روحانی در مراسم گرامیداشت مقام معلم:
امیرالمؤمنین(ع)؛ بهترین معلم و دانش‌آموخته بشریت / معلمان در انتقال فرهنگ علوی کوتاهی نکنند
رئیس‌جمهور در مراسم گرامیداشت و تقدیر از مقام معلمان با تأکید بر اینکه حضرت علی(ع)، بهترین معلم و دانش‌آموخته بشریت است، گفت: امیرالمؤمنین(ع) عدالت، مروت، مردانگی و فتوت را تا آخرین لحظه زندگی همراه داشت. ایشان به ما می‌آموزند که چگونه زندگی کنیم. حیف است که معلمان این فرهنگ و تاریخ دینی را به خوبی به بچه‌ها منتقل نکنند.
به گزارش خبرنگار ایکنا؛ حسن روحانی، رئیس‌جمهور در آیین گرامیداشت مقام شامخ معلم و تقدیر از معلمان که امروز شنبه ۱۱ اردیبهشت‌ماه در محل نهاد ریاست جمهوری با حضور محدود برگزار و از طریق شبکه شاد به صورت زنده پخش شد، در سخنانی پیرامون این مناسبت و شخصیت شهید مطهری اظهار کرد: شهید مطهری از شخصیت‌های بسیار ارزشمند جامعه ما بود. کمتر سراغ داریم که شخصیتی این‌چنین دلسوز جامعه، فرهنگ و دین و کشور باشد. ایشان هر چه نوشت خوب بود و این چیز عجیبی است که امام (ره) هم درباره شهید مطهری این بیان را داشته‌اند؛ معلمی که برای ۱۰ها سال بعد و حتی صد‌ها سال می‌تواند معلم باشد.
روحانی در ادامه خطاب به معلمان بیان کرد: محضر معلمان عزیز عرض می‌کنم آنچه خیلی اهمیت دارد، این است که چگونه تدرس انجام شود که در جان دانش‌آموز بنشیند، نه فقط در گوش او! سخن معروفی از حضرت امیر(ع) است که می‌فرمایند؛ «الْعِلْمُ مِنَ الصِّغَرِ کَالنَّقْشِ فِی الْحَجَرِ». فردی که در دوره کودکی درس می‌خواند، بهتر در حافظه‌اش می‌ماند. طبق این سخن، سن که بالاتر می‌رود، یادگیری همچون نقش بر آب است؛ «الْعِلْمُ فِی الکِبَرِ کَالنَّقْشِ عَلَی المَاءِ». مرحوم علامه طباطبایی که از افتخارات کشور در فلسفه شرق و مورد احترام همگان است، پس از شهادت مطهری گریه می‌کرد و می‌گفت: وقتی مطهری در کلاس درس من بود، می‌دانستم هیچ چیز گم نمی‌شود. این از افتخارات ماست که این ایام به نام ایشان است.
روحانی در ادامه خطاب به معلمان بیان کرد: محضر معلمان عزیز عرض می‌کنم آنچه خیلی اهمیت دارد، این است که چگونه تدرس انجام شود که در جان دانش‌آموز بنشیند، نه فقط در گوش او! سخن معروفی از حضرت امیر(ع) است که می‌فرمایند؛ «الْعِلْمُ مِنَ الصِّغَرِ کَالنَّقْشِ فِی الْحَجَرِ». فردی که در دوره کودکی درس می‌خواند، بهتر در حافظه‌اش می‌ماند. طبق این سخن، سن که بالاتر می‌رود، یادگیری همچون نقش بر آب است؛ «الْعِلْمُ فِی الکِبَرِ کَالنَّقْشِ عَلَی المَاءِ». مرحوم علامه طباطبایی که از افتخارات کشور در فلسفه شرق و مورد احترام همگان است، پس از شهادت مطهری گریه می‌کرد و می‌گفت: وقتی مطهری در کلاس درس من بود، می‌دانستم هیچ چیز گم نمی‌شود. این از افتخارات ماست که این ایام به نام ایشان است.
