تجلیل از برترین‌های جشنواره شعر دانشجویی / توجه دانشجویان به شعر طنز و اجتماعی معطوف شود

به گزارش خبرنگار ایکنا، مراسم اختتامیه دومین دوره جشنواره شعر دانشجویی به دلیل شرایط شیوع ویروس کرونا و لزوم رعایت پروتکل‌های بهداشتی و فاصله‌گذاری اجتماعی، امروز سه‌شنبه، ۲۰ مهرماه با حضور عیسی علیزاده، معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی و جمعی از شاعران کشور هم‌زمان با روز نکوداشت «حافظ» در پژوهشکده فرهنگ، هنر و معماری جهاد دانشگاهی برگزار شد.

در این مراسم، عیسی علیزاده، معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی ضمن قدردانی از شرکت‌کنندگان اظهار کرد: تأثیر ادبیات و به‌ویژه شعر بر رفتارهای سیاسی، فرهنگی و اجتماعی بر کسی پوشیده نیست و شعرا در طول تاریخ خدمات ارزنده‌ای در این عرصه داشته‌اند، حتی واکاوی زندگانی بسیاری از علمای دینی و دیوان اشعار آن‌ها گواهی بر اهمیت تأثیر شعر و صدق این مدعا است.

علیزاده افزود: مطالعات نشان می‌دهد از جمله مهم‌ترین فعالیت‌های مورد علاقه دانشجویان فارغ از هر منطقه و رشته تحصیلی، هنر و ادبیات است، لذا معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی در حالی دومین دوره جشنواره شعر دانشجویی را به پایان می‌برد که علی‌رغم مشکلات موجود، استقبال خوب و کم‌نظیر دانشجویان، نوید روزهای خوب پیش رو را می‌دهد.

معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی در ادامه به تنوع آثار این دوره اشاره کرد و گفت: تنوع آثار، قالب موضوعات و دانشگاه‌های شرکت‌کننده موجب تقویت هر چه بیشتر محتوای این دوره شده است و فاصله کم آثار چه به لحاظ محتوا و چه به لحاظ قالب، کار را برای هیئت انتخاب دشوار کرد.

وی افزود: دوران دانشجویی بسیار کوتاه است و رسالت هنر و جشنواره‌هایی ازاین‌دست ایجاد حساسیت، توانمندسازی بالا بردن سطوح آگاهی و معلومات دانشجویان است. علاوه بر این، ادبیات فاخر در دوره‌های مختلف اجتماعی همواره موجب همبستگی، هم‌ذات‌پنداری و هم‌زبانی ملی بوده است و لذا شعرسرایی هدف غایی نیست.

علیزاده به هدف برگزاری چنین جشنواره‌هایی اشاره کرد و گفت: ناگفته پیداست که در کنار انگیزه‌بخشی و امیدآفرینی، نقد مسائل مختلف اجتماعی، سیاسی و فرهنگی یکی از مهم‌ترین اهداف چنین برنامه‌هایی است که متأسفانه در این دوره‌ها کمتر شاهد آن بودیم. در پایان به برخی پیشنهادات جهت بهتر شدن دوره‌های آتی اشاره می‌کنم؛ اولین پیشنهاد حضور اساتید در کنار دانشجویان و در محافل ادبی به‌منظور بالا بردن آگاهی‌های علمی و قالبی و پرهیز از فقر اندیشه است. دومین پیشنهاد تشکیل محافل شعر با حمایت معاونین فرهنگی واحدهای دانشگاهی هست. پیشنهادهای بعدی ایجاد حساسیت در دانشجویان و توجه به شعر طنز، اجتماعی و اعتراضی و همین‌طور هدایت دانشجویان به‌سوی مفاهیم فاخر و ارزشمند و پرهیز از سرودن اشعار سخیف و بی‌محتوا است.

معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی در پایان سخنان خود اشاره‌ای به شعر حافظ کرد و گفت: تا ز میخانه و می نام و نشان خواهد بود/ سر ما خاک ره پیر مغان خواهد بود. حلقه پیر مغان از ازلم در گوش است/ برهمانیم که بودیم و همان خواهد بود. بر سر تربت ما چون گذری همت خواه/ که زیارتگه رندان جهان خواهد بود.

