رسیدن به عمل قرآنی با آماده‌سازی قلب و القای معانی
در نشست نقش تلاوتگران در توسعه فرهنگ قرآنی از تلاوت قرآن به عنوان مقوله‌ای که قلب مستمع را از طریق استماع و دریافت معانی آماده عمل به آیات الهی می‌کند، یاد شد و در ادامه به تأثیر فرهنگ استماع بر توسعه تلاوت قرآن کریم نیز اشاره شد.
به گزارش ایکنا، نشست تخصصی «نقش تلاوتگران در توسعه فرهنگ قرآنی» شامگاه سه‌شنبه ششم اردیبهشت‌ماه، مصادف با بیست و چهارمین شب از ماه مبارک رمضان، در نمایشگاه بین‌المللی قرآن برگزار شد.
در این نشست کریم دولتی و سعید رحمانی، دو مدرس حوزه قرآن کریم به بیان نکاتی در این زمینه با محوریت سخنان اخیر مقام معظم رهبری در محفل قرآنی طلیعه ماه مبارک رمضان پرداختند.
در بخشی از این نشست که از ساعت 22:30 آغاز شد، کریم دولتی، معاون پژوهش و برنامه‌ریزی شورای عالی قرآن با طرح این سوال که تلاوت چه تأثیری می‌تواند در توسعه فرهنگ قرآنی داشته باشد، گفت: بحث اول در این زمینه آماده کردن قلوب برای توجه بیشتر به قرآن کریم است. قاری قرآن با هنری که به کار می‌برد، حتی اگر در فهم معنا و القای معنا هم ضعیف باشد، اما باز هم قلب‌های مستعد شنونده قرآن را برای اینکه به سراغ قرآن بیایند، جذب می‌کند، پس قاری در پایین‌ترین حالت یک آماده‌سازی قلبی را انجام می‌دهد.
وی افزود: اگر یک پله بالاتر برویم و به قاری‌ای برسیم که القای معنا نیز انجام می‌دهد، یعنی همان چیزی که از آن به عنوان قرآن بخوانید و بعد عمل کنید، یاد می‌شود؛ قاری با تلاوت خود می‌تواند این کار را انجام دهد. این موضوع به ایرانی بودن و تفاوت زبان فارسی و عربی ارتباط چندانی ندارد و قاری می‌تواند با کارهای هنری بخشی از این نقص را پوشش دهد.
دولتی تصریح کرد: نکته دیگر در زمینه تأثیر مستقیم تلاوت بر توسعه فرهنگ قرآنی، ایجاد جذابیت در مخاطب است. این می‌تواند بعد از آماده شدن قلب مخاطب و رسیدن او به یک درک از معنا، منجر به عمل شود. به نظر من همه اینها در تلاوت قرآن کریم البته با شدت و ضعف می‌تواند اتفاق بیفتد به شرط اینکه قاریان خودمان را در مسیر درست قرار دهیم و هدایت کنیم که خوشبختانه در این زمینه قاریان ما پیش رفته‌اند.
وی در پایان این بخش از صحبت‌های خود به فرازی از بیانات مقام معظم در دیدار با فعالان قرآنی در طلیعه ماه مبارک رمضان اشاره کرد و گفت: مقام معظم رهبری در دیدار اخیر فرمودند «اگر ما فکر کردیم به نقطه نهایی رسیده‌ایم، آن اوج، سقوط ما هست، خیلی کارهای خوبی شده است اما بسیار بسیار بیشتر از این کارهای خوب کارهای خوب‌تری است که باقی مانده است». امیدواریم خداوند متعال به برکت خود قرآن و به برکت وجود پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) به همه ما و به خصوص به کسانی که در حوزه قرائت قرآن فعالیت بیشتر دارند، این آمادگی و معرفت را عنایت کند تا بتوانند در این مسیر بیشتر توفیق پیدا کنند.
بر اساس گزارش ایکنا در بخش دیگری از این نشست سعید رحمانی، قاری و مدرس قرآن کریم با تأکید بر راهبردی بودن تک تک جملات مقام معظم رهبری در دیدار اخیر و قابلیت گفتمان‌سازی این جملات اشاره کرد و گفت: یکی از کلید واژه‌های ایشان در این دیدار اخیر، فرهنگ استماع و تشویق تلاوت بود. اگر به یاد داشته باشید ایشان نوعی اعتراض نسبت به نوع تشویق‌هایی که حتی قراء مصری در ایران دریافت می‌کنند داشتند. تشویق‌های غیر حرفه‌ای، زیاد، بدون حساب و کتاب و با قاعده‌هایی که با منطق علمی تلاوت سازگار نیست باعث می‌شود از تلاوت ناب فاصله گرفته شود.
وی افزود: بروز این تأثیرات هم خود یک فرهنگ است و حتماً باید به آن پرداخته شود. باید به عنوان تلاوتگر یاد بگیریم که لزوماً میزان فنی و حرفه‌ای خواندن و تأثیرگذاری قاری در مستمع، میزان حرکت آنی و تشویق‌های لحظه‌ای نیست که قاری بخواهد تلاوت خود را بر اساس آن تنظیم کند. به نظر می‌آید در این قسمت هم دچار نابسامانی‌ها و عدم تعادل هستیم. در این بحث بیشتر به نوجوانان و جوانان توصیه دارم، چراکه اساتید به اندازه بضاعت جامعه درک کرده‌اند اما در جوانان و نوجوانان این ملاحظه وجود دارد.
این قاری و مدرس قرآن کریم به حضور خود و دیگر قاریان در محافل خارج از کشور اشاره و تصریح کرد: در برخی از این محافل گاهی مستمع از یک بم‌خوانی خوب لذت درونی برده است به گونه‌ای که پنج سال بعد در محفلی به آن لذتی که از آن بم‌خوانی برده است اشاره کرده است. اینها نکاتی است که در فرمایش حضرت آقا به صورت دقیق مورد اشاره قرار گرفت، ما باید فرهنگ استماع را در خودمان و در مستمع ایجاد کنیم و توقع نداشته باشیم که یک جا اگر همه مردم از جا کنده شوند و قاری را تشویق کنند بگوییم تلاوت عالی بوده و اگر تشویق نکردند بگوییم تلاوت انجام شده مشکل‌دار بوده است.
مشروح این نشست طی روزهای آینده منتشر می‌شود.
انتهای پیام
