نگاهی به ظرفیت‌های مغفول گردشگری در خراسان شمالی
رهبر معظم انقلاب اسلامی در سفر پر برکتی که در سال ۹۱ به استان خراسان شمالی داشتند، یکی از ظرفیت‌های بزرگ این استان، برای ایجاد اشتغال را گردشگری عنوان کردند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