به گزارش ایکنا به نقل از رایزنی فرهنگی ایران در لبنان، این مراسم باشكوه و شب به يادماندنى بيروت با حضور گسترده چهرههای سرشناس هنری، فرهنگی و سیاسی، وزرا، نمايندگان پارلمان، سفرا و نمایندگان سازمانهای بین المللی، و ایرانیهای مقیم لبنان با رعایت پروتکلهای بهداشتی برگزار شد.
در این مراسم که در سالن آمفیتئاتر بزرگ انجمن هنری «رسالات» لبنان در بیروت برگزار شد، دو وزیر فرهنگ ایران و لبنان، محمد جلال فیروزنیا، سفیر جمهوری اسلامی ایران در لبنان، عباس خامهیار رایزن فرهنگی ایران در لبنان حضور داشتند.
خامهیار: روزهای فجر پیامآور همزیستی مسالمتآمیز است
در ابتدای مراسم، عباس خامهیار، رایزن فرهنگی کشورمان در لبنان ضمن خوشآمد گویی به حاضرین گفت: بسیار خرسندیم روزهای فرهنگی فجر را به مناسبت سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی گرامی میداریم.
خامهیار افزود: علیرغم تمام سختیهای ناشی از شرایط نابسامان حاکم بر منطقه و کشورهای آن، بر این باوریم که برگزاری این جشن در بخش فرهنگ ثمر بخش خواهد بود.
وی ادامه داد: این گردهمایی را با حضور نخبگان حوزه موسیقی، فرهنگ و هنر برگزار کردیم تا جشنی باشد در خور و سرشار از جلوههای زیبایی و آفرینشهای هنری و نواختن بر نوای مهر، دوستی و ارزشهای انسانی باشد.
رایزن فرهنگی کشورمان تاکید کرد: این گردهمایی دربردارنده پیامیاست که پژواک و بازتاب آن بسی والاتر و رساتر از صداهای ناهنجار و رخدادهای سیاسی است. پیامیکه طنین آن درحالی اوج میگیرد که حامل و پیامآور مهمترین نیاز دنیای امروز جوامع بشری، یعنی همزیستی مسالمتآمیز است.
وی در ادامه به پیوندهای عمیق تاریخی و فرهنگی جمهوری اسلامیایران و لبنان اشاره کرد و اظهار داشت: تاریخچه مناسبات فرهنگی میان ایران و لبنان، پربار و غنی بوده است. ایران از جمله اولین کشورهایی بود که پس از استقلال لبنان در سال 1943م، چندین توافقنامه از جمله توافقنامه همکاری فرهنگی با این کشور امضا کرد.
خامه یار در بخش دیگری از سخنان خود گفت: پس از آنکه همدلی، مقاومت و باور به اهدافِ واحد، ما را متحد ساخت، امروز نیز گردهم آمدیم تا با درهم آمیختن نوای فارسی و نوای عربی، و کلمات فارسی با کلمات عربی، استعدادهای درخشانمان را با یکدیگر همگرا و یکپارچه کنیم.
وی افزود: مجموعهای از احساسات خوشایند؛ از جمله روحیه شاعرانه، بنمایه واژگان، روح ملودی و ارواح معانی که همگی آن را در ذهن داریم اما زبان از بیان آن قاصر است، ما را یکپارچه و گردهم آورده است.
خامه یار به همگرایی میان ملتهای منطقه و نقش آفرینی بی بدیل ایرانیان در غنای علم و دانش و معرفت و فرهنگ و تمدن مشرق زمین اشاره کرد و گفت: تاریخ ما سرشار و لبریز است از شخصیتهای تأثیرگذار که در علم و ادب و زیبایی شناختی سرآمد بودند. برای مثال میتوان اشارهای داشت به تأثیرگذاری شاعران عرفان و تصوف فارسی، از جمله فردوسی، سعدی، حافظ، مولانا، نظامى گنجوى و … که هر کدام به نوبه خود مکتب ادبی خاص خود را بنیان نهادند و شاعران مختلفی از سایر زبانهای زنده دنیا از آنان تأثیر پذیرفتند. همچنین پیشگامان عرصه علم، اندیشه، دین و فلسفه، همچون ابو علی سینا و فارابی، سيبويه، زمخشرى و … که با دستاوردهای خود برای بشریت، همچون ستارگانی در آسمان این دنیای پهناور خوش درخشیدند؛ پیشگامانی از جمله: علامه طباطبایی، علامه محمد تقی جعفری، علامه مرتضی مطهری و.. همچنین میتوان اشارهای داشت به هنرمندان سرآمدی که به دلیل آفرینشهای هنری منحصر به فرد صاحب سبک و مکتب هستند از جمله: هنرمندان خلاق، همچون محمود فرشچیان.
