شکل‌گیری هسته اولیه تجارت در عمان از محله‌های شیعه‌نشین
رئیس سابق اتاق بازرگانی ایران و عراق در سمینار تخصصی «آشنایی با بازار جهان اسلام؛ عمان» ضمن معرفی برخی ظرفیت‌های کشور عمان برای حضور سرمایه‌گذاران ایرانی، گفت: جمعیت شیعیان در کشور عمان بسیار محدود است، با این وجود یک یا دو کرسی در دولت به آنها اختصاص دارد. تجارت عمان از کوچه پس کوچه‌های شیعی‌نشین رشد کرده است.
به گزارش ایکنا، سمینار تخصصی «آشنایی با بازار جهان اسلام؛ عمان» به همت مرکز آموزش تخصصی کوتاه‌مدت سازمان قرآنی دانشجویان کشور وابسته به جهاددانشگاهی و همکاری ایکنا، روز چهارشنبه ۲ تیرماه برگزار شد.
پنل اول این نشست با عنوان «عمان و بازار جهان اسلام» با حضور دو نفر از اساتید حوزه مطالعات کشورهای منطقه برگزار شد. در بخشی از این پنل، حسن تیزمغز، رئیس سابق اتاق بازرگانی ایران و عراق، به بیان مطالبی پرداخت. وی با اشاره به اینکه باید پژوهش‌هایی با موضوع تعاملات ایران و کشورهای اسلامی صورت بگیرد، گفت: مطالبی که در چنین سمینارهایی مطرح می‌شود، می‌تواند منابع یا خطوط فکری مناسبی برای این پژوهش‌ها باشد.
وی در ادامه به سازمان همکاری کشورهای اسلامی اشاره کرد و گفت: سال‌های قبل این سازمان راه‌اندازی شد تا کشورهای اسلامی بتوانند مایحتاج هم را تأمین کنند و بستر این فضا، همزیستی اقتصادی نیز داشته باشند تا زمینه توسعه جهان اسلام را فراهم کنند. در حال حاضر جمعیت مسلمانان دنیا حدود یک میلیارد و نهصد و پنجاه میلیون نفر است. این جمعیت اگر بتواند وحدت رویه‌ای برای خود ایجاد کند، می‌تواند در سطح دنیا بسیار تأثیرگذار باشد. اما متأسفانه تشتت و غیرواحد بودن سیاست‌ها باعث شده تا این سازمان کارآیی لازم را نداشته باشد.
تیزمغز با اشاره به اینکه در حال حاضر اوضاع جهان به نفع ماست، اظهار کرد: اگر بتوانیم جهان اسلام را با چین و روسیه ارتباط دهیم، شاید بتوانیم بازار جدیدی خارج از بازار اتحادیه اروپا درست کنیم و در همان بستر، سازمان همکاری کشورهای اسلامی را به اهدافی که مد نظر داشت برسانیم. باید طلسمی که باعث شد تا این اهداف محقق نشود را بشکنیم و بتوانیم از امکانات که در کشور وجود دارد، حداکثر استفاده را ببریم. ما می‌توانستیم در دوران کرونا و تأمین واکسن نیز استفاده کنیم که این نیز ممکن نشد.
وی به یکی از پزشکان کشور الجزایر که سابقه معالجه بسیاری از سران کشورها را دارد، اشاره کرد و گفت: این شخص به خاطر خدماتی که به برخی کشورها داشته است، شهروندی آمریکا و آلمان را هم دریافت کرده است. ما در این زمینه نیز بسیار ضعیف عمل کرده‌ایم. چند سال قبل پیشنهاد صدور شناسنامه ایرانی برای 100 هزار نفر از عراقی‌هایی که متولد ایران بودند یا همسر ایرانی داشتند را ارائه دادیم تا بتوانیم با این کار آنها را جذب سرمایه‌گذاری در ایران کنیم، اما متأسفانه در این زمینه هم نتوانستیم کار خاصی را انجام دهیم.