هشدار درباره وضعیت فرهنگی دانشگاه‌ها

در ادامه این مراسم، علیرضا بهرامی، دبیر علمی این جشنواره و شاعر، ضمن بیان این‌که برای من این کثرت دانشگاه و مراکز آموزش عالی که در این دوره اثر فرستاده بودند، قابل‌توجه و جالب بود، گفت: یکی از پیش‌بینی‌ها یا در واقع واقعیت‌سنجی‌های ما این است که دانشگاه‌های ما در وضعیت مطلوبی از لحاظ رویدادهای فرهنگی و شعری به سر نمی‌برند.

او خطاب به وزیر علوم، وزیر بهداشت، وزیر فرهنگ، رئیس جهاد دانشگاهی و رئیس دانشگاه آزاد، گفت: دانشگاه که مبدأ همه تحول‌ها بود یا قرار بود که باشد، ازنظر رویدادهای ادبی در وضعیت مطلوبی نیست. کافی است قیاس‌های حتی کمی، به‌علاوه‌ نظر کارشناسان، یک مقاله شود تا مطمئن شویم این عرض من بی‌راه نیست. دانشگاه زمانی رونق شعری داشت، نسل‌ من، نسل قبل و کمی پس از من، این را خوب به خاطر دارند.

بهرامی پس‌ازاین به وجود شعری با رویکرد عشق، آزاداندیشی و عدالت‌طلبی در نسل‌های قبل در دانشگاه اشاره کرد و گفت این فقدان مصلحتی، با آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی در آینده همراه است.

دبیر علمی جشنواره ملی شعر دانشجویی به‌نقد این استراتژی پرداخت که هر چه در جغرافیای مدیریت ما اتفاق نیفتد، خوب است؛ ولو به قیمت وادادگی.

امروز شعر ما در سایه سینما است

در ادامه این آیین، سید‌مهدی طباطبایی، استاديار رشته زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید بهشتی نیز ضمن تبریک به دانشجویان اظهار کرد: اگر بخواهیم روند شعر امروز را مورد بررسی قرار دهیم، اغلب پژوهشگران ما این مطلب را بیان می‌کنند که ما شعرهای خوب زیادی از سال 57 به بعد داریم. کسی منکر این نیست که در شعر معاصر واقعاً ابیات تکان‌دهنده‌ای داریم که می‌توانند با اشعار بسیار فاخر پهلو بزنند. اگر بخواهیم بر روی یک شاعر درنگ کنیم و عنوان کنیم ایشان عَلَم سبکی شعر معاصر را بر دوش می‌کشد، اینجا است که اتفاق‌نظری وجود ندارد.

طباطبایی افزود: نکته‌ای که باید جشنواره‌هایی از این دست، بیشتر به آن فکر کنند، این‌هاست. این جشنواره‌ها می‌توانند شاعران را از آنچه هستند، ورزیده‌تر کنند. چه بخواهیم چه نخواهیم، شعر امروز ما از سایر هنرها جامانده است. حقیقت همیشه تلخ بوده است و امروز شعر ما در سایه سینما است. شاعر برای دیده شدن به حلقه‌های واسطه دیگری نیاز دارد، بنابراین شعر آن رسایی صدای گذشته ندارد.

استاديار رشته زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید بهشتی در پایان سخنان خود به 5 توصیه از حافظ را برای شاعران جوان بازگو کرد و گفت: اولین توصیه این است که کثرت شعر هیچ‌وقت سبب ماندگاری نمی‌شود. دومین توصیه سرودن اشعاری است که همه آحاد جامعه بتوانند با آن همذات‌پنداری کنند، نه‌فقط اقشار خاص؛ توصیه بعدی حافظ به شاعران این است که شعر خود را پالایش کنید و سعی کنید از عنصر امیدبخشی در اشعار بهره‌جویی کنید و توصیه پایانی این است که از پیشینه شعر فارسی بهره گیرید.

