میان استفاده از تجربه و محصول غرب تفاوت قائل باشیم

به گزارش ایکنا از چهارمحال‌وبختیاری، حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی طاهری، عصر روز گذشته، یکم خردادماه در نشستی با عنوان «نسبت‌سنجی مفهوم عصمت با تشکیلات دینی» در جمع دانشجویان دانشگاه شهرکرد که در اداره کل تبلیغات اسلامی استان برگزار شد با اشاره به اینکه وقتی فردی یک داغ سنگین بر او می‌رسد قاعدتاً برایش پرسش ایجاد نمی‌شود که چگونه باید گریه کند، اظهار کرد: انسان در چنین وضعی تمام قوای وجودی‌، ادراک و احساسش به سمتی سوق می‌یابد که عکس‌العمل سوگواری را خودبه‌خود بروز دهد‌، همین وضعیت برای درد کشیدن است که خودبه‌خود حس می‌شود. لذا در تلاش تشکل‌ها برای تحقق هدف و اقامه حق نخستین مسئله این است که آیا حسی برای کار تشکیلاتی وجود دارد یا خیر و اینکه احساسات و ادراکات به سمت چنین ضرورتی سوق یابد و تب شکل‌گیری تشکیلات برای انجام کار تشکیلاتی وجود داشته باشد.

وی با ذکر اینکه تشکیلات باید منسجم، مرتبط به هم و جریان‌دار و اثرگذار باشد، ادامه داد: تأثیرات و پیامدهای این جریان بسیار قابل توجه و مهم است؛ قرآن کریم در آیه ۶۹ سوره عنکبوت «وَالَّذِينَ جَاهَدُوا فِينَا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنَا» انسان را مأمور به تلاش فارغ از پیامدها می‌داند و قائل است که انسان به سمت نتایج و راه‌ها رهنمون می‌شود.

طاهری با تصریح اینکه در میان تشکل‌های جبهه مقابل سازمان منافقین از حیث شکلی، ساختاری، هماهنگی و ساختار تشکیلاتی جزو بهترین تشکل‌هاست، گفت: لذا این تشکیلات دینی نیستند که ساختار و هماهنگی بهتر و حرفه‌ای‌تر برخوردارند و چه بسا دیگر ساختارها به مراتب بهتر عمل کرده‌ باشند. ارزش تشکل‌های دینی مرهون شکل و ساختار نیست بلکه برخاسته از محتواست و بهترین محتوای عالم یعنی وحی در متن تشکلات دینی جاری و ساری است.

این مدرس حوزه و دانشگاه بیان کرد: وحی تنها متنی است که تحدی دارد یعنی تمام خالقان متون عالم را به مبارزه می‌طلبد تا کلامی مثل آن خلق کنند اما این هیچ‌گاه ممکن نیست لذا تشکیلات دینی به لحاظ محتوایی منحصر‌به‌فرد و غنی است و فعالیت آن به خودی خود موضوعیت ندارد بلکه طراحی شده است تا بهترین محتوا در قالب آن ریخته شود و به اهداف برسد.

نسبت وحی و تشکیلات دینی

طاهری در خصوص نسبت وحی و تشکیلات، تصریح کرد: انسان برای فهم مسئله وحی و نسبت آن با تشکیلات باید متوجه این نکته شود که انبیا برای رفع موانع و تحقق اهداف چه می‌کردند، یک تشکیلات موفق تنها در جهت تحقق اهداف گام بر نمی‌دارد بلکه اگر مانعی هم ایجاد شد آن‌ را از سر راه بر می‌دارد یا در مسیر تحقق اهداف حرکت را کند نمی‌کند.

وی با ذکر اینکه مهم است افراد در تشکیلات توان رفع موانع یا تقلیل آسیب‌های آن را داشته باشند و کارآمدی یعنی توانایی به علاوه هنر رفع موانع، ادامه داد: به عنوان نمونه در مذاکرات برجام نگاه این است که آیا این مذاکرات تأثیرگذار است یا خیر اما در این میان کسی هم هست که می‌تواند کارآمد باشد، تحریم‌ها را دور بزند و موانع را رفع کند. این را از فصل هفتم کتاب همرزمان حسین(ع) مقام معظم رهبری آموخته‌ایم که قائل هستند تقیه به منظور ترک فعل نیست بلکه به معنای یافتن راه جدید است و اگر موانعی در دل جاده و بر سر راه وجود دارد سالک باید از دل کوه یا کف دره راهی بجوید و خود را به مقصد برساند.

طاهری با تأکید بر اینکه تشکیلات دانشجویی نیز باید قادر باشند در عین انجام عملیات پاتک‌ها را رفع و موانع را حذف کنند، گفت: ایدئولوژی پیامبر(ص) در برداشتن موانع، توحید بود اما در عین حال گاه اتخاذ استراتژی نیز لازم بود که صلح حدیبیه از آن جمله است و این استراتژی را اتخاذ کردند تا در ادامه مسیر کارهای پیش‌برنده دیگری را به سرانجام مقصود برسانند.

