تأکید قرآن بر تدبر در زمینه تنوع فرهنگ‌ها

به گزارش خبرنگار ایکنا، مراسم افتتاحیه مدرسه بین‌المللی تابستانی «قرآن و فرهنگ»، رونمایی از رایحه بزرگداشت آیت‌الله تسخیری با عنوان «طلایه‌دار وحدت» و افتتاح زبان مالایی خبرگزاری ایکنا، صبح امروز چهارشنبه ۲۰ مردادماه در سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور برگزار شد.

 

در بخشی از این مراسم احمد پاکتچی، سفیر ایران در یونسکو با تشکر از دست‌اندرکاران بابت برگزاری این مدرسه و انتخاب محوری موضوعی با این درجه از اهمیت، افزود: ما در حوزه‌های گوناگون علوم اسلامی و انسانی در دانشگاه امام صادق(ع) و در سالیان متمادی، درگیر ایجاد فضای تعامل و تلفیق بین دو حوزه و موضوعاتی مانند علوم انسانی قرآن‌بنیان و جنبه‌های بومی و فرهنگی در حوزه علوم انسانی بوده‌ایم، بنابراین وجود چنین مدارس و همایش‌هایی به شرطی که متمرکز بر موضوع اصلی شوند و به طور جدی به یک اندیشه‌ورزی و کار علمی بپردازند، بسیار ضروری هستند.

 

 

وی ادامه داد:‌ در علوم انسانی سال‌هاست که با پدیده‌ای به نام چرخش فرهنگی مواجه هستیم. علوم انسانی در دنیا وارد دوره‌ای شده که محوریت فرهنگ در آن در دستور کار قرار گرفته است و نظریه‌پردازان کاملا توجه کرده‌اند که در کنار امور فطری مشترک بین همه انسان‌ها، اموری هم وجود دارند که به ویژگیهای فرهنگی جوامع مرتبط هستند. باید توجه داشته باشیم که امور انسانی و فرهنگی از جنس پدیده‌های طبیعی نیستند و به تعبیر دیگر علوم انسانی در بسیاری از موارد معطوف به مواردی هستند که مرتبط با ذهن انسانی هستند و صرفا عینیات بیرونی در جهان طبیعت نیستند، بنابراین نقش فرهنگ در این حوزه بسیار جدی است.

 

پاکتچی اظهار کرد: دانشمندان علوم انسانی، امروزه متوجه اهمیت مقوله فرهنگ در این علوم شده‌اند و معتقدند باید تناسبی با فرهنگ برقرار شود. طبیعتاً برای ما که در بستر یک فرهنگ اسلامی به دنبال مطالعه علوم انسانی هستیم، ضرورت توجه به مسائل قرآنی در این زمینه بالاست و اینکه بدانیم کدام ویژگی فرهنگی جوامع، خاص است و چگونه باید با آن ارتباط برقرار شود.

 

 

سفیر ایران در یونسکو یادآور شد: در بحث‌هایی که در دهه‌های اخیر در علوم انسانی قرآن‌بنیان و هر بحثی از این سنخ شده، یکی از مشکلاتی که با آن مواجه می‌شویم این است که چندان به نسبت بین ویژگی‌های فطری و فرهنگی توجه نشده و این باعث شده برخی از مشخصات فرهنگی را به همه نوع انسان تعمیم دهیم و توجه نداشته باشیم که برخی از آموزه‌های قرآن کریم معطوف به فرهنگ و فرهنگ‌های خاص است، بنابراین مطالعه علمی درباره آموزه‌های فرهنگی قرآن و جایگاه فرهنگ فطری و نوعی و نسبت آنها با همدیگر بسیار اهمیت دارد.

 

پاکتچی در پایان سخنان خود گفت: وقتی درباره هدایت، رستگاری و سلوک معنوی انسان در قرآن تحقیق می‌کنیم باید توجه کنیم که قرآن کدام‌یک را نوعی و کدام را حساس به تنوع جوامع و فرهنگ‌ها معرفی می‌کند. تنوعی که آن را در قرآن شاهدیم و خداوند در آیه 13 سوره حجرات فرموده است: «يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَأُنْثَىٰ وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ؛ ای مردم، ما همه شما را نخست از مرد و زنی آفریدیم و آن گاه شعبه‌های بسیار و فرق مختلف گردانیدیم تا یکدیگر را بشناسید، همانا بزرگوار و با افتخارترین شما نزد خدا با تقواترین شمایند، همانا خدا کاملا دانا و آگاه است» این آیه نشان می دهد قرآن کاملا متمرکز است که توجه ما مخاطبان را به تنوع فرهنگ‌ها جلب کند و حتی مقایسه‌هایی که بین فرهنگ‌های مختلف انجام داده نشان می‌دهد قرآن آموزه‌های جدی در این زمینه دارد و از ما هم می‌خواهد در این زمینه به خوبی مطالعه و تدبر کنیم.