خامه یار افزود: انسانهای بزرگ و افتخارآفرین، در کشور ما بسیار فراوانند به همین دلیل به ذکر نام تنی چند از این انسانهای بزرگ تاریخ قدیم و جدید ایران اکتفا کردم.
رایزن فرهنگی ایران در ادامه به اهمیت و جایگاه والای هنر اشاره کرد و گفت: هنر آینه تمدنی و هویتی کشورها و ملتهاست، و همچنین ابزاری است برای سنجش پیشرفت فرهنگی، علمی و توسعه تمدنی آنان. امروز ما فرهنگ را در روزهای مبارک فجر گرامی میداریم اما از این حقیقت غافل نیستیم که فرهنگ مسالهای حساس و شایان اهمیت که باید هر روز گرامی داشته شود و در راه اعتلای آن تلاش کرد.
وی تاکید کرد: فرهنگ باید به سبک زندگی تبدیل شود تا ملتها به وسیله آن بتوانند به سوی آزادی حرکت کنند تا استقلال و حاکمیت پایدار کشورهای خود را محقق سازند.
رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در لبنان سخنان خود را با این بیت شیخ اجل به پایان رساند:
برو شادی کن ای یار دل افروز چو خاکت میخورد چندین مخور غم
انتقاد وزیر فرهنگ لبنان از ادعاهای نقض حاکمیت این کشور از سوی ایران
در ادامه محمد وسام المرتضی، وزیر فرهنگ لبنان ضمن ابراز خرسندی از حضور در این مراسم، به حاضرین خیر مقدم گفت.
وزیر فرهنگ لبنان در ابتدای سخنرانی خود به اهمیت برگزاری این رویداد فرهنگی اشاره کرد و گفت: این رویداد فرهنگی مهم بهترین دلیل برای اثبات این حقیقت است که فرهنگ نقش مهمی در تسهیل گفتوگوی تمدن ها دارد و فرهنگ عالیترین الگوی روابط میان ملتهاست.
المرتضی افزود: رویدادها و فعالیتها در عرصههای اقتصادی، امنیتی، سیاسی، نظامی و ... که ارتباط مستقیمی با منافع کشورها دارد گاهی نقاب منافع مادی بر تن میکنند موضوعی که کشورها را خواه ناخواه به سمت تنش و یا جنگ میکشاند، اما فرهنگ ذاتا انسان را به سوی ارج نهادن به ارزشهای معنوی سوق میدهد و باعث تهذیب نفس و ارتقای روابط و ایجاد هم افزایی و صلح میان جوامع بشری میشود.
وی در ادامه گفت: بارزترین و غالب ترین ویژگی گردهماییهای ایرانی لبنانی، صبغه فرهنگی مبتنی بر پایبندی و احترام به ارزشهایی از جمله حاکمیت، آزادی، مقاومت در برابر ظلم و مقابله با تجاوزگری بوده و هست. همین ویژگی است که باعث میشود رویدادهای فرهنگی میان دو کشور به جریان یا گروه خاصی اختصاص نداشته باشد بلکه به صورت یکسان، متعلق به تمام لبنانی ها و تمام ایرانیها، و همچنین برای همه مردم عرب به ویژه مردم مظلوم فلسطین است.
وزیر فرهنگ لبنان با اشاره به اینکه مساله فلسطین شاخصی وحدت بخش است، تأکید کرد: موضعگیری در قبال سیاستهای رژیم اشغالگر و مخالفت با آن پیش از هر چیز یک موضع اخلاقی و حمایت از فرهنگ حق و تعلق خاطر به آن است.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به حمایتهای جمهوری اسلامی ایران از دولت و مردم لبنان اشاره کرد و از ادعاهای مطرح شده مبنی بر نقض حاکمیت ملی این کشور از سوی ایران انتقاد کرد و گفت: چنانچه برخی از سیاستمداران لبنانی و خارجی حمایتها و کمکهای ایران به لبنان به ویژه به مقاومت را نقض حاکمیت ملی لبنان تلقی میکنند باید گفت دیدگاه آن بحث برانگیز، دچار خلل و در دو بعد فکری و عملی آن نادرست است. زیرا این حمایتها با هدف کمک به مردم لبنان و توانمندسازی آنان برای تحكيم حاكميت خود در برابر دخالتهای خارجی و حفاظت از كشور در برابر تجاوزات همه جانبه "اسرائیل" انجام میشود.