مدیرکل تبلیغات اسلامی استان در خصوص نسبت عصمت و تشکیلات، توضیح داد: همانطور که استحکام در مبانی در تشکیلات دینی یک ضرورت است، انعطاف در عملیات نیز لازم و ضروری است؛ اگر تشکیلات از استحکام برخوردار نباشد و دچار التقاط یعنی آمیختگی مبانی دینی با مبانی غیر دینی شود، آسیب خواهد دید و مقوله‌هایی چون غرب‌هراسی، غرب‌گرایی و غرب‌گزینی در اینجا مطرح می‌شوند؛ میان استفاده از تجربه و محصول غرب باید تفاوت قائل باشیم.

طاهری در تعریف عصمت با استناد به آیات قرآن کریم آن‌را موهبت الهی دانست و توضیح داد: همچنین از آیه إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا (احزاب/۳۳) متوجه می‌شویم که عصمت امری تکوینی است. عصمت پیامبر(ص) و ائمه معصومین(ع) به معنای نفی اختیار آنان نیست و اتفاقاً کار آنان در مراقبت از عصمت دشوارتر است و این بزرگواران باید در طول حیات از این موهبت مراقبت کنند.

مراتب عصمت در تشکیلات دینی

وی با مهم ارزیابی کردن نسبت عصمت و تشکیلات و با ذکر اینکه در تشکیلات سه عامل لغزش، فتنه و رذایل اخلاقی باید مورد دقت و مراقبت قرار گیرد، تصریح کرد: لغزش گاه در ساحت علمی و فکری و گاه در حوزه اخلاق و رفتار اتفاق می‌افتد، گاه کبر و غرور علمی باعث می‌شود که فرد از دامن انقلاب بیرون بیفتد و اگر خلوص نباشد از یک نقطه به بعد ریزش‌ها اتفاق می‌افتد و افراد بر طبق نیات خالص یا ناخالص خود به خود غربال می‌شوند. لذا تشکیلات باید بتواند در حوزه اعتقادات و اخلاق و دانش برای پیشگیری از لغزش اعضا برنامه‌ریزی داشته باشد.

طاهری در تبیین مفهوم فتنه با اشاره به اینکه مخلوط شدن حق و باطل مصداق فتنه است، گفت: نامشخص شدن مرز حق و باطل گاه ممکن است در دل تشکیلات ایجاد شود و لذا باید آنچنان روشن عمل شود که این دست اشتباهات و ابهامات ایجاد نشده و به فتنه ختم نشود. اگر مبانی تشکیلات و تمرینات و مباحثات قوی باشد، تشخیص حق و باطل امر آسانی خواهد بود.

وی با ذکر اینکه فتنه‌ها باعث شد برخی صحابه مبارز و مجاهد پیامبر(ص) مانند طلحه و زبیر از تشکیلات حضرت جدا شوند، تصریح کرد: پیداست که فتنه‌ها به تصریح قرآن کریم در آیه وَاتَّقُوا فِتْنَةً لَا تُصِيبَنَّ الَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْكُمْ خَاصَّةً (انفال/۲۵)، تنها مخصوص ستمکاران نیست بلکه ظالمان و مظلومان همه را با هم فرا می‌گیرد؛ در فتنه‌ها همگان با یکدیگر نابود می‌شوند.

طاهری با تأکید بر ضرورت مطالعه و آگاهی‌افزایی دانشجویان در خصوص فتن تاریخی، بیان کرد: امام علی(ع) در طی قریب به پنج سال حکومت، دو سال درگیر جنگ بودند و در مابقی زمان‌ها با فتنه‌ها دست و پنجه نرم می‌کردند. کار تشکیلاتی همچنین بهترین تمرین برای پرهیز از رذایل اخلاقی و پرداختن به فضایل اخلاقی است که لازم است به‌ویژه مسئولان از بُخل تشکیلاتی چه در هزینه‌های مالی و چه در دیگر ساحت‌ها پرهیز کنند.

این مدرس حوزه و دانشگاه با تأکید بر اینکه دوری تشکیلات دینی از لغزش، فتنه‌ها و رذایل اخلاقی مراتبی از عصمت این تشکیلات است، بیان کرد: برای رفع تشنگی ممکن است مایعات متنوعی موجود باشد اما تنها آب می‌تواند عطش را رفع کند و لذا همچنان که محتوای هدایت از سوی خداوند برای انسان‌ها تنها قرآن کریم است، انسجام تشکیلات و طی مسیر هدایت نیز تنها با کلیدواژه عصمت امکان‌پذیر است. هرچقدر تشکیلات نسبت خود را با عصمت تنگاتنگ‌تر کند، انسجام تشکیلاتی محکم‌تر و غیر قابل رخنه و لغزش خواهد بود.