روشنگری حاج علی‌اکبری درباره ادعای برکناری ائمه جمعه به دلیل عدالتخواهی
رئیس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه کشور شامگاه گذشته در برنامه تلویزیونی ثریا به تشریح موضع نهاد امامت جمعه درباره نسبت نماز جمعه و مطالبه عدالت و ضرورت یا عدم ضرورت بیان مصداقی بی عدالتی و فساد از سوی ائمه جمعه پرداخت.
به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام و المسلمین محمدجواد حاج علی‌اکبری، رئیس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه کشور، شامگاه گذشته، یکشنبه 16 آبان، با حضور در برنامه تلویزیونی ثریا به تشریح مسئله ارتباط ائمه جمعه و رسالت عدالتخواهی و درست یا نادرست بودن عدالتخواهی مصداقی در تریبون نماز جمعه و ظرفیت مهم شبکه امامت جمعه و مسئله عدالتخواهی و مطالبه‌گری پرداخت.
وی اظهار کرد: من اخیراً در یک جلسه درون تشکیلاتی ائمه جمعه در خراسان جنوبی در خصوص مطالبه گفتمان عدالت و نسبت آن با جریان نماز جمعه سخنانی مطرح کردم که به صورت ناقص در رسانه‌ها منتشر شد که بیان کردم طرح مصادیق در نماز جمعه ممنوع است و منشأ تحلیل‌ها و قضاوت‌هایی شد.
حاج علی اکبری بیان کرد: هویت نماز جمعه هویت عدالتی است و امام جمعه باید عادل باشد و در محیط امامت خودش باید به عدالت رفتار کند و پرچم عدالت تا هر مقدار ممکن به دست او باشد و از همه این ظرفیت‌ها باید برای تحقق این مقصد بزرگ انقلاب اسلامی استفاده کند.
وی ابراز کرد: در بین این کلان‌گفتمان‌های انقلاب اسلامی، مسئله عدالت جزو ستاره های قدر اول منظومه این گفتمان است، بنابراین در کنار سایر گفتمان‌ها که امام جمعه به عنوان نماینده گفتمانی امام مسلمین باید دنبال کند مسئله عدالت را باید با جدیت در مقام تبیین، ترویج و تحقق به قدر استطاعت و توانش به صورت ایجابی و سلبی دنبال کند.
رئیس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه کشور اظهار کرد: ائمه جمعه از اول انقلاب اسلامی کارهای زیادی در این رابطه انجام داده‌اند و خیلی از مطالبات مردم در مناطق مختلف به برکت نماز جمعه دنبال شده است از جمله مسائل آموزشی، بهداشتی و حل مسائل روزمره زندگی مردم که یکم فهرست طولانی در وجهه ایجابی عدالت است. همین الان هم ائمه جمعه جزو مطالبه‌گران اصلی خواسته‌های مردم منطقه خودشان هستند.
حاج علی اکبری ادامه داد: در جنبه سلبی هم که بحث مبارزه با فساد است، ائمه جمعه هم به حسب طبع نهاد امامت جمعه وظیفه دارند که از ظرفیت نماز جمعه در منطقه خودشان برای مبارزه با فساد از جمله فساد اقتصادی استفاده کنند. مطالبی که در فضای مجازی مطرح شده حقیقتاً باعث خوشحالی من شد، زیرا دیدیم دقیقاً به خاطر چیزی که عمیقاً به آن دلبستگی داریم تخطئه می‌شویم. من شخصاً حاضرم به خاطر این آرمان جان دهم و عدالت آرمان اصلی ماست و بحث‌هایی که مطرح شد نشان داد که محیط افکار عمومی مخصوصا در جامعه انقلابی و به ویژه در میان جوانان حزب اللهی یک عطر توجهی به این موضوع پیدا کرده است.
وی افزود: جامعه ما نسبت به بی‌عدالتی، تبعیض و شکاف طبقاتی آزرده‌خاطر است و در این میان وقتی جوانان حزب‌اللهی خبری می‌شنوند که فرض کنید در روحانیت و آن هم در شبکه امامت جمعه مطالبه عدالت دست کم گرفته می‌شود احساس ناراحتی می‌کنند و واکنش نشان می‌دهند.
