تذکر بر تعجیل در قضاوت

شبح گینزا مجموعه داستانی از کشور آفتاب تابان است. کیکیچی اوساکا یکی از نویسندگان بزرگ ژاپن است که در کشور ما گمنام بوده و به مدد چاپ بهترین اثرش در چند روز گذشته توسط نشر کامک که برای اولین بار به فارسی برگردانده شده و در اختیار مخاطب فارسی‌زبان قرار گرفته است. داستان‌های این کتاب نظیر آثار مختلف ادبیات ژاپن نوعی رمزوراز مستتر در خود دارند و شخصیت‌پردازی‌ها منطبق بر ماجرا و برحسب نیاز رویدادها هستند چرا که اصولاً ادبیات داستانی ژاپن، ادبیات مجمل‌گویی و چون فرهنگ این کشور رساندن مفهوم و منظور در کمترین کلمات ممکن است که اشعار هایکو را می‌توان شاهد این امر آورد. اشعاری که تنها در 17 سیلاب گاه مفهومی عمیق را بیان می‌کنند.

یکی از شخصیت‌هایی که در چند داستان مجموعه وجود دارد، کیوسوکی آاویاما است که قرابت زیادی با سی آگوست دوپین؛ مخلوق ادگار آلن‌پو دارد. کیوسوکی فردی بسیار باهوش و تودار است که معماهای پیچیده را با روانشناسی افراد حل می‌کند و در این راه به طبع بشری توجه دارد تا اینکه حواسش متوجه رویدادهای جانبی و حواشی باشد. او نمونه خوبی از انسانی است که مشاهده دقیق و استنتاج ثانوی و نتیجه‌گیری نهایی را به هم پیوند می‌دهد تا به نتیجه قابل قبول برسد و در این راه از حکمت شرقی بهره می‌برد. راوی در داستان اول کتاب با عنوان دژخیم فروشگاه درباره او آورده است: «کیوسوکی سه سال از من بزرگتر و تهیه‌کننده‌ای شناخته شده بود اما ازآنجایی‌که نمی‌توانست فیلم‌های عامه‌پسند تهیه کند، خیلی زود بازنشسته شد و در حال حاضر کل وقت خود را صرف مطالعه مطالب مورد علاقه خود می‌کند. او شخصیتی متین دارد و مرا با احساسات قوی و قدرت بالای تصوراتش شگفت‌زده می‌کند. وی ذهن برنامه‌ریز فوق‌العاده‌ای دارد و در هر زمینه‌ای از دانش بالایی برخوردار است.»

مسئله‌ای که در عمده داستان‌های این مجموعه - که به دلیل کوتاهی و جذابیت زیادی روایی بسیار مناسب ایام نوروز هستند – مشهود است تذکر مؤکد بر ممانعت از تعجیل در قضاوت مشاهدات و افراد است. در بیشتر داستان‌ها شکل بیرونی رویدادها اتهاماتی اولیه به برخی افراد را در ذهن متبادر می‌کنند که با پایان یافتن ماجرا، خواننده متوجه حقیقت رویداد و جان کلام راستین اتفاقات می‌شود و حتی اگر مقصر را شناسایی کرده باشد به دلیل آشنایی با نیات و اهداف وی که گاه خیر است اما منجر به شر می‌شود، در کنار بیزاری جستن از جرم و جنایت نوعی همدردی انسانی در وی به وجود می‌آید که در انجام به تذکر و هشدار روحی وی منتهی خواهد شد. در واقع تزکیه روحی مورد نظر در کارکرد درام در وی به نوعی دیگر اتفاق می‌افتد.

یکی دیگر از موارد خوب این کتاب آشنایی بیشتر با فرهنگ مردمان جهان و الگوگیری از نکات مثبت آن است همانطور که در مقدمه کتاب می‌خوانیم: «کتابی که در دست دارید یکی از آثار برگزیده ادبی جهان پس از پژوهش فراوان و جرح‌وتعدیل فهرستی بلند است که در نهایت منجر به گزینشی بهتر از میان آثار متعدد اولیه شده است. کتابی از مجموعه قلمروی قابیل که نام آن از اولین داستان جنایی جهان یعنی هابیل و قابیل گرفته شده است. این مجموعه شامل آثاری است که در عین تخیلات سرشار نویسنده و ماجرا و معما و چالش‌های جذاب، تجربه زیسته جدیدی از مردم یک کشور را در اختیار خواننده قرار می‌دهند. ازاین‌رو خواننده علاوه بر لذت بردن از خواندن، اطلاعات مختلفی درباره مردم یک کشور و فرهنگ و آیین و رسوم آن به دست می‌آورد که ممکن است امکان دستیابی به آنها در واقعیت امکان‌پذیر نباشد.»

در نگاهی کلی، شبح گینزا کتابی کم‌حجم و مفید و مناسب برای همه خوانندگانی است که در کنار تجربه هیجان و حل معما و سرگرمی، به دنبال آموختن و بالا بردن اطلاعات ادبی و جغرافیایی و فرهنگی خود هستند.

این کتاب اولین کتاب از سری قلمروی قابیل است که توسط نشر کامک منتشر شده و دبیری مجموعه را عباس کریمی عباسی بر عهده دارد که از مترجمان ادبی است و تاکنون دبیری چندین مجموعه کتاب نظیر «سرخ و سیاه»، «کتاب دلهره» و «سایه‌روشن» را بر عهده داشته است.

به قلم هومن اصلانی