وی خاطرنشان کرد: اگر بخواهیم واقعی با مسئله برخورد کنیم باید بگوییم که به برکت همین حمایتها، آزادسازی بخش اعظم سرزمین اشغالی لبنان محقق شده است، و در نتیجه همین حمایت هاست که اکنون دشمن از فروپاشی اجتماعی داخلی رنج میبرد و نظامیانش همواره در رعب و وحشتی مرگبار از لبنان به سر میبرند.
وزیر فرهنگ لبنان با تاکید بر اینکه کمکهای ایران به لبنان در جهت تحکیم حاکمیت ملی و تمامیت ارضی لبنان انجام میشود، این سؤال را مطرح کرد که آیا مقابله با اشغالگری و آزادسازی اراضی اشغالی اوج حاکمیت به شمار نمیرود؟ آیا این نوع حاکمیت سزاوار ماست یا حاکمیتی که با پیروی از دستورات سیاسی خارجی که منجر به تنش و ایجاد درگیری میان ملتها و کشورهای منطقه میشود و خواسته یا ناخواسته، دانسته یا ندانسته، هدفی جز تامین منافع صهیونیستی ندارد؟
محمد المرتضی در ادامه ضمن ابراز خرسندی از میزبانی لبنان از هفته فرهنگی لبنان گفت: مایلیم روزهای فرهنگی فجر بسانِ سازی باشد برای نواختن پیوسته قطعه دوستیِ پایدار؛ سازی که ضرب آهنگهای جادویی آن با کوشش اندیشمندان، موسیقیدانان، اساتید و فرهیختگان ایرانی و لبنانی از تمام شاخه علمی و فرهنگی نواخته و طنین انداز شود. و این همان چیزی است که ما - مردم و دولتهای دو کشور- باید به دنبال محقق کردن آن باشیم.
وی در پایان گفت: بیشک پل زبان، و نردبان موسیقی و دریچه اندیشه بهترین ابزاری هستند که میتوانند منطقه ما را به طلوع آزادی جدید رهنمون سازند، و صلح واقعی، توسعه پایدار و رفاهی که شایسته و سزاوار ملتهاست را محقق میکند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی: شاخصههای تمدن ساز یکی از عناصر متمایز کننده فرهنگ ایران است
سپس دکتر محمد مهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران به ایراد سخنرانی پرداخت.
وی در ابتدا به حضار خوشآمد گفت و از میزبانی کشور لبنان تقدیر و تشکر کرد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران به نقش تعیین کننده هویت و فرهنگ در شکلگیری منافع و کنشها اشاره کرد و گفت: هویت هر کشور به فرهنگ و هنر مردمانش گره خورده است، زیرا که فرهنگ و هنر عصاره تجربیات یک ملت است و همچنین بیانگر درک و نوع شناخت این ملت از خود و واقعیت دنیای خارج است.
وی در ادامه به بیان ویژگیهای منحصر به فرد دو فرهنگ ایران و لبنان اشاره کرد و گفت: سه مؤلفه از ﻋﻨﺎﺻـﺮ و مؤلفههای اصلی و سازنده هویت دو فرهنگ ایرانی و لبنانی را برجسته و متمایز میکند.
اسماعیلی حضور پررنگ و تأثیرگذار انگیزههای اخلاقی و معنوی در تمام عرصههای فرهنگی و هنری دو کشور را اولین عنصر متمایزکننده فرهنگ دو کشور دانست و توضیح داد: انگیزههای معنوی در تمام رویدادهای فرهنگی و هنری دو کشور از جایگاه بالایی برخوردار است. هنر همواره از مؤثرترین و بهترین ابزارها در جهت نشر و گسترس تعالیم انسانی در دو کشور بوده است.
اسماعیلی در ادامه الگو و مؤلفههای فرهنگی لبنان را ستود و تأکید کرد: لبنان با توجه به اینکه دروازهای است که شرق را به اروپا متصل میکند، این کشور طی سالیان دراز پلی دائمی برای نشر و گسترش اندیشه معنوی شرق به اروپا بوده است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخشی از سخنان خود به حضور ارزشمند هنرمندان توانمند ایرانی در لبنان برای اجرای برنامههای هنری مختلف در مناطق مختلف این کشور اشاره کرد و گفت: هنرمندان عزیز کشورمان با روحیه معنوی در این رویداد بزرگ فرهنگی شرکت کردهاند تا با آثار و هنرنماییهای خود، فرهنگ متکی بر معنویّت ایران زمین را به نمایش بگذارند.
