به گزارش ایکنا؛ در سالهای اخیر یکی از مهمترین خلاءها در اقتصاد کشور، نبود ارتباط موثر بین دستگاههای دولتی و بدنه علمی و دانشگاهی بوده است. در همین راستا، معاونت امور تعاون وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، در خصوص تأسیس اندیشکده تعاون با هدف پشتیبانی علمی و تخصصی بخش تعاون کشور اقدام کرده است. برای آشنایی بیشتر با این اندیشکده، با محمد جعفر کبیری، معاون امور تعاون وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و رئیس اندیشکده تعاون در خصوص چگونگی تأسیس این اندیشکده و چالشهای پیش رو گفتوگو کردهایم که مشروح آن را در ادامه میخوانید:
ایکنا ـ چه ضرورتی موجب تشکیل اندیشه تعاون شد؟
کبیری ـ مطابق اصل 44 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، تعاون به عنوان یکی از ارکان سهگانه اقتصاد جمهوری اسلامی ایران به حساب میآید و در همین راستا مقام معظم رهبری از تعاون به عنوان اقدامی بسیار مهم، سودمند و پرجاذبه یاد میکنند و معتقدند که بخش تعاون و فعالیت تعاونیها از جمله مسائلی است که میتواند به شکل اصولی و منطقی عامل توسعه عدالت اجتماعی باشد. از طرفی، ضرورت راهاندازی اندیشکده اکنون بیشتر از قبل احساس میشود و بر پایه همین تأکیدات و با توجه به حلقه مفقوده میان بخش اجرایی و سیاستگذاری در حوزه تعاون، راهاندازی اندیشکده با استفاده از نتایج و تجربیات عملکرد اقتصاد تعاونی و سایر کشورها و نیز بهرهمندی از دانش روز در این حوزه براساس تفاهمنامه فی مابین معاونت تعاون، وزرات تعاون، کار و رفاه اجتماعی با جهاد دانشگاهی در دستور کار قرار گرفت.
ایکنا ـ تاکنون این اندیشکده چه اقداماتی را انجام داده است؟
کبیری ـ طی یک سال گذشته، بخش اعظم فعالیتهای تیم پژوهشی و برگزیده اندیشکده حول اجرای فازهای مطالعاتی راهاندازی اندیشکده صورت گرفت. بر این اساس و در فاز اول، اندیشکدههای مختلف در سرتاسر جهان مطالعه مورد مطالعه قرار گرفتند. در فاز دوم، فضای خبرگانی حوزه تعاون از طریق رصد جامع اساتید و مراکز آموزشی و پژوهشی مرتبط با این حوزه در دستور کار قرار گرفته و در فاز سوم، پژوهشهای پیشین انجام گرفته در حوزه تعاون در قالب مقالات، پایاننامهها، طرحها و نشستهای تخصصی از قبیل همایشها و سمپوزیومها به طور کامل کنکاش شدند. خروجی سه فاز اول بنای راهاندازی و برنامه عملیاتی اندیشکده در فاز چهارم در سال 1399 قرار گرفت.
ایکنا ـ این اندیشکده چه خروجیها و نتایجی را تاکنون ارائه کرده است؟
کبیری ـ طی این مدت اندیشکده تعاون تلاش داشته تا ضمن پیشبرد برنامههای مطالعاتی مربوط به راهاندازی و تأسیس این نهاد، به نیازهای روزانه معاونت امور تعاون وزرات تعاون، کار و رفاه اجتماعی به خوبی پاسخ دهد. راهاندازی این مرکز با ساختاری چابک و فعال و بهرهمندی از نخبگان جوان دانشگاهی و اساتید مجرب هیات علمیِ دانشگاههای مطرح کشور از جمله تلاشهای صورت گرفته بوده است. لذا بر اساس سه فاز مطالعاتی انجام گرفته، شخصیت حقوقی اندیشکده در قالب یک اساسنامهای با ساختار حقوقی بینابینی میان جهاد دانشگاهی و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی طراحی شد. اعضای شوراهای علمی اندیشکده شناخته و جلسات اولیه شوراهای علمی تشکیل شد و در نهایت ماهیت و نوع اسناد سیاستی مجموعه به عنوان خروجیهای نهایی تعریف و صورتبندی شد. در این راستا، اندیشکده تعاون دارای چهار نوع خروجی است که شاملِ بولتن سیاستی (ماهیت ترویجی و هایلایت کردن مسائل حوزه تعاون)، خلاصه سیاستی (استفاده از پژوهشهای پیشین و طوفان مغزی در گروههای کانونی جهت ارائه راهکار برای مشکلات موجود در سریعترین زمان ممکن)، گفتوگوی سیاستی (استخراج راهکار برای مشکلات از طریق نشستهایی با حضور ذی نفعان) و در نهایت مقاله سیاستی (استخراج گزارش علمی و متدولوژیک از یک کار پژوهشی انجام گرفته از سوی خبرگان حوزه تعاون و تحت نظارت اندیشکده) است. همچنین اسناد بالادستی مجموعه شامل سند راهبردی مجموعه با افق چشمانداز 1405 و برنامه عملیاتی سه ساله سه دپارتمان فرهنگی-اجتماعی، حقوقی و اقتصادی اندیشکده نیز از سوی پژوهشگران حاضر در مجموعه و با کمک و راهنمایی اساتید حاضر در شورای علمی آن، نگاشته شد.