دیدگاه امیرالمؤمنین(ع) درباره علم آموزی
رئیس جمهور در ادامه با تکریم جایگاه امیرالمومنین(ع)، اضافه کرد: اگر کسی بخواهد بداند اسلام حق است یا خیر، کافی است چند صفحه نهج‌البلاغه را بخواند. امیرالمؤمنین(ع) درباره تعلیم و تربیت می‌فرماید: «أُوصِیکُمْ بِخَمْسٍ لَوْ ضَرَبْتُمْ إِلَیْهَا آبَاطَ الْإِبِلِ لَکَانَتْ لِذَلِکَ أَهْلًا؛ شما را به پنج چیز وصیت مى‌کنم که براى به دست آوردن آن‌ها اگر بر شتر سوار شوید و تند بتازید، شایسته است». وقتی می‌خواهید چیزی را یاد بگیرید، یاد گرفتن در تمام عمر برایتان فخر و افتخار باشد و اگر چیزی را نمی‌دانید، با افتخار بگویید نمی‌دانم. حضرت در ادامه در این‌باره می‌فرماید: «وَ لَا یَسْتَحِیَنَّ أَحَدٌ مِنْکُمْ إِذَا سُئِلَ عَمَّا لَا یَعْلَمُ أَنْ یَقُولَ لَا أَعْلَمُ؛ وَ لَا یَسْتَحِیَنَّ أَحَدٌ إِذَا لَمْ یَعْلَمِ الشَّیْءَ؛ اگر چیزى که از او پرسند که نداند، از گفتن «نمى‌دانم» شرمنده نباشد و از آموختن چیزى که نمى‌داند، ننگ نداشته باشد». انسان چیزی را که بلد نیست، باید یاد بگیرد. یاد گرفتن هم شرم ندارد.
وی با بیان اینکه وقتی به زندگی امیرالمؤمنین(ع) می‌نگریم، او را بهترین معلم و بهترین دانش‌آموخته خواهیم دید و هیچ معلمی بالاتر از رسول خدا (ع) پیدا نمی‌کنید، گفت: فخر آدمیان از دید قرآن، «علم» است. در آنجا که خداوند به فرشتگان امر می‌کند که به این آدم سجده کنید، سپس می‌فرماید: «وَعَلَّمَ آدَمَ الْأَسْمَاءَ کُلَّهَا ثُمَّ عَرَضَهُمْ عَلَى الْمَلَائِکَةِ ...» حقایق عالم را به فرشتگان تعلیم دادیم و به آن‌ها گفت حال آن‌ها را بگویید، آن‌ها از بیان باز‌ماندند و این آدم بود که توانست همه اسماء را بگوید، لذا عظمت انسان به فراگیری و یاد گرفتن و بیان کردن او بوده است.
روحانی ادامه داد: مولای ما امیرالمؤمنین(ع) شاگرد بزرگ پیامبر اسلام(ص) و ایشان هم بزرگترین معلم بشریت بوده است. سحرگاه امشب که امیرالمؤمنین ضربت خورد، پس از آنکه او را به منزل آوردند و کاسه‌ای شیر به ایشان دادند، پیش از خوردن گفت: آیا به ضارب هم غذا داده‌اید؟ «به جز از علی که گوید به پسر که قاتل من، چون اسیر توست اکنون به اسیر کن مدارا». در وصیت‌نامه‌شان به فرزندان هم می‌فرمایند که فقط یک ضربه به قاتل من بزنید. چنین عدالتی در کجای تاریخ می‌توان یافت؟ الگویی بالاتر از ائمه اطهار وجود ندارد. حضرت علی(ع)، عدالت، مروت، مردانگی و فتوت را تا آخرین لحظه زندگی همراه داشت و مصداق این آیه شریفه بود؛ «لِمِثْلِ هذا فَلْیَعْمَلِ الْعامِلُونَ؛ آنان که سعی و عملی می‌کنند باید بر مثل این (بهشت جاودانی) کنند (نه بر دنیای دو روزه فانی)». ما شیعه علی بن ابی طالب(ع) هستیم. ایشان به ما می‌آموزند که چگونه زندگی کنیم. حیف است که معلم کلاس باشیم و این فرهنگ دینی و تاریخ اسلام را به خوبی به بچه‌ها منتقل نکنیم.
وی با تأکید بر اینکه سرمایه عظیمی در اختیار معلمان عزیز قرار دارد، گفت: اگر بتوانید در تمام طول دوران معلمی‌تان در کلاس درستان یک نفر را هدایت کنید، برای دنیا و آخرت شما بس است. هدایت انسان قابل مقایسه با هیچ کاری نیست. آن چیزی که معلم را معلم می‌کند عشقی است که دارد. کاری که در دوران کرونا انجام گرفت، بسیار ارزشمند بود. اگر نمی‌توانستیم در طول دوران کرونا بچه‌ها را به طریقی آموزش دهیم، کار بسیار سخت می‌شد. اگر چه مشکلاتی وجود دارد، اما باید آن‌ها را به حداقل رساند.
