تکیه‌های صوتی مطلوب کدام است؟ + فیلم
در ادامه «آموزش تکیه‌های صوتی بر کلمات» با تدریس مهدی حسنی، حافظ کل قرآن و مؤلف کتاب میزان‌القرائة به تکیه‌های مطلوب پرداخته می‌شود.
به گزارش ایکنا، فایل تصویری و متن دوازدهمین قسمت «آموزش تکیه‌های صوتی بر کلمات» با تدریس مهدی حسنی، حافظ کل قرآن و مؤلف کتاب میزان‌القرائة (نخستین کتاب در کشور که درباره نَبر و آکسان‌ها در قرآن کریم به رشته تحریر درآمده است) ارائه می‌شود.
«در این قسمت از جلسات آموزش تکیه‌های صوتی کلمات قرآن به آموزش تکیه‌های مطلوب می‌پردازیم. تکیه‌های مطلوب آنهایی هستند که با قوانینی که تا به حال بیان شد، متفاوت هستند.
پنج دسته از کلمات خصوصیت‌هایی دارند که باعث شدند تکیه آنها با سایر کلمات، اندکی متفاوت باشد.
مورد اول »» افعال مثنای متصل به سکون است.
در سه جای قرآن سه فعل مثنی وجود دارد که پس از آنها، همزه وصل است و اتفاقی که افتاده این است که در وصل حروف مدی به همزه وصل، حرف مدی تبدیل به حرکت کوتاه می‌شود. مثل مَالله – فِی الله
اما مثنی بعد از آنها متحرک بیاید هیچ اشکالی ایجاد نمی‌کند مثل آیه 23 سوره اعراف «قالا رَبَّنا» اما اگر بعد از این افعال مثنی، همزه وصل بیاید، طبیعتاً الف انتهای کلمه مثنی تبدیل به حرکت کوتاه و مثنی تبدیل به مفرد می‌شود، اما برای اینکه مستمع را متوجه کنیم که فعل مفرد نبوده و مثنی بوده است، استثناً تکیه صوتی را که باید اول کلمه قرار گیرد، روی آخر کلمه می‌آید یعنی الفی مثنایی که در وصل قرار می‌گیرد و می‌افتد، مثل «ذاقَا الشَّجَرَةَ»، سوره یوسف آیه 25 «وَاستَبَقَا البابَ» و آیه 15 سوره نمل «وَ قالَا الحَمدَلِلّه».
این چند کلمه در قرآن برای تکیه صوتی به صورت استثنا هستند.
مورد دوم »» همزه‌های ساکن پس از حروف مد و لین است.
همزه خصوصیتی دارد که اگر ساکن باشد، صدایی از آن شنیده نمی‌شود، مثل «یَشاء» که با تکیه مطلوب این همزه را نشان می‌دهد، یعنی تیزی و صفت نبری همزه را با تکیه مطلوب نشان می‌دهیم مثل «سُوء» و «شَیء» که تکیه مطلوب بر روی همزه است برای اینکه بهترین حالت برای نشان دادن این است که همزه آخر کلمه است.
مورد سوم »» حروف مشدد انتهای کلمات در زمان وقف است.
حروفی که تشدید دارند، تشدید باید تأکید داشته باشد لذا کلماتی که در انتهای آن تشدید است اگر تأکید تلفظ نشود، حرف مشدد تبدیل به مخفف می‌شود مثل «نَبِیّ» که برای نشان دادن دو یای ساکن در انتهای کلمه، لازم است تأکید بیشتری بیاورم (همانطور که در جلسات گذشته در تکیه کلام دارای تشدید، بیان شد، تکیه صوتی بر آخرین حرف کلمه قرار می‌گیرد. مثل «عَرَبیّ» و «عَدُوّ».
نکته مهم: در واقع تکیه‌های مطلوب به رعایت بهتر تجوید کمک می‌کنند.
مورد چهارم»» حروف مشدد بعد از حروف مدی است.
این مورد به دو شکل در قرآن می‌آید هم به صورت حرفی و هم به صورت کلمه‌ای.
به صورت حرفی: در حروف مقطعه قرآن، زمانی که یک حرف از جنس خودش بیاید یا قاعده ادغام انجام شود، حرف بعد از ساکن تشدید می‌گیرد. طبیعتاً اگر قبل از آن تشدید، حرف مدی باشد، برای نشان دادن تأکید آن تشدید، تکیه مطلوب می‌آوریم به عنوان مثال الم (الف لام میم)
به صورت کلمه‌ای: مثل وَالَضّالّینَ
مورد پنجم»» قبل از اداء واو یا یاء مشدد است.
واو مشدد، مثل قَوّامینَ بر روی ق
یاء مشدد، مثل إیّاکَ
انتهای پیام