تجلیل از برترین‌های جشنواره

در پایان این مراسم نیز برگزیدگان بخش‌های مختلف این جشنواره به شرح زیر اعلام‌ شدند:

بخش کلاسیک

برگزیده تندیس ملی رودکی:

اسماعیل محمدپور – دکتری زبان و ادبیات فارسی (ادبیات عرفانی) دانشگاه گیلان

شایسته تقدیر:

صالح رحیمی بافقی / دکتری پزشک عمومی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

عاطفه جوشقانیان / کارشناس ارشد الهیات (نهج‌البلاغه) دانشگاه پیام نور قم

راضیه موسوی / دکتری فرهنگ و زبان‌های باستانی ایران دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات

آرزو سبزوار قهفرخی / کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی

بخش شعر طنز

برگزیده تندیس ملی رودکی:

مسعود توکلی گارماسه / دکتری زبان‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس

شایسته تقدیر:

سعید تاج‌محمدی / کارشناسی ارشد دانشگاه فرهنگیان، پردیس شهید چمران تهران

بخش ترانه

برگزیده تندیس ملی رودکی:

عبدالمحمد مقتدایی / کارشناسی ارشد مهندسی معماری دانشگاه علم و صنعت ایران

شایسته تقدیر:

داریوش احمدی / کارشناسی ارشد دانشگاه هنر

بخش شعر سپید و آزاد

برگزیده تندیس ملی رودکی ندارد

شایسته تقدیر:

نازنین حسن‌پور / کارشناسی باستان‌شناسی دانشگاه تهران

بخش شعر نیمایی

برگزیده تندیس ملی رودکی و تقدیری ندارد

بخش شعر ترجمه

برگزیده تندیس ملی رودکی ندارد

شایسته تقدیر:

آزاده باصولی / کارشناسی ارشد آموزش زیان انگلیسی دانشگاه خلیج‌فارس بوشهر

بخش پژوهش

برگزیده تندیس ملی رودکی:

سیده سارا مصطفوی / کارشناسی ارشد پژوهش هنر دانشگاه علم و هنر (واحد اردکان یزد)

پایان‌نامه با موضوع تحلیل شاخصه‌های اثر هنری در اشعار نظامی گنجوی

شایسته تقدیر:

مجتبی ریتوند غیاثوند / دکتری ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی پایان‌نامه با موضوع: نقش بلاغت ادبی در حوزه‌های سیاسی، با تأکید بر شعر کهن فارسی، مطالعه موردی اشعار مولانا، خاقانی، سعدی و حافظ

شایستگان تقدیر بخش جانبی:

محصولات چندرسانه‌ای: فرزانه فرهبدنیا / دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی (مدیریت توسعه) دانشگاه حکیم سبزواری

برگزیدگان کارگاه‌های آموزشی «شعرآورد»: الهه ایزدی لای‌بیدی، غزل کیوان‌فرد و مسعود آجرلو

بیانیه هیئت داوران

همچنین پس از اعطای جوایز، بیانیه هیئت‌داوران این دوره از جشنواره ملی شعر دانشجویی بدین شرح قرائت شد: «تعامل شعر معاصر ایران و نهاد دانشگاه هرچند پرفرازونشیب بوده است، اما از اهمیت و تأثیر محفل‌ها و رویدادهای دانشجویی و دانشگاهی بر قشر جوان دوستدار شعر فارسی، به‌هیچ‌وجه نمی‌توان غافل بود.

محافل و رویدادهایی که نوگرایی و آرمان‌خواهی، ذهن و زبان مشترک آن‌ها بوده و در چند سال گذشته، به دلایل مختلف، از شمار و رونقشان کاسته شده است.

شورای سیاست‌گذاری و هیئت‌داوران جشنواره ملی شعر دانشجویی از حضور پرشمار، متنوع و کیفی دانشجویان دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور در دور دوم جشنواره، مراتب سپاس خود را ابراز می‌کند.

همچنین انتظار دارد در دوره‌های آتی جشنواره ملی شعر دانشجویی، شاهد حضور پررنگ‌تر شاعران با آثاری خلاقانه و پیشرو در زبان و بیان و گسترش مضامین و رویکردهای انتقادی، اعتراضی، اجتماعی و اندیشه‌ورزانه، در شعر دانشجویان باشد.»