رئیس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه درباره شیوه‌های عدالتخواهی و نوع نگاه به مسئله بیان مصداقی عدالت گفت: اولاً باید گفت چه کسی گفته ائمه جمعه فقط باید آیات و روایات مربوط به عدالت را بیان کنند. البته بیان مبنای دینی عدالت خوب است اما مگر فقط منحصر به این مسائل است و من چه زمانی این سخن را گفته‌ام. تبیین و ترویج گفتمان عدالت تا تبدیل آن به یک خواسته و مطالبه عمومی در جامعه برنامه‌ریزی، فعالیت و بسیج همه ظرفیت‌های کشور را لازم دارد. در ارتباط با بحث عدالت، شامل عدالت گفتمانی و موضوعی و مصداقی، در شبکه امامت جمعه هیچ محدودیتی برای مطالبه‌گری، طرح مسئله و پیگیری نداریم و شبکه ائمه جمعه در این زمینه برخلاف القائاتی که می‌شود، مجموعه آزادی هستند. ما 900 نماز جمعه در کشور داریم و آیا منتقدان همه خطبه‌ها را شنیده‌اند و آیا با روش زندگی همه ائمه جمعه آشنا هستند. سخنان رهبری در خصوص عدالت که در این برنامه منتشر شد داغ دل ائمه جمعه را تازه کرد. اکثریت ائمه جمعه در سخت‌ترین شرایط زندگی می‌کنند و ما هم در شبکه جمعه امکان حمایت از آنها را نداریم.
وی افزود: در واقع بیشتر ائمه جمعه دردمندتر هستند زیرا اکثر آنها از مناطق برخوردار همراه خانواده به مناطق مختلف می‌روند و عاشقانه خدمت می‌کنند و با سیلی صورت خود را سرخ نگه می‌دارند لذا این امام جمعه با همه وجود این سختی‌ها و دشواری‌های زندگی را درک و لمس می‌کند و این با کسانی که در خصوص عدالت فقط شعار می‌دهند، دست به قلم هستند و توئیت می‌زنند و هیچ مسئولیتی هم ندارند و زندگی عادی‌شان هم برقرار است. این کجا و آن امام جمعه‌ای که گاهی وقت‌ها با نماز و روزه استیجاری زندگی شخصی و خانوادگی خود را اداره می‌کند ولی دست از انجام وظیفه در سخت ترین مناطق کشور برنمی‌دارد کجا.
حاج علی اکبری بیان کرد: لذا من دوگانه‌سازی در مقوله عدالت را قبول ندارم و این سخنان را هم مطرح نکردم. ما هم در گفتمان‌سازی عدالت و هم در مقام تبیین و ترویج عدالت، عدالت ساختاری و رهگیری ساختارهای فسادزا، که عینیتی دارد، تا در عرصه عدالت مصداقی، طرحش در نماز جمعه هیچ ممنوعیت و محذوریتی ندارد.
وی تصریح کرد: نماز جمعه و خطبه‌ها و محیط امامت یک مأموریت و رسالت خاصی دارد. در نظام یک تقسیم کاری وجود دارد که بخشی از آن متوجه امام جمعه است. به یاد داشته باشیم که امام جمعه همه‌کاره منطقه خودش نیست و قوه قضاییه و دستگاه‌های اجرایی وظایف خاص خودشان را دارند. امام جمعه در منطقه خودش با ظرفیت‌ها و توان خودش برای پیگیری مسائل مردم استفاده می‌کند و سخنرانی و تریبون نماز جمعه آسان‌ترین بخش کار امام جمعه است.
رئیس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه کشور ابراز کرد: در همین مدت 3 سال و نیم که مسئول نماز جمعه هستم رویکرد تحولی را دنبال می‌کنیم و در همین مدت حدود 500 جابجایی از بین 900 پایگاه نماز جمعه داشتیم که 200 مورد تازه، وارد شبکه ائمه جمعه شدند و اکثر آنها جوان هستند و ارتباط بهتری با نسل جوان دارند و مردمی‌تر هستند و دانش برنامه‌ریزی بالاتری دارند.
وی تأکید کرد: اما در این رابطه ما فقط یک ملاحظه داریم و این است که ما در نهاد نماز جمعه باید براساس مشی و منویات امام راحل و رهبر معظم انقلاب عمل کنیم. خواسته امام از ائمه جمعه در یک سخنرانی در 16 خرداد 1361 این است که «آقایان اگر یک وقتی خصوصاً ائمه جمعه که هفته‌ای یک‌بار عمومی صحبت می‌کنند اگر یک وقتی پیش‌آمدی کرد از استاندار و رئیس دیگر، یک جایی گله‌ای دارند حل کنند خودشان، پی‌اش هم به مقامات مربوطه رجوع کنند، به مردم نروند بگویند که مردم این چه کرده او چه کرده، این اسباب تضعیف می‌شود و این به صلاح نیست... نباید ما اشتباهات را که واقع می‌شود این را برویم به مردم اعلام کنیم که چنین چیزی شده است. خودمان خصوصی حلش کنیم.»
حاج علی اکبری اضافه کرد: امام(ره) در 17 مرداد 1361 نیز می‌فرمایند: «خصوصا ائمه جمعه که با گروه‌های زیادی سر و کار دارند باید توجه کند در گفتارشان و رفتارشان که همه چیز اسلامی باشد و خدای نخواسته مطلبی که یک استاندار یا قوه قضاییه را تضعیف می‌کند از آن احتراز کنند که ما محتاج آن هستیم که در کشورمان آرامش باشد.»
وی ابراز کرد: امام (ره) در جایی به آقای رسولی محلاتی که آن زمان مسئولیت نهاد امامت جمعه را برعهده داشت مأموریت می‌دهند که هماهنگی و انسجام هر چه بیشتر بین مسئولان اجرایی و غیر اجرایی و ائمه جمعه هماهنگی ایجاد کنند و بیان می‌فرمایند که «تفاهم و وحدت در رأس امور است و با آن می‌توان اسلام عزیز و جمهوری اسلامی را قدرت بخشید. چنانچه خدای نخواسته این امر پس از کوشش به سرانجام نرسید و تشخیص دادند فلان امام جمعه فلان استان، یا شهرستان یا بخش به این وظیفه اسلامی مهم تسلیم نمی‌شود مراتب را با ذکر دلیل به شورای محترم مرکزی منتقل کنند.»
رئیس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه ادامه داد: جالب این است که امام(ره) در جمع علما در اردیبهشت 1364 می‌فرمایند: «ائمه جمعه، ائمه جماعات، روحانیون محترم باید به این معنا توجه داشته باشند که اینها پدر هستند از برای ملت و اینها باید با مردم رفتارشان پدرانه باشد و بین خودشان برادر باشند... هیچوقت یک مسئله‌ای را به خطبه‌های نماز جمعه نکشانند؛ چه اشکال داشته باشند به فلان استاندار، فلان حاکم یا فلان وزارتخانه و چه اشکال داشته باشند به فلان آدم یا فلان شخص. این جای خطبه نماز جمعه جای دعوت به حق است، دعوت به تقوا و مصالح مسلمین را در او گفتن و تعرض به این خرده‌ریزی‌ها، اینها از شأن ائمه جمعه خارج است. پرهیزکنند از این معنا.»
وی بیان کرد: به عبارتی خطبه نماز جمعه دارای این ظرفیت نیست که مقامی و مسئولی را صریحا خطاب قرار دهیم و نسبتی به او بدهیم. وقتی راجع به مصداق صحبت می‌کنیم و در خطبه نماز جمعه اسم شخص حقیقی یا حقوقی را ببریم و درباره او افشاگری یا انتقادی بکنیم ببینیم رهبر معظم انقلاب چه می‌گویند چون ما در این مرحله اختلاف داریم (کنگره سالیانه ائمه جمعه در سال 1368)؛ «وقتی شایعه‌ای علیه مقامی مطرح می‌شود اولین احتمالی که به ذهن می‌آید باید این باشد که نکند دشمن بدین وسیله قصد اختلاف‌افکنی دارد. اصل را حفظ وحدت قرار دهیم. اگر یک تکلیف شرعی هم پیدا کردیم احساس کردیم اگر بخواهیم به این تکلیف شرعی عمل کنیم ممکن است یک مقدار تشنج به وجود بیاید و این وحدت از بین برود قطعا به عنوان ثانوی، انجام آنچه که ما تصور کردیم تکلیف شرعی است (طرح مسئله از سوی امام جمعه) حرام خواهد بود و حفظ وحدت واجب خواهد بود.»
