اهتمام سخنرانان و مداحان به اندیشه قرآنی لازم است

عـزاداری بـرای سیدالشهدا(ع) محدود به زمان خاصی نمی‌شود، اما محرم و صفر به ویژه دهه نخست آن به دلیل حوادث عظیمی که برای اباعبدالله الحسین(ع) و خاندان اهل‌بیت(ع) روی داد، رنگ و بوی متفاوتی دارد. یکی از مهمترین حقایق ناب پیام امام حسین(ع) در جریان حادثه کربلا همانطور که می‌توان از گفتار و سیره‌شان برداشت کرد، دلدادگی به باریتعالی و مؤانست ایشان با کتاب خدا و آیات الهی بود، به طوری که می‌توان گفت یکی از حوادث شگفت‌انگیز پس از کربلا، که مورخان و مقتل‌نویسان آن را گزارش کرده‌اند، قرآن خواندن سر مبارکشان بالای نیزه و نزد یزید ملعون بود.

بنابراین اهمیت قرائت قرآن در هیئات حسینی در کنار اهتمام به دعوت از سخنران و مداح باید مورد توجه بانیان و سوگواران باشد؛ موضوعی که طی دهه نخست ماه محرم در گفت‌وگو با پیشکسوتان، قاریان و خادمان قرآن کریم به بررسی آن خواهیم پرداخت. در ادامه مشروح گفت‌وگو با حجت‌الاسلام والمسلمین روح‌الله حریزاوی، قائم مقام سازمان تبلیغات اسلامی را می‌خوانید.

اهم مواردی که در این گفت‌وگو به آن اشاره شد:

• مبلّغان تلاش کنند تا مباحث قرآنی را به شکل ویژه مورد استفاده قرار دهند.
• خطوط اصلی که قرآن تبیین کرده است در روایات نیز مندرج است.
• توجه به دو کتاب «انسان 250 ساله» و کتاب «همرزمان حسین(ع)»
• و...

ایکنا ـ سخن از این است که اباعبدالله الحسین(ع) در شب عاشورا به منظور تلاوت قرآن از سپاه دشمن مهلت گرفت. چرا با وجود این تأکیدات کمترین حضور قاریان و توجه هیئات را به تلاوت و بیان نکات تفسیری مشاهده می‌شود؟

شخصیت اباعبدالله الحسین(ع) و قیام عاشورا، یک حقیقت قرآنی دارد و براساس معانی و معارف قرآنی این قیام صورت گرفته است. خلاصه قرآن کریم در آیه «قُلْ إِنَّمَا أَعِظُكُمْ بِوَاحِدَةٍ ۖ أَنْ تَقُومُوا لِلَّهِ مَثْنَىٰ وَفُرَادَىٰ...» تجلی پیدا می‌کند و به این جهت است که باید در تعظیم شعائر و بزرگداشت قیام عاشورا به رویکرد قرآنی توجه ویژه داشته باشیم.

از سوی دیگر برگزاری تلاوت قرآن در هیئات و محافل مذهبی می‌تواند، خیلی مؤثر باشد و به عنوان بخشی از برنامه مورد توجه قرار گیرد. همچنین اهتمام سخنرانان و مداحان به موضوع محتوای قرآنی و اندیشه قرآنی لازم است، بنابر این باید منابر و هیئات برخاسته از متن قرآن باشند و مبلّغان تلاش کنند تا مباحث قرآنی را به شکل ویژه مورد استفاده قرار دهند. اگر این همت را دست بگیرند، امید است که هیئات و عزاداری‌ها قرآنی‌تر شود.

ایکنا ـ آیا در روایات نیز بر این موضوع و بهره‌مندی از قرآن در بیان قیام حسینی تأکید شده است؟

روایات ما برخاسته از متن کلام وحی و تفسیر آیات قرآن هستند و اگر فردی عمق روایات را متوجه شود، دقیقاً خواهد دید خطوط اصلی که قرآن تبیین کرده است در روایات نیز مندرج است و دوگانگی و جدایی بین آنها نیست، لذا محتوایی که مبلّغان و سخنران و مداحان انتخاب می‌کنند باید با بهره‌مندی از این دو منبع لایزال نشئت گرفته باشد.

ایکنا ـ تلاوت کدام آیات را مناسب این ایام می‌دانید؟

بستگی به این دارد که جامعه مخاطب از چه صنف و از چه قشری باشد. اصل قیام عاشورا مرتبط با آیات مربوط به قیام، استقامت و پایداری در مقابل ظلم و برهم زدن نظام ظالمان است، اما امسال که پویش «نسل حسینی» با شعار «نسل به نسل در پناهت هستیم»، مورد توجه قرار گرفته است، طبیعتاً پرداختن به این گونه محتواها و آیاتی که ناظر بر این شعار است، می‌تواند مفید واقع شود.

ایکنا ـ لطفاً کتابی را برای معرفی بهتر قیام حسینی و نیز احیای مفاهیم قرآن در قیام امام حسین(ع) نام ببرید.

پیشنهادم توجه به دو کتاب «انسان 250 ساله» و کتاب «همرزمان حسین(ع)» مشتمل بر مجموعه‌ سخنرانی‌های حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای است. 

کتاب «انسان 250 ساله»، بیانات مقام معظم رهبری درباره زندگی سیاسی - مبارزاتی ائمه معصومین (ع) است. این کتاب شامل 17 فصل است که نحوه چینش عناوین فصل‌ها به ترتیب تاریخی زندگی ائمه(ع)، از دوران پیامبر اعظم(ص) تا دوره امام جواد(ع)، امام هادی(ع) و امام عسکری(ع) است که بیانات مقام معظم رهبری درباره این سه امام(ع) در یک فصل ارائه شده است.

محتوای کتاب «انسان 250 ساله» به دنبال انتقال مفهومی متعالی از مسیر و مقصد زندگی مجاهدانه ائمه(ع) است و از این رو، این کتاب بیش از آن که یک کتاب تاریخی صرف باشد، یک فراتحلیل تاریخی است که به جای شرح و تفصیل وقایع زندگی ائمه(ع) نگاهی کل‌گرایانه به زندگی هر یک معصومین(ع) را با توجه به بستر تاریخی دوره مربوط و در راستای مقصود واحدی که همه این بزرگواران دنبال می‌کردند، ارائه می‌دهد.

عنوان کتاب عیناً برگرفته از کلام مقام معظم رهبری است و بیانگر نوع نگاه ایشان به زندگی سیاسی مبارزاتی ائمه(ع) است و علت این نامگذاری بر در مقدمه کتاب به تفصیل از بیانات ایشان تشریح شده است.

همچنین کتاب «همرزمان حسین(ع)» شامل مجموعه‌ سخنرانی‌های مقام معظم رهبری در سال ۱۳۵۱ در هیئت انصارالحسین(ع) تهران است که به تحلیل رسالت و مبارزات سیاسی ائمه(ع) می‌پردازد. این کتاب مشتمل بر ۱۰ سخنرانی رهبر فرزانه انقلاب در ماه محرم سال ۵۱ است. مقام معظم رهبری بین سال‌های ۴۶ تا ۵۵ به طور متناوب در مناسبت‌های مذهبی به تهران مسافرت می‌کردند و در جلسات مختلف به ایراد سخن می‌پرداخته‌اند.