بندگی را بر پایه رحمانیت خدا بنا کنیم

به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالکریم بهجت‌پور، مفسر قرآن کریم، 18 اردیبهشت‌ماه در ادامه تفسیر سوره مبارکه فرقان به آیه «وَتَوَكَّلْ عَلَى الْحَيِّ الَّذِي لَا يَمُوتُ وَسَبِّحْ بِحَمْدِهِ وَكَفَى بِهِ بِذُنُوبِ عِبَادِهِ خَبِيرًا» اشاره کرد و گفت: آیه خطاب به پیامبر و همه مؤمنان فرموده است که به خدایی توکل کن که نمی‌میرد و تسبیح او را بگو و مطئمن باش که او به گناه بندگانش خبیر و آگاه است؛ یعنی خدا از گناه کسانی که تو را مورد آزار و اذیت قرار می‌دهند، غافل نیست.

وی با اشاره به آیه شریفه «الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ الرَّحْمَنُ فَاسْأَلْ بِهِ خَبِيرًا»، اضافه کرد: در اینجا اشاره دارد خدایی که برای رسیدگی به گناه بندگانش کفایت می‌کند، کسی است که آفریدگار آسمان‌ها و زمین است؛ او رزق مخلوقات را آفرید و موجواداتی را که بین آسمان و زمین است، آفرید؛ تنها آسمان اول میلیون‌ها کهکشان و ستاره دارد؛ آسمان دوم چه خبر است که آسمان اول در برابر آن مانند حلقه انگشتری است. 

استاد حوزه علمیه تصریح کرد: کسی با این عظمت و جبروت و شکوه می‌فرماید من برای رسیدگی به گناه اینها کافی هستم؛ وقتی سخن از خلقت است، خلقت، خبرویت خدا را از اعمال انسان ثابت می‌کند، زیرا خلقت دوام فیض لازم دارد و آفرینش تا زمانی که به فیض خدا وصل است، می‌تواند دوام داشته باشد؛ ما در وجود خودمان فقیر و محتاج خدا و دائما محتاج فیض الهی هستیم و این فیض نه فقط به وجود کلی ما بلکه به تک‌تک سلول‌ها و اجزای بدن ما باید برسد.

استوا بر عرش؛ تسلط مقتدرانه خدا بر عالم

وی اضافه کرد: کسی که آسمان و زمین و مخلوقات را خلق کرده و دائما افاضه فیض می‌کند، قاعدتاً همه لحظات با ما هست؛ اینکه گفته شده عالم محضر خداست، در محضر خدا معصیت نکنید، برای همین است؛ الان یک چهار راه شلوغ را نمی‌توان بدون چراغ و پلیس اداره کرد، آن وقت جهان با این عظمت قطعاً یک مدیر و مدبر توانمند لازم دارد، لذا فرمود: «ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ»؛ عَلَى همیشه به معنای تسلط مقتدرانه است؛ یعنی کاملاً بر تخت پادشاهی و ملک مسلط است. چنین خدایی کافی است که به آزار و اذیت مشرکان خبیر باشد.

مفسر قرآن کریم با اشاره به واژه «الرحمان»، تصریح کرد: همه عالم و حوادث آن، از ریز و درشت مظهر رحمانیت خداست؛ ما خرابکاری و هوا را کثیف می‌کنیم و خدا باد می‌فرستد تا هوا را تمیز کند، چه اتفاقات عجیبی در عالم هست که ناشی از رحمت رحمانیه خدا هست، اینکه اعصاب و معده و صدها اجزای بدن برای یک خوردن معمولی باید فعال باشند، آیا این رحمان نیست؟ و چشم ما نباید به این رحمت رحمانیه باز شود، در حالی که همه بر سر این سفره هستیم.

تبلیغ رحمانیت خدا

مدیر حوزه علمیه خواهران بیان کرد: توحید مفضل که خواندنش را به اساتید و طلاب توصیه می‌کنم، خیلی جالب است؛ امام صادق(ع) در مورد توحید به مفضل توصیه‌هایی داشته و مفضل آن را نوشته است، از جمله فرموده است که اگر انگشت به این کوچکی را نداشتی، حتی نمی‌توانستی یک دکمه پیراهنت را ببندی؛ توجه به رحمانیت خدا محبت‌زا هست؛ توجه به رحمانیت خدا نوکری و اطاعت و بندگی را به دنبال دارد، بنابراین باید به جای ترساندن مردم از خدا، رحمانیت او را آموزش دهیم؛ البته ترساندن از خدا هم مهم است، زیرا برخی در چارچوب رفتار نمی‌کنند.

بهجت‌پور اضافه کرد: امام خمینی که از قهارترین اساتید اخلاق بودند و می‌فرمودند تأثیر رحمانیت خدا در مواعظ به مردم بسیار بیشتر از خشم و غضب خداست. خشم و غضب خدا مخصوص کفار و افراد بی‌حیا هست که چشم در چشم پیامبر به ایشان توهین می‌کنند، بنابراین رحمانیت خدا را دائماً تذکر دهیم، یک بیماری مانند آلزایمر انسان را به بیچارگی می‌رساند. بندگی را باید بر پایه رحمانیت بنا کرد تا بسیاری از رفتارهای مناسب برای ما تحصیل شود و نباید این مسئله را دست کم بگیریم. 

سؤال از نعمت‌ها

صاحب تفسیر همگام با وحی گفت: زن و مردی که بی‌حیایی و بی‌شرمی می‌کنند، با دست و پا و گوش و چشم و زبان و مغز و سلامتی است که خدا به آنها داده است، لذا در آیه از صفت رحمان استفاده کرده و فرموده که رحمان به گناهان اینها خبیر است؛ لذا خدا چون رحمان است از بندگان سؤال می‌کند «وَقِفُوهُمْ إِنَّهُمْ مَسْئُولُونَ»(24 صافات). 

صاحب تفسیر همگام با وحی اظهار کرد: به پیامبر فرمود که خودت هم وقتی چیزی از خدا می‌خواهی، بدان از کسی می‌خواهی که خبیر است؛ برخی یک نان به ما می‌دهند، چندین بار تشکر کرده و خضوع می‌کنیم، چرا برای خدا که این همه نعمت به ما داده، نباید این کار را بکنیم.

وی با اشاره به آیه «وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ اسْجُدُوا لِلرَّحْمَنِ قَالُوا وَ مَا الرَّحْمَنُ أَنَسْجُدُ لِمَا تَأْمُرُنَا وَ زَادَهُمْ نُفُورًا»، اضافه کرد: تعبیر «مَا الرَّحْمَنُ» اوج تحقیری است که یک فرد جاهل نادان که بر سر سفره خدا نشسته است، می‌گوید یا اینکه می‌گوید: «أَنَسْجُدُ لِمَا تَأْمُرُنَا وَزَادَهُمْ نُفُورًا»؛ آیا از ما می‌خواهی سجده کنیم به چیزی که تو می‌گویی؛ البته این فقط مخصوص دوره پیامبر نیست؛ امروز هم در فرودگاه و مناطق مرفه‌نشنین که همه دارایی آنها از خدای رحمان است، وقتی بخواهی دستور خدا را رعایت کنند، به طلبه و مبلغ می‌گویند آیا در برابر چیزی که تو می‌گویی سجده کنیم؟؛ هر چه شما بیشتر هم امر به معروف و نصیحت کنید، از شما فاصله می‌گیرند. «وَزَادَهُمْ نُفُورًا» و مانند گورخر از شیر فرار می‌کنند.