در فاز سوم مطالعاتی تأسیس اندیشکده، دریافتیم که پژوهشهای انجام شده در حوزه تعاون در گذشته، از انسجام مفهومی معینی برخوردار نیست و نیز شبکه منسجمی در میان پژوهشگران این حوزه وجود ندارد. لذا پیشنهاد برگزاری جشنوارهای تحت عنوان جشنواره ملی پژوهشهای برتر حوزه تعاون کشور داده شد که هدف اصلی آن جمعآوری آثار حوزه تعاون در کشور در طول پنج سال گذشته بود. این بانک آثار پژوهشی میتواند در استخراج اسناد سیاستی آتی اندیشکده تعاون قرار گیرد. همچنین اقدامات دیگری همچون، راهاندازی وبسایت اندیشکده، نگارش نخستین فصلنامه ترویجی مطالعات کاربردی تعاون، ترجمه کتاب گزارش سال اتحادیه بینالمللی تعاون درباره 300 تعاونی برتر جهان و در نهایت برگزاری مراسم افتتاحیه اندیشکده با حضور وزیر محترم تعاون، کار و رفاه اجتماعی و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری انجام شد.
ایکنا ـ اندیشکده تعاون چه اهداف و برنامههایی را در آینده پیگیری خواهدکرد؟
کبیری ـ هماکنون این مجموعه بر اساس برنامه عملیاتی سه ساله خود و در چارچوب سند راهبردی طراحی شده پیش خواهدرفت. همچنین سه دپارتمان اندیشکده (حقوقی، اقتصادی و فرهنگی - اجتماعی) با مجموعهای پژوهشگران فعال در آن مشغول به کار بوده و قالبهای نگارش گزارشهای مجموعه نیز بازبینی و اصلاح شده است. به لحاظ کیفیت دسترسی به آثار پژوهشی و آمار و اطلاعات، در حال حاضر اندیشکده در وضعیت قابل قبولی به سر میبرد. با این حال اندیشکده سه هدف کلی در سال 1400 برای خود تعریف کرده است: نخست تعریف و اجرای پروژه «ویکی تعاون» دوم، دستنامه تبیین مواضع مقام معظم رهبری در حوزه تعاون و سوم تجربهنگاری مدیران ارشد حوزه تعاون در مواجهه با اسناد بالادستی.
ایکنا ـ سایت ویکی تعاون چیست و در چه مرحلهای از اجرا قرار دارد؟
کبیری ـ پروژه ویکی تعاون، مهمترین فعالیت اندیشکده در نیمه اول سال 1400 محسوب میشود. وجود تنها دانشنامه تخصصی تعاون که پیشتر از سوی معاونت امور تعاون و با همکاری مؤسسه پژوهشی توسعه تعاون دانشگاه تهران انجام گرفت، فعالیتی نو و ارزشمند در عرصه تولید و جمعآوری دانش نخبگان حوزه تعاون کشور محسوب میشود. با این حال، استفاده از این نوع اسناد مکتوب در جهان جدید به واسطه رشد سریع تولید و انتقال اطلاعات، به محاق رفته است. از طرفی استفاده از دانشنامههای آزاد در قالب ویکی با امکان نگارش دائمی آنها و دسترسی گسترده به صورت فراگیر در ایران و جهان وجود دارد و متداول شده است. لذا اندیشکده تعاون بر آن شد تا وب سایت ویکی تعاون را که یک دانشنامه آزاد در حوزه تعاون است راهاندازی کند. در ابتدای امر، سیصد مدخل دانشنامه تعاون وارد آن خواهدشد و به مرور زمان و بر اساس علاقه فعالین این حوزه، به اطلاعات دانشنامه افزون میشود.
ایکنا ـ مهمترین وظیفه اندیشکده تعاون از نظر شما چیست؟
کبیری ـ پر کردن خلاء میان حوزه اجرا و سیاستگذاری در بخش تعاون، تشکیل شبکه نخبگانی با حضور اعضای هئیت علمی و پژوهشگران در حوزه تعاون، ارائه بولتنهای سیاستی جهت دانش افزایی مستمر کارکنان و تعاونگران، راهاندازی سایت WIKI taavon و کسب دانش روز و تجربیات دنیا و ترجمه جهت استفاده ذی نفعان از جمله مهمترین وظایف اندیشکده محسوب میشود.
انتهای پیام