حسن روحانی خاطرنشان کرد: دنیای آینده، دنیای دیگری است. بچه‌ها باید به گونه‌ای درس بیاموزند که به درد آینده بخورد. باید دانش‌آموز را برای دنیای فردا تربیت کنیم. آشنایی با دانش الکترونیکی و تسلط به فضای مجازی و استفاده از آن لازم است. دانش آموزان باید با چگونگی استفاده و خطرات این فضا‌ها آشنا شوند. در مورد سایر علوم و دانش‌های فراوان در فضای تعلیم و تربیت، بخش‌های مهم باید با استفاده از یک متدی تدریس شود که از یاد فرد نرود، لذا باید قسمت‌های مهم علوم منتقل شود. درباره روش تدریس باید مطالعه شود که آیا روش تدریس ما بهترین است یا باید بازنگری گردد.
رئیس جمهور در ادامه با تکریم جایگاه امیرالمومنین(ع)، اضافه کرد: اگر کسی بخواهد بداند اسلام حق است یا خیر، کافی است چند صفحه نهج‌البلاغه را بخواند. امیرالمؤمنین(ع) درباره تعلیم و تربیت می‌فرماید: «أُوصِیکُمْ بِخَمْسٍ لَوْ ضَرَبْتُمْ إِلَیْهَا آبَاطَ الْإِبِلِ لَکَانَتْ لِذَلِکَ أَهْلًا؛ شما را به پنج چیز وصیت مى‌کنم که براى به دست آوردن آن‌ها اگر بر شتر سوار شوید و تند بتازید، شایسته است». وقتی می‌خواهید چیزی را یاد بگیرید، یاد گرفتن در تمام عمر برایتان فخر و افتخار باشد و اگر چیزی را نمی‌دانید، با افتخار بگویید نمی‌دانم. حضرت در ادامه در این‌باره می‌فرماید: «وَ لَا یَسْتَحِیَنَّ أَحَدٌ مِنْکُمْ إِذَا سُئِلَ عَمَّا لَا یَعْلَمُ أَنْ یَقُولَ لَا أَعْلَمُ؛ وَ لَا یَسْتَحِیَنَّ أَحَدٌ إِذَا لَمْ یَعْلَمِ الشَّیْءَ؛ اگر چیزى که از او پرسند که نداند، از گفتن «نمى‌دانم» شرمنده نباشد و از آموختن چیزى که نمى‌داند، ننگ نداشته باشد». انسان چیزی را که بلد نیست، باید یاد بگیرد. یاد گرفتن هم شرم ندارد.
وی با بیان اینکه وقتی به زندگی امیرالمؤمنین(ع) می‌نگریم، او را بهترین معلم و بهترین دانش‌آموخته خواهیم دید و هیچ معلمی بالاتر از رسول خدا (ع) پیدا نمی‌کنید، گفت: فخر آدمیان از دید قرآن، «علم» است. در آنجا که خداوند به فرشتگان امر می‌کند که به این آدم سجده کنید، سپس می‌فرماید: «وَعَلَّمَ آدَمَ الْأَسْمَاءَ کُلَّهَا ثُمَّ عَرَضَهُمْ عَلَى الْمَلَائِکَةِ ...» حقایق عالم را به فرشتگان تعلیم دادیم و به آن‌ها گفت حال آن‌ها را بگویید، آن‌ها از بیان باز‌ماندند و این آدم بود که توانست همه اسماء را بگوید، لذا عظمت انسان به فراگیری و یاد گرفتن و بیان کردن او بوده است.
