عذاب‌ها، ناراحتی‌ها، شکنجه‌ها و سختی‌ها قید شده، اما حضرت رسول(ص) می‌فرمایند هیچ پیامبری در دوران رسالت خود به اندازه خود ایشان اذیت نشده است. بنده همیشه به این نکته بسیار توجه می‌کنم که اگر انقلاب اسلامی نبود، در مجموعه زندگی حضرت رسول، حضرت علی(ع)، حضرت فاطمه(س) و سایر ائمه، بسیاری از سؤالات برای ما بدون جواب می‌ما‌ند. چگونه حضرت نوح، حضرت ابراهیم، حضرت عیسی، حضرت موسی و پیامبر اسلام(ص) اینقدر مورد آزار و اذیت اطرافیانی که در دامن آنها بزرگ شده بودند، قرار می‌گرفتند و اساساً چرا ائمه این همه دشمن داشته‌اند، لذا با پیروزی انقلاب اسلامی متوجه این همه دشمنی با امام و رهبری و در نتیجه دشمنی با انبیاء می‌شویم، در حالی‌که تمام حرف‌های آنها از سر دلسوزی و مهربانی بوده است.

 

بنده بعد از اینکه به سوره‌های قرآن و زندگی پیامبران و داستان زندگی ائمه اطهار پرداختم، متوجه شدم اصلی‌ترین چیزی که در رابطه با پیامبر اکرم و سایر پیامبران می‌توان گفت، این است که هدف اصلی آنها تقویت باور مردم بوده است. در سوره انبیاء تأکید بسیاری شده که ای مردم مرگ شما نزدیک است. در سوره حج نیز به میزان زیادی گفته شده که ای مردم روز معاد و حساب و عقاب نزدیک است، لذا پاداش اعمال خود را در آن دنیا خواهید گرفت. اگر این آیات قرآن نبود، راهی به ما نشان داده نمی‌شد.

 

در سوره حج تأکید زیادی بر رعایت تقوای الهی از سوی مردم می‌شود. ان‌شاءالله ما باورهای خود را مخصوصاً در این ماه مبارک رمضان بالاتر ببریم و برای همدیگر دعا کنیم. امید است با توجه به این شب‌ها و روزهایی که خداوند متعال، ما را به مهمانی خود دعوت کرده، از این مهمانی بهره‌های بی‌شماری ببریم. دعای برای همدیگر نیز در قرآن کریم به میزان زیادی مورد تأکید قرار گرفته است، لذا ان‌شاءالله برای همدیگر دعا کنیم که خداوند به همه ما توفیق دهد باورهایمان را نسبت به دستوراتی که باید انجام دهیم یا ندهیم، تقویت کنیم. این توفیقی است که می‌تواند در ماه مبارک رمضان برای ما به صورت تصاعدی حاصل شود.