رئیس سابق اتاق بازرگانی ایران و عراق در ادامه به کشور عمان اشاره و اظهار کرد: کشور عمان به دلایل متعددی که در ادامه اشاره خواهم کرد، بستری مناسب برای سرمایه‌گذاری ایرانی‌ها هست. یکی از این دلایل، حضور پررنگ هنر ایرانی در مساجد کشور عمان است. مسجد سلطان قابوس که در برخی ساعت‌های روز به عنوان موزه مورد بازدید قرار می‌گیرد، یکی از بزرگ‌ترین فرش‌های بافته شده ایرانی را در دل خود جا داده است. هر کسی وارد این مسجد می‌شود متوجه هنر ایرانی می‌شود. زمانی ملکه انگلستان وارد این مسجد شده و هنر ایرانی را تحسین کرده بود. این هنر را می‌توانیم در موارد دیگری نیز داشته باشیم. این هنر می‌تواند همراه با دستاوردهای اقتصادی برای کشورمان باشد. همه فعالیت‌هایی که در کشورهای مختلف انجام می‌شود باید دستاورد اقتصادی و پروژه برای کشورمان به همراه داشته باشد.
تیزمغز تصریح کرد: همه تلاشی که مدافعان حرم در سوریه انجام دادند، باید تبدیل به اقتصاد و نان برای مردم شود؛ اگر اینگونه نشود، حضور ما در این کشورها پایدار نخواهد بود. بنابراین ما باید به گونه‌ای عمل کنیم که ارتباط کشورها با ما دائمی شود و به نوعی به ما وابسته شوند.
وی در ادامه به علاقه سلطان قابوس به ایرانی‌ها و ذکر مثال‌هایی از این علاقه اشاره کرد و گفت: در یکی از قصر‌های کشور عمان که سفرا استوارنامه‌های خود را تقدیم سلطان می‌کنند، یک فرش طراحی کردیم که تمام علائم و نمادهایی که نشان می‌دهد استوارنامه چگونه تقدیم شود، در آن لحاظ شده باشد. این یک اثر بسیار مثبتی برای ما به دنبال دارد و هنر ایرانی را نشان می‌دهد، اما ما باید تلاش کنیم این هنر منجر به دستاورد اقتصادی شود. در یکی دیگر از کاخ‌های کشور عمان که اتاق‌های آن محل استراحت سران کشورهای خلیج فارس است، گچ‌بری‌های ایرانی بسیار چشم‌نوازی طراحی شده است که اظهارنظر بسیاری از همین سران در مورد هنر ایرانی را به دنبال داشته است.
رئیس سابق اتاق بازرگانی ایران و عراق در ادامه به سابقه تعاملات ایران و عمان اشاره کرد و افزود: ایران و عمان از زمان قبل از انقلاب ارتباطات خوبی با هم داشتند و بخش زیادی از این ارتباط نشئت گرفته از حمایت ایران از حکومت عمان در شورش ظفار بود. همین موضوع باعث شد تا کشور عمان در زمان جنگ ایران و عراق هم در کنار ما بایستد. باید اینها را قدر بدانیم و به جای اینکه در امارات این همه سرمایه‌گذاری کنیم، می‌توانستیم در عمان این کار را انجام دهیم. الان ورود به عمان ویزا نمی‌خواهد و این فرصت خوبی برای سرمایه‌گذاران است که باید مورد استفاده قرار بگیرد.
وی ملاطفت مذهبی عمانی‌ها را یکی دیگر از دلایلی برشمرد که بستر لازم برای افزایش تعاملات ایجاد کرده است و ادامه داد: عمانی‌ها از خوارج هستند، اما آنها خود را از خوارج طرفدار اهل بیت(ع) معرفی می‌کنند. در حال حاضر هم اهل بیت(ع) بسیار بسیار قابل احترام هستند و معمولاً هم عیدفطر، عید قربان و ماه مبارک رمضان در این کشور با ایران هم‌افق و همزمان است. همه اینها امتیازاتی است که یک تاجر و سرمایه‌گذار می‌تواند مورد استفاده قرار دهد تا در آنجا ماندگار شود و زمینه‌های مختلفی برای فعالیت پیدا کند.