روحانی ادامه داد: مولای ما امیرالمؤمنین(ع) شاگرد بزرگ پیامبر اسلام(ص) و ایشان هم بزرگترین معلم بشریت بوده است. سحرگاه امشب که امیرالمؤمنین ضربت خورد، پس از آنکه او را به منزل آوردند و کاسه‌ای شیر به ایشان دادند، پیش از خوردن گفت: آیا به ضارب هم غذا داده‌اید؟ «به جز از علی که گوید به پسر که قاتل من، چون اسیر توست اکنون به اسیر کن مدارا». در وصیت‌نامه‌شان به فرزندان هم می‌فرمایند که فقط یک ضربه به قاتل من بزنید. چنین عدالتی در کجای تاریخ می‌توان یافت؟ الگویی بالاتر از ائمه اطهار وجود ندارد. حضرت علی(ع)، عدالت، مروت، مردانگی و فتوت را تا آخرین لحظه زندگی همراه داشت و مصداق این آیه شریفه بود؛ «لِمِثْلِ هذا فَلْیَعْمَلِ الْعامِلُونَ؛ آنان که سعی و عملی می‌کنند باید بر مثل این (بهشت جاودانی) کنند (نه بر دنیای دو روزه فانی)». ما شیعه علی بن ابی طالب(ع) هستیم. ایشان به ما می‌آموزند که چگونه زندگی کنیم. حیف است که معلم کلاس باشیم و این فرهنگ دینی و تاریخ اسلام را به خوبی به بچه‌ها منتقل نکنیم.
وی با تأکید بر اینکه سرمایه عظیمی در اختیار معلمان عزیز قرار دارد، گفت: اگر بتوانید در تمام طول دوران معلمی‌تان در کلاس درستان یک نفر را هدایت کنید، برای دنیا و آخرت شما بس است. هدایت انسان قابل مقایسه با هیچ کاری نیست. آن چیزی که معلم را معلم می‌کند عشقی است که دارد. کاری که در دوران کرونا انجام گرفت، بسیار ارزشمند بود. اگر نمی‌توانستیم در طول دوران کرونا بچه‌ها را به طریقی آموزش دهیم، کار بسیار سخت می‌شد. اگر چه مشکلاتی وجود دارد، اما باید آن‌ها را به حداقل رساند.
حسن روحانی خاطرنشان کرد: دنیای آینده، دنیای دیگری است. بچه‌ها باید به گونه‌ای درس بیاموزند که به درد آینده بخورد. باید دانش‌آموز را برای دنیای فردا تربیت کنیم. آشنایی با دانش الکترونیکی و تسلط به فضای مجازی و استفاده از آن لازم است. دانش آموزان باید با چگونگی استفاده و خطرات این فضا‌ها آشنا شوند. در مورد سایر علوم و دانش‌های فراوان در فضای تعلیم و تربیت، بخش‌های مهم باید با استفاده از یک متدی تدریس شود که از یاد فرد نرود، لذا باید قسمت‌های مهم علوم منتقل شود. درباره روش تدریس باید مطالعه شود که آیا روش تدریس ما بهترین است یا باید بازنگری گردد.
آموزش یک زبان خارجه و کسب مهارت در طول تحصیل
وی با تأکید بر اینکه زبان فارسی و درست خواندن و نوشتن آن نیز حائز اهمیت است، بیان کرد: فارسی زبان وحدت ماست. زبان محلی مهم است، اما تدریس به زبان فارسی انجام می‌شود. می‌توان سایر زبان‌ها را تعلیم داد، اما سیستم آموزش و پرورش کشور با زبان فارسی است. در عین حال خوب است دانش آموز در طول ۱۲ سال یک زبان خارجی را بنا به علاقه خود فرا بگیرد که در پایان تحصیل بتواند این زبان را تا حدی بلد باشد. آنچه می‌بینیم این است که زبان انگلیسی و عربی تدریس می‌شود، اما در پایان اگر از او بخواهیم یک نامه و یا یک جمله به عربی یا انگلیسی بنویسد، از عهده آن بر نمی‌آید. این یعنی یک جای کار ایراد دارد. دانشی که دانش آموز در این زمینه دریافت می‌کند آن قدر کم است که نمی‌تواند از آن استفاده کند؛ بنابراین باید از روش تدریس بهتری برای آموزش زبان خارجی استفاده شود.
رئیس جمهور همچنین با اشاره به مسئله مهارت و اهمیت کسب حداقل یک مهارت در دوران تحصیل دانش‌آموزان، گفت: دانش آموز باید یک کار و مهارتی را یاد بگیرد. در دوره دبستان حتی، دانش‌آموز قادر است یک حرفه را بیاموزد که سال‌های بعد اگر خواست به شغلی ورود کند، پیش‌زمینه داشته باشد. اکنون یک میلیون شغل در فضای مجازی داریم که بیشتر این‌ها بر پایه مهارت است.
