حافظ خود را موظف به ترویج مفاهیم قرآن می‌دانست

به گزارش ایکنا، رایزنی فرهنگی سفارت ایران در اسلام‌آباد دیروز سه شنبه، 20 مهرماه به مناسبت بزرگداشت روز جهانی شاعر غزل و عرفان «حافظ شیرازی» نشست مجازی با همکاری گروه زبان فارسی دانشگاه «نومل» پاکستان و خانه فرهنگ ایران در کراچی برگزار کرد.

این وبینار با حضور جمعی از ادبا، شعرا و فرهیختگان فرهنگ و ادب پاکستان از دانشگاه‌های مختلف پاکستان برگزار شد و سخنرانان در آن در مورد ابعاد مختلف شخصیت حافظ، ویژگی‌های اشعار وی و تأثیر اشعار حافظ بر اشعار شعرای شبه قاره به سخنرانی پرداختند.

بنا به اعلام رایزنی فرهنگی ایران در اسلام‌آباد، نشست مذکور با حضور نخبگان، استادان زبان فارسی، حافظ‌شناسان و شخصیت‌های فرهنگی و ادبی دو كشور ایران و پاكستان از جمله احسان خزاعی، رایزن فرهنگی ایران در اسلام‌آباد و نماینده بنیاد سعدی، محمد سفیر، رئیس گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه نومل اسلام آباد، مظفر علی كشمیری، استاد فارسی دانشگاه بین‌الملل اسلامی اسلام‌آباد، عظمی زرین نازیه، شاعره، حافظ‌پژوه و استادیار زبان فارسی دانشگاه پنجاب، چاند بی بی حافظ شناس و استاد زبان فارسی دانشگاه سرگودها پنجاب، كامران پزشكی سرپرست خانه فرهنگ ایران در كراچی و قهرمان سلیمانی حافظ شناس و رئیس مرکز گفت‌وگوی فرهنگ‌ها و تمدن‌های سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به عنوان مهمان ویژه برگزار شد.

رایزن فرهنگی ایران در اسلام‌آباد طی سخنانی در این وبینار اظهار کرد: هدف از برگزاری این نشست ادبی، معرفی مشاهیر و بررسی زندگی ادبی و عرفانی حافظ شاعر نامور ایران است. وی اظهار امیدواری کرد با برگزاری این برنامه گامی در جهت شناساندن شاعران و نویسندگان ایرانی برداشته شود و دانشجویان و فارسی‌آموزان نیز بتوانند هر چه بیشتر با زندگی و اشعار این شاعر برجسته و همچنین محتوای پرمغز غزلیات حافظ آشنا شوند.

وی افزود: ترجمه‌های بسیاری از دیوان حافظ به زبان‌های گوناگون انجام شده است (دست کم 28 زبان). همچنین تعداد بسیاری از نویسندگان ایرانی و خارجی در احوال و اشعار حافظ آثاری به چاپ رسانده‌اند.

علاقه وافر مردم شبه قاره به حافظ

خزاعی گفت: حافظ در میان مردم اقصی نقاط دنیا خوش درخشید، اما مردم هیچ سرزمینی در كثرت علاقه به وی به پای مردم شبه قاره نمی‌رسند.

در ادامه «محمد سفیر»، رئیس بخش زبان فارسی دانشگاه نومل طی سخنانی با بیان ویژگی‌ها و ابعاد شخصیتی حافظ و گفت: حافظ بزرگترین غزل‌سرای ایران و جهان است و از بزرگترین شعرای اثرگذار بر شاعران عصر خود محسوب می‌شود. در قرن‌های 18 و 19 اشعار وی به زبان‌های اروپایی ترجمه شد و بدین صورت نام وی به محافل ادبی جهان غرب راه یافت.

این استاد زبان فارسی دانشگاه نومل در ادامه افزود: هیچ گناهی سنگین‌تر از مردم فریبی و ریاکاری نیست و حافظ در اشعارش همواره به اهل ریا و تظاهر می‌تاخت. زمانی که آوازه اشعار این شاعر ایرانی به منطقه شبه قاره هند رسید، شاعران این منطقه کوشیدند ویژگی‌های شعر حافظ را در ادبیات شعری خود به کار بندند.

محمد سفیر در ادامه گفت: اقبال لاهوری نیز به مقام اشعار و تأثیرپذیری از اشعار حافظ اشاره کرده و حتی در جواب یکی از غزل‌های حافظ، شعری را به زبان اردو سروده است.

عظمی زرین نازیه، استاد یار زبان فارسی دانشگاه پنجاب ضمن تبریک روز حافظ، طی سخنانی از مقام والای حافظ شیرازی این شاعر نامدار ایرانی قدردانی كرد و گفت: حافظ با سرودن غزل‌های فارسی چراغ زبان فارسی را در منطقه شبه قاره روشن نگه داشت.

وی مهمترین ویژگی اشعار حافظ را بهره‌مندی از قرآن دانست و تأکید کرد: این شاعر ایرانی به این دلیل که حافظ قرآن بود، خود را موظف به ترویج مفاهیم قرآن با شعر می‌دانست، آن جا که فرمود: آسمان بار امانت نتوانست کشید/ قرعه کار به نام من دیوانه زدند.

ماندگاری اشعار حافظ با مزین‌شدن به قرآن

در ادامه سرپرست خانه فرهنگ ایران در كراچی گفت: بیان تمام ویژگی‌ها و ابعاد شخصیتی حافظ شیرازی در این جلسه كوتاه امكان‌پذیر نیست و دلایل زیادی برای ماندگاری اشعار حافظ ذکر شده است که مزین‌شدن شعر حافظ با مفاهیم و روح قرآن کریم می‌تواند بزرگترین دلیل ماندگاری اشعار وی باشد، حافظ می‌گوید: صبح‌خیزی و سلامت طلبی چون حافظ/ هر چه کردم همه از دولت قرآن کردم، به همین دلیل شعر حافظ هیچ‌وقت کهنه و قدیمی نمی‌شود. بلكه همیشه زنده است و زنده خواهد ماند.

سیده چاند بی بی، حافظ‌شناس و استاد زبان فارسی دانشگاه «سرگودها» در پنجاب نیز گفت: در شبه قاره، حافظ به عنوان لسان الغیب معروف بوده است و شرح‌هایی برای شعر او به زبان‌های مختلف از جمله اردو، فارسی، سندی و انگلیسی نیز نوشته شده است. 120 تن از محققان پاکستان به زبان‌های مختلف در زمینه حافظ‌شناسی كار تحقیقاتی انجام داده‌اند و نشان‌های مختلفی به فارسی‌پژوهان و دانشجویان نیز در این زمینه اعطا شده است.

وی افزود: پژوهشگران شعر حافظ را برای انتقال مطالب و معانی به قاریان نیز به كار برده‌اند‌‌ و یكی از شخصیت‌های فارسی‌شناس پنجاب که در سال 1987م به نام میر ولی‌الله ایبت آبادی زندگی می‌كرد، شرحی از اشعار حافظ را به زبان اردو نوشت كه در نتیجه آن به تعداد علاقه‌مندان و حافظ‌پژوهان افزوده شد. همچنین شاه ولی الله محدث دهلوی که زبان‌شناس بوده و به زبان‌های عربی و فارسی تسلط كامل داشت نیز شرحی در این زمینه به زبان اردو نوشته است.