تیزمغز در بخش دیگری از صحبت‌های خود به نقش میانجیگری عمان در سال‌های اخیر اشاره و اظهار کرد: حاکمان این کشور بین ایران و آمریکا میانجگری‌های بسیاری انجام دادند و هنوز این کار را انجام می‌دهند. عمانی‌ها نقش بسیار خوبی در بهبود روابط ما داشته اند اما متاسفانه اقتصاد متزلزل ایران نتوانسته است از این توسعه بهبود روابط بهره‌مند شود. امیدوارم دولت جدید از امکاناتی که جمهوری اسلامی دارد استفاده کند و حضور خوبی در برخی کشورها داریم را تقویت کند.
رئیس سابق اتاق بازرگانی ایران و عراق در ادامه به سابقه تاریخی کشور عمان و نحوه به سلطنت رسیدن سلطان قابوس اشاره و اظهار کرد: سلطان قابوس علیه پدرش کودتا کرد و به سلطنت رسید، وی علت این کودتا را بی توجهی پدر به توسعه عمان و آموزش عنوان کرده است. همه دانشگاه‌های کشور عمان در زمان سلطان قابوس دایر شده است. تا قبل از آن دانشجویان برای آموزش به کشورهایی همچون روسیه وچین می‌رفتند. رفته رفته کشور انگلستان وارد این کشور شد و همه فعالیت‌ها را در دست گرفت. با وجود حضور پررنگ انگلستان اما تمایل به سمت ایران بسیار خوب است. به عنوان مثال ما در کار ساخت یک مسجد حضور داشتیم، ناظر همان پروژه یک شرکت انگلیسی بود، در روز آخر و در مراسمی که قرار بود به سازندگان مدال داده شود از شرکت انگلیسی دعوت نشد، اما ایرانی‌ها را دعوت کردند.
وی یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های سرمایه گذاری در کشور عمان را آزاد بودن آن عنوان کرد و افزود: در عمان برخلاف بسیاری کشورهای عربی دیگر برای سرمایه‌گذاری نیازی به کفیل نیست و بدون هیچ مشکلی می‌توان سرمایه‌گذاری انجام داد. این کشور تا قبل از واگذاری برخی بنادر خود به کشورهایی همچون هلند و آمریکا امکان استفاده از آنها را به ایرانی‌ها داده بود، اما بعد از واگذاری دست ایرانی‌ها از آن بنادر کوتاه شد، هرچند بندرهای دیگری را در اختیار ما گذاشتند.
تیزمغز افزود: من خوشبین هستم رئیس جمهور منتخب ایران بتواند در زمینه‌های مختلف کارهای مختلفی انجام دهد تا بتوانیم با کشورهای همسایه ارتباط تنگاتنگی داشته باشیم. بر همین اساس من پیشنهاد دادم که در دولت برای هر کشور یک معاونت‌هایی تشکیل شود، من اعتقاد دارم اگر پشت پرده‌ای نباشد، از روابط رسمی هیچ دستاوردی خارج نمی‌شود و نمی‌توانیم در پیشبرد کارها موفق باشیم. مذاکرات پشت پرده می‌تواند اثرگذار باشد.
وی در ادامه به وضعیت شیعیان در این کشور اشاره و اظهار کرد: جمعیت شیعیان در کشور عمان بسیار محدود است با این وجود یک یا دو کرسی در دولت به آنها اختصاص دارد. تجارت عمان از همین کوچه پس کوچه‌های شیعی نشین رشد کرده است و این نشان می‌دهد شیعه در آنجا حضور خوبی داشته است.
رئیس اتاق بازرگانی ایران و عمان بیان کرد: آب و هوای عمان در زمستان تا 25 درجه بالای صفر می‌رود و در تابستان هم به بالای 50 درجه هم می‌رسد. سفر به این کشور بیشتر در فصل زمستان مناسبت است. سفر به این کشور به خصوص اگر از قشم و کیش باشد، نسبتا ارزان است. همچنین این کشور از حیث امنیت نیز در زمره کشورهای امن به شمار می‌رود. در این کشور هر کدام از شهروندان با یک فرد خارجی روبرو شوند، به پلیس گزارش می‌دهند؛ شهروندان عمانی دید خوبی به نیروی کار ایرانی دارند و آنها را افرادی توانمند و با سواد می‌شناسند. در شهرداری‌ها، دربار و وزارت‌خانه‌های این کشور نیروی کار ایرانی حضور دارد، همین موضوع می‌توان زمینه‌ای برای ارتقاء فعالیت‌ها باشد.
