هفته گذشته و در هیاهوی بحثها و تحلیلها پیرامون سفر رئیسجمهور به روسیه، سردار قاآنی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران، به عراق سفر کرد و در این سفر با مقتدی صدر و رهبران ائتلاف هماهنگی عراق موسوم به «چارچوب هماهنگی شیعیان» دیدار و گفتوگو کرد.
حسن هانیزاده، کارشناس مسائل منطقه، در گفتوگو با ایکنا درباره اهداف این سفر گفت: سفر سردار سرتیپ اسماعیل قاآنی، فرمانده نیروی قدس سپاه به بغداد در شرایطی صورت گرفت که جریانهای سیاسی شیعه پیرامون انتخاب نخستوزیر و رئیسجمهور دچار اختلاف هستند. از آنجا که مقتدی صدر، رهبر جریان سائرون، با 73 کرسی پارلمانی در انتخابات اخیر اکثریت پارلمان را کسب کرد، به دنبال آن است که انتخاب نخستوزیر عراق را به عهده بگیرد و جریانهای سیاسی شیعه از جمله «هیئت هماهنگی» را دچار انزوا کند به همین دلیل اختلاف میان جریان الفتح به رهبری هادی العامری، دولت قانون به رهبری نوری المالکی و سائرون به رهبری مقتدی صدر، به شدت بالا گرفته است.
وی افزود: لذا هدف اصلی سفر سردار قاآنی به عراق ایجاد همگرایی و کاهش اختلافات جریانهای سیاسی شیعه بود وی در این دیدارها توانست اختلافات این جریانها را کاهش دهد. ضمن اینکه موضوع فعال شدن مجدد گروههای تروریستی مانند داعش در عراق و افزایش تنشها و ناامنیها در این کشور نشان میدهد که عراق با بحران امنیتی جدیدی مواجه شده و ممکن است این بحران جدید به مناطق دیگر از جمله مرزهای ایران منتقل شود.
هانیزاده اظهار کرد: به همین دلیل فرمانده نیروی قدس سپاه در این رابطه با مقامات امنیتی و نظامی هم گفتوگو کرد. به ویژه اینکه حوادث اخیر نجف و حمله داعش به مقر نیروهای مسلح عراق در نجف موجب شهادت چند تن از افراد حشدالشعبی شده و لذا رایزنی امنیتی ـ نظامی و کاهش اختلافات جریانهای سیاسی شیعه برای انتخاب نخستوزیر جزو اهداف اصلی این سفر بود. در مجموع این یک سفر موفقیتآمیز بود که توانست نوعی همگرایی میان جریانهای سیاسی شیعی برای عبور از اختلافات فعلی ایجاد کند.
هانیزاده درباره تلاش برخی بازیگران منطقهای و فرامنطقهای برای افزایش فاصلهها میان ایران و عراق به ویژه در دوره نخستوزیر مصطفی الکاظمی و ممکن بودن این اتفاق به دلیل اشتراکات فرهنگی و مذهبی دو ملت گفت: متأسفانه عراق در کشاکش بین قومیتگرایی و مذهب قرار دارد. بسیاری از کشورهای عربی مانند مصر، اردن و کشورهای حوزه خلیج فارس تلاش میکنند عراق را از دایره گرایشهای مذهبی به سمت گرایشهای پان عربیستی تغییر جهت دهند.
این کارشناس مسائل منطقه بیان کرد: هدف کشورهای عربی این است که نخستوزیری مانند مصطفی الکاظمی یا حیدر العبادی در عراق حاکم باشد تا این کشور را سریعتر به سمت دایره پانعربیستی سوق دهد و از شیعیان اصولگرای نزدیک به ایران فاصله بگیرد. انتخاب مصطفی الکاظمی هم به همین صورت شکل گرفته و پیروزی مقتدی صدر نیز که ثبات فکری مشخصی ندارد صرفا به خاطر دور کردن ایران از عراق یا کاهش نفوذ ایران در عراق است و لذا کشاکشهایی بین شیعیان اصولگرا و شیعیان لائیک در این بین وجود دارد.
وی با اشاره به نفوذ ایران در لایههای مردمی عراق گفت: این نوع نفوذ موجب شده تلاش این دسته از کشورهای عربی برای دور کردن عراق از ایران، با شکست مواجه شود. در حقیقت دلیل این شکست، مردمی و معنوی بودن نفوذ ایران است در حالی که کشورهای عربی فاقد این ویژگی هستند و تنها میخواهند از طریق دولتسازی و نفوذ دادن مهرههای ضد ایرانی در بدنه دولت، بین تهران و بغداد فاصله بیندازند.
هانیزاده یادآور شد: از طرف دیگر وجود مرجعیت و جریانهای شیعی اصولگرا مانع دیگری بر سر راه نفوذ کشورهای عربی در لایههای مختلف اجتماعی جامعه عراق شده است و تاکنون مجموعه فعالیتهای این کشورها را برای افزایش حضور خود در عراق و کاهش نفوذ و حضور ایران را در این کشور ناکام ساخته است.
هانیزاده درباره اینکه افزایش روابط اقتصادی ایران و عراق و حضور بیشتر ایران در بازارهای این کشور با توجه به سیاست دولت سیزدهم مبنی بر توسعه روابط با همسایگان تا چه اندازه توطئه فاصله انداختن میان دو کشور را خنثی میکند، گفت: ایران با توجه به نفوذ معنوی و مردمی در عراق و خواست مرجعیت مبنی بر حفظ رابطه با ایران و نقش جریانهای شیعی اصولگرا میتواند با استفاده از این ظرفیتها حوزه روابط اقتصادی با عراق را نیز تحت تأثیر قرار دهد.
این کارشناس مسائل منطقه در پایان اظهار کرد: در وضعیت فعلی حجم مبادلات اقتصادی دو کشور به 10 میلیارد دلار میرسد که براساس هدفگذاریها تا 5 سال آینده این میزان باید به 20 میلیارد دلار برسد. لذا موضوع روابط ایران و عراق یک موضوع کاملاً راهبردی برای ایران است. دولت سیزدهم هم تلاش دارد با همه کشورهای منطقه، همسایگان جنوبی و شمالی و به ویژه عراق روابط خود را توسعه دهد تا به یک توازن اقتصادی بالایی با این کشورها دست پیدا کند.
انتهای پیام