اسماعیلی در ادامه به دومین ویژگی متمایز کننده دو فرهنگ ایرانی و لبنانی اشاره کرد و گفت: تعامل مثبت و سازنده فرهنگ دو کشور با دستاوردهای فرهنگ و تمدن بشری دیگر ویژگی مثبت آنهاست که به غنای فرهنگ این دو کشورِ دارای سابقه کهن و درخشان افزوده است.
محمد مهدی اسماعیلی در ادامه خاطرشان کرد: چهرههای دلپذیر و منحصر به فرد دستاوردهای هنری و فرهنگی بر آمده از فرهنگ و تمدن دو کشور، به صورتهای متفاوتی تجلی یافته است، و آنچنان گیرا و پرارزشند که افراد با گرایشها و سلیقههای متفاوت را نیز به خود جذب میکند.
وی در ادامه گفت: مؤلفه سوم متمایز کننده دو تمدن ایرانی و لبنانی شاخصههای تمدن ساز این دو فرهنگ است.
اسماعیلی با بیان اینکه تبادل فرهنگها و فرایند وام گیری زمانی مثبت است که با عناصر و فاکتورهای فرهنگ و هویت ملی در تضاد نباشد، گفت: به دلیل اطمینان زیربنای فرهنگی، هر دو کشور هیچگاه مصرف کننده صرف فرهنگ دیگران نبوده اند با وجود اینکه دو کشور آگاهانه و نه تقلید کورکورانه از عناصر مثبت فرهنگهای دیگر که با عناصر و فاکتورهای فرهنگ و هویت ملیشان در تضاد نیست نیز بهره بردهاند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخش دیگری از سخنانش برپایی هفته فرهنگی ایران در لبنان را فرصت مناسبی برای تحکیم روابط برادرانه وتوسعه روابط فرهنگی با این کشور دانست.
اسماعیلی در پایان سخنان خود ابراز امیدواری کرد در آیندهای نزدیک تهران میزبان هفته فرهنگی لبنان باشد.
در ادامه نوبت به اجرای گروه بزرگ ارکستر بنیاد رودکی به رهبری "بردیا کیارس" و با حضور نوازندگانی از لبنان رسید.
نوازندگان ایرانی با اجرای فوقالعاده زیبای خود احساسات ملی و وطنی خود را با روحی سرشار از دقت و ظرافت به نکویی به تصویر کشیدند.
ارکستر بنیاد رودکی در این مراسم پنج قطعه (ساز و آواز، خاک مهرآئين، خوشه چین، ای ایران ای مرز پرگهر، بیتابی بلقیس، و بهار دلکش را با ترجمه همزمان (با زیر نویس عربی بر روی پرده نمایش سالن) اجرا کرد. هنرنمایی این ارکستر در اجرا و همخوانی فوق العاده زیبای قطعههای فارسی با استقبال و تشویق بی نظیر حاضران در سالن قرار گرفت.
در این کنسرت ارکستر بنیاد رودکی چند قطعه بی کلام را نیز اجرا کرد.
در ادامه اجرای کنسرتینو و یک قطعه لبنانی با عنوان "الضوء المشذّى" نیز اجرا شد.
پیش از مراسم افتتاحیه هفته فرهنگی ایران، نمایشگاه فرهنگی و هنری هنرمندان توانمند ایرانی که به همین مناسبت از استانهای مختلف کشورمان به لبنان اعزام شدهاند نیز گشایش یافت.
در این نمایشگاه چندین اثر از هنرهای برتر ایران از جمله خوشنویسی، کاریکاتور، عکاسی، گلدوزی، میناکاری، معرقکاری، گلیمبافی و قالیبافی و... به نمایش گذاشته شده است.
شایان ذکر است، هفته فرهنگی ایران در لبنان به مدت یک هفته (از 9 تا 14 اسفند) و به همت رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در لبنان، و با همکاری وزارت فرهنگ لبنان، و انجمن هنری «رسالات» لبنان، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برگزار میشود.
هفته فرهنگی ایران شاهد برنامههای متنوعی از جمله برگزاری چند میزگرد و هماندیشی در موضوعات علمی، هنری، و گفتمان دینی و همچنین برگزاری نمایشگاه صنایع دستی و هنرهای ایرانی به همراه پخش فیلمهای ایرانی و شب شعر و موسیقی سنتی ایران در مراکز مختلف فرهنگی لبنان برگزار خواهد شد.