درستکار: تدبیر امام(ره) سینما را اخلاقی کرد/ اگر ساترا کاربلد بود تلویزیون وضع خوبی داشت

رضا درستکار؛ کارشناس و منتقد سینما و تلویزیون در گفت‌و‌گو با ایکنا پیرامون عرصه جدید نمایش چنین اظهار نظر کرد: پلتفرم‌ها هیچگاه برای سینما تهدید محسوب نمی‌شوند، زیرا فیلم دیدن در سالن نمایش آداب و رسومی دارد که با هیچ چیز دیگری قابل مقایسه نیست. از نگاه من سینما نمادی از تمدن است که تمام آنچه که در مدرنیته وجود دارد را می‌توان در آن یافت ولی می‌شود حوزه جدید را رقیب تلویزیون دانست.

وی افزود: در شرایط فعلی آنچه در پلتفرم‌ها دیده می‌شود، بیشتر بر کمیت استوار شده است. این امر نیز با تکیه بر سیاست‌هایی رخ می‌دهد که ربط چندانی به صنعت فیلم و سریال‌سازی ندارد. در همین راستا اگر نگاهی به اکثر تولیدات این حوزه بیندازیم خواهید دید که سرمایه‌گذار آنها دولت یا حاکمیت است. درباره استقبال از کارهای تولیدی نیز نمی‌توان به طور کلی نظر داد، هرچند مسئولان این حوزه معتقدند به مخاطب خوبی دست پیدا کرده‌اند، ولی باید دید مخاطب زیاد در قیاس با چه بخشی مطرح می‌شود‌ اگر مقایسه آنها کارهایی خالی از تماشاگر است که دیگر بحثی باقی نمی‌ماند، والا در قیاس با استانداردهای جهانی، سریال یا فیلم‌های داخلی مخاطب لازم را ندارند.

این کارشناس رسانه تاکید کرد: وقتی فیلم‌ها یا سریال‌های شبکه نمایش خانگی بلافاصله بعد از پخش از شبکه‌های ماهواره‌ای پخش می‌شوند، صحبت از فروش خوب چندان منطقی نیست، مگر آنکه بخواهیم قیاس خود را کارهایی در نظر بگیریم که هیچ تماشاگری ندارند.

عدم مغایرت تولیدات نمایشی با ارزش‌های دینی

وی در پاسخ به این سوال که آیا کارهای تولیدی در شبکه نمایش خانگی مغایر با ارزش دینی و بومی کشورمان است؟ چنین توضیح داد: اینکه برخی معتقدند در آثار شبکه نمایش خانگی به ارزش‌ها توهین می‌شود، نشان‌دهنده این است که آنها این حوزه را به درستی نمی‌شناسند، زیرا سینما عمدتاً بازتاب است نه جریان‌ساز. آثار نمایشی آنچه را نشان می‌دهند که در جامعه وجود دارد. آنها هیچگاه جریان‌سازی نمی‌کنند. برای مثال سریال «می‌خواهم زنده بمانم» که برای آن حاشیه‌هایی پیش آمد، آیا اتفاق خاصی را در جامعه رقم زد که پیرامونش چنین اتفاقاتی رخ داد؟ بنابراین آنچه در آثار نمایشی دیده می‌شود جریان‌سازی نیست، بلکه بازتابی از چیزی است که وجود دارد، اما ما نمی‌خواهیم آن را در قالب تصویر ببینیم.

درستکار تاکید کرد: عده‌ای نمی‌خواهند به بدیهیات تن دهند، بلکه می‌خواهند با هر بهانه‌ای کالاهای فرهنگی را تخریب کنند. از دید این دست افراد بازگو کردن مشکلات، سیاه‌نمایی است. یعنی اگر در سریال خشونت جامعه به تصویر کشیده شود آن کار در پی سیاه‌نمایی است، اما آنها به این امر فکر نمی‌کنند که آن فیلم و سریال می‌خواهد آنچه هست را به تصویر کشد تا برای برطرف کردن آن فکری شود.

این پژوهشگر سینما ادامه داد: نکته‌ای دیگر در این بحث به عوامل سازنده سریال‌ها مربوط می‌شود. تمام کارگردانان و بازیگران این مجموعه‌‌ها، آدم‌های این جامعه هستند که با ارزش‌های این سرزمین پرورش یافته‌اند. آنها هیچگاه نمی‌آیند کارهایی خلاف ارزش‌هایی که با آن رشد کرده‌اند، بسازند. جدا از این امر آیا نهادهای نظارتی که در این حوزه وجود دارند اجازه می‌دهند کارهای غیراخلاقی مجوز پخش بگیرند؟ پس وقتی چنین نهادهایی وجود دارد چرا تصور کنیم تولیدات نمایشی خطری برای اخلاقیات جامعه محسوب می‌شود؟

مهر تایید امام (ره) بر سینما

وی با تاکید بر اینکه امام(ره) در سال 57 مهر تایید بر سینما زد، گفت: در ابتدای انقلاب خیلی‌‌ها می‌خواستند سینما را به تعطیلی بکشانند، امام (ره) فرمودند «ما با سینما مخالف نیستیم با فحشا مخالفیم». با این گفته، سینما از بی‌اخلاقی دور شد. یعنی خشونت و صحنه‌های غیراخلاقی از آن رخت بست، اما دیگر نمی‌شود انتظار داشت که صنعت فیلم و سریال‌سازی، درام را هم فراموش کند. درام زمانی رخ می‌دهد که بخواهیم ضعف‌ها و کاستی‌ها را نشان دهیم، والا اگر قرار باشد بگویم همه چیز عالی است که درامی شکل نمی‌گیرد.

وی در پاسخ به سوالی پایانی مبنی بر اینکه آیا نظارت نهادهایی چون ساترا می‌تواند گامی در جهت رشد کیفیت تولیدات شبکه نمایش خانگی باشد؟ گفت: مسلماً اگر یک گروه حرفه‌ای و کاربلد کارهای نمایشی را ارزیابی کنند، شاهد اتفاق خوبی در این حوزه خواهیم بود، اما آیا چنین گروه‌هایی را در بخش‌های نظارتی شاهد هستیم. در ضمن اگر قرار بود ساترا به عنوان نهادی که زیر نظر تلویزیون است بتواند سبب ارتقای کیفی تولیدات شود، چرا تلویزیون خود به این روز افتاده است. در تلویزیون آنچنان شاهد بی‌کیفیتی در تولیدات هستیم که شاید به جرات بتوان گفت در هیچ دوره‌ای به مانند امروز تعداد مخاطبان سیما کم نبوده است.