وی در ادامه در مورد وضعیت سلامت و بهداشت این کشور بیان کرد: وضعیت بیمارستانی عمان آنجا از کشورهای خلیج فارس بهتر است با این وجود و با توجه به وضعیت برتر ایران در حوزه درمان می‌توانیم بر روی توریسم درمانی نیز حساب کنیم و از فرصت‌های خوبی که در این حوزه وجود دارد بهره ببریم. در این زمینه اقداماتی صورت گرفته، اما سازمان‌دهی شده نیست و همین موضوع باعث شده تا گاهی اوقاف برای گردشگران سلامت مشکلاتی به وجود بیاید.
تیزمغز در مورد هزینه زندگی در عمان نیز اظهار کرد: زندگی در ین کشور روزانه بین 50 تا 80 ریال هزینه دارد. حمل و نقل در این کشور و به خصوص هزینه تاکسی نسبتاً گران است، اما هزینه وسایل عمومی در حد قابل قبولی است. حتی می‌توان ماشین هم اجاره کرد. هزینه‌های عمان از امارات و دبی کمتر است و به دلیل عُلقه و مهربانی شهروندان عمانی نسبت به ایران، این هزینه شاید کمتر هم بشود. همین علاقه باعث شده تا ایرانی‌ها با کمترین مشکلات مواجه باشند.
رئیس سابق اتاق بازرگانی ایران و عمان اظهار کرد: کسانی که می‌خواهند به عنوان گردشگر به این کشور سفر کنند، می‌توانند از تاریخ و جغرافیای آن بهره‌مند شوند، اما در سفر به کشوری همچون امارات تنها می‌توان از دستاوردهای مصنوعی آنجا بهره‌مند شد. همه مواردی که گفته شد می‌تواند زمینه خوبی برای حضور ایرانی‌ها در عمان را فراهم کند.
بر اساس گزارش ایکنا، در بخش دیگری از این پنل یکی از دانشجویان حاضر در این جلسه که سال‌ها در عمان حضور داشته است، به بیان برخی نکات در مورد سفر به این کشور حاشیه خلیج فارس پرداخت که مهم‌ترین آنها به شرح زیر است.
- نباید عمان را تبدیل به یک امارات دیگر کنیم؛
- پیش‌بینی آینده همکاری؛
- در دوره سلطنت سلطان جدید احترام به ایرانیان در حد زمان سلطان قابوس نیست؛
- حکومت عمان ارتباط با اسرائیل را پذیرفته است، اما مردم نپذیرفته‌اند؛
- هیچ چیز مصرفی را به صورت نقدی نمی‌خرند و هزینه آن را در اقساط سه ماه می‌پردازند؛
- بالا بودن هزینه اقلام مصرفی؛ به همین خاطر به سوئیس خاورمیانه معروف شده است؛
- هزینه بسیار بالای حمل و نقل کالا؛
- عدم حضور در کشورهای عربی مساوی با عدم موفقیت و شکست است؛
- امکان مدیریت از راه دور در تجارت با کشورهای عربی ممکن نیست؛
- عدم افتتاح حساب بین‌المللی برای ایرانیان در عمان؛
- بسته بودن مرزهای ایران و عمان در دوران کرونا؛
- بی‌ثبات شدن اقتصاد عمان در سال‌های اخیر؛
- رشد بی‌رویه چک بلامحل؛
- نابرابری سرمایه ایرانی‌ها در برابر اعراب؛
- سرمایه‌گذاری هلندی‌ها، چینی و ... در بنادر عمان؛
- بارانداز اصلی کالاهای قاچاق در خلیج فارس در عمان؛
- شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور در عمان از سوی حاکمیت به خوبی پذیرفته می‌شوند؛
- معافیت مالیاتی شرکت‌های دانش‌بنیان