وی با تأکید بر اینکه زبان فارسی و درست خواندن و نوشتن آن نیز حائز اهمیت است، بیان کرد: فارسی زبان وحدت ماست. زبان محلی مهم است، اما تدریس به زبان فارسی انجام می‌شود. می‌توان سایر زبان‌ها را تعلیم داد، اما سیستم آموزش و پرورش کشور با زبان فارسی است. در عین حال خوب است دانش آموز در طول ۱۲ سال یک زبان خارجی را بنا به علاقه خود فرا بگیرد که در پایان تحصیل بتواند این زبان را تا حدی بلد باشد. آنچه می‌بینیم این است که زبان انگلیسی و عربی تدریس می‌شود، اما در پایان اگر از او بخواهیم یک نامه و یا یک جمله به عربی یا انگلیسی بنویسد، از عهده آن بر نمی‌آید. این یعنی یک جای کار ایراد دارد. دانشی که دانش آموز در این زمینه دریافت می‌کند آن قدر کم است که نمی‌تواند از آن استفاده کند؛ بنابراین باید از روش تدریس بهتری برای آموزش زبان خارجی استفاده شود.
رئیس جمهور همچنین با اشاره به مسئله مهارت و اهمیت کسب حداقل یک مهارت در دوران تحصیل دانش‌آموزان، گفت: دانش آموز باید یک کار و مهارتی را یاد بگیرد. در دوره دبستان حتی، دانش‌آموز قادر است یک حرفه را بیاموزد که سال‌های بعد اگر خواست به شغلی ورود کند، پیش‌زمینه داشته باشد. اکنون یک میلیون شغل در فضای مجازی داریم که بیشتر این‌ها بر پایه مهارت است.
سال تحصیلی آینده آموزش حضوری میسر می‌شود
وی در پایان افزود: در دوره کرونا کار بزرگی از سوی معلمان، دانش‌آموزان و خانواده‌ها انجام گرفت. البته که جایگزین حضور در مدرسه نبود، اما مهم است که در شرایطی که نمی‌توان در مدرسه حضور پیدا کرد، آموزش توقف پیدا نکند. امیدواریم سال تحصیلی جدید به گونه‌ای باشد که امکان بازگشایی مدارس فراهم شود. در تابستان واکسن داخلی و خارجی در حد وفور فراهم خواهد شد، هم‌اکنون یک و نیم میلیارد دلار برای خرید واکسن و یا نهاده‌هایی که تولید‌کنندگان داخلی برای تولید واکسن نیاز دارند، اختصاص داده‌ایم. واکسیناسیون گروه اول انجام شد و کار تزریق واکسن گروه دوم شروع شده است. امروز در ستاد کرونا گفتم که بعد از گروه دوم، اولویت‌هایی برای آن‌هایی که کار زیاد دارند، قائل شویم. امید است سال تحصیلی آینده، حتی اگر آموزش به طور کامل و صددرصد به صورت حضوری مقدور نبود، حداقل یک بخشی از آن به صورت حضوری باشد.
انتهای پیام وی در پایان افزود: در دوره کرونا کار بزرگی از سوی معلمان، دانش‌آموزان و خانواده‌ها انجام گرفت. البته که جایگزین حضور در مدرسه نبود، اما مهم است که در شرایطی که نمی‌توان در مدرسه حضور پیدا کرد، آموزش توقف پیدا نکند. امیدواریم سال تحصیلی جدید به گونه‌ای باشد که امکان بازگشایی مدارس فراهم شود. در تابستان واکسن داخلی و خارجی در حد وفور فراهم خواهد شد، هم‌اکنون یک و نیم میلیارد دلار برای خرید واکسن و یا نهاده‌هایی که تولید‌کنندگان داخلی برای تولید واکسن نیاز دارند، اختصاص داده‌ایم. واکسیناسیون گروه اول انجام شد و کار تزریق واکسن گروه دوم شروع شده است. امروز در ستاد کرونا گفتم که بعد از گروه دوم، اولویت‌هایی برای آن‌هایی که کار زیاد دارند، قائل شویم. امید است سال تحصیلی آینده، حتی اگر آموزش به طور کامل و صددرصد به صورت حضوری مقدور نبود، حداقل یک بخشی از آن به صورت حضوری باشد.