حاج علی اکبری بیان کرد: یعنی مسئولیت من به عنوان امام جمعه حفظ انسجام و وحدت است و حال به من گزارشی در خصوص فساد در یک سازمان و اداره‌ای رسیده و بررسی کردم و صحت آن مشخص شد، پیگیری این فساد برعهده امام جمعه هست و اگر پیگیری نکند از امامت ساقط است اما بحث اکنون بر سر طرح آن در خطبه نماز جمعه است. خطبه بخشی از نماز است و امام جمعه از موضع حاکمیت صحبت می‌کند و در جایگاه یک جوان عدالتخواه نیست. او در فضای حاکمیت است و می‌تواند مطلب را پیگیری و دنبال کند و با آن مسئول صحبت کند و این جایگاهش با یک جوان عدالتخواه تفاوت دارد که می‌تواند آن فساد را فریاد کند.
وی ابراز کرد: در واقع سؤال این است که بیان مصداقی فساد چه عوارضی در خطبه نماز جمعه دارد؛ وقتی که هنوز فساد در قوه قضاییه ثابت نشده و حکم آن داده نشده است و اجازه بردن آبروی آن فرد را قاضی نداده است. رهبری انقلاب در سال 1392 فرمودند: «از مجموع خطبه‌های شما باید امید در جامعه تقویت شود.» یا سال 1398 در زمانی که من مسئول بودم فرمودند: «گاهی یک منکر و مشکل بزرگ وجود دارد که با وجود پیگیری‌های مکرر حل نمی‌شود بیان این موارد که خیلی هم نادر است در نماز جمعه ایراد ندارد اما نباید به محض دیدن مشکلی در دستگاه‌های دولتی، قضایی یا مراکز دیگر در خطبه‌ها مطرح کرد چرا که تأثیر مثبت ندارد.» ما هم این را تجربه کردیم که ائمه جمعه به حسب تشخیص خودشان مسئله‌ای را در نماز جمعه مطرح کردند اما منجر به حل مسئله و برقراری عدالت نشده است چون این روش پاسخگو نبوده و موجب افزایش شکاف‌ها و اختلاف‌ها بین نهادها و نهاد امام جمعه و نهاد مربوطه می شود و مردم را دچار تشویش می‌کند.
حاج علی اکبری اظهار کرد: یک عدالت اعمالی و یک عدالت اعلامی داریم. به عبارتی زمانی به دنبال پیگیری واقعی یک مسئله هستیم تا اتفاق خوبی بیفتد یا وقتی فقط به دنبال اعلام آن مسئله هستیم و یک وقتی هم خدای ناکرده به دنبال اعلام آن هستیم تا پز عدالتخواهی بدهیم. پس ما هیچ محذوری در شبکه امامت جمعه برای عدالت گفتمانی، عدالت ساختاری و عدالت موضوعی با رعایت حال مردم نداریم. درباره بیان مصداق و اعلام نام شخص حقیقی این ممنوعیت را از سوی امام مسلمین داریم. به عبارتی اتهام زدن به شخص حقیقی یا حقوقی در خطبه نماز جمعه توسط امامین انقلاب به صراحت ممنوع اعلام شده است.
وی اظهار کرد: به عبارتی رسالت نماز جمعه فراتر از این است و عده‌ای می‌خواهند نماز جمعه و رسالت آن را در حد جنبش دانشجویی تقلیل دهند در حالی که نماز جمعه جایگاه پدری دارد و اصلا نماز است. اگر آبروی کسی از تریبون نماز جمعه برود تقوای امام جمعه بر باد می‌رود و محیط نماز جمعه به حق الناس آلوده می‌شود.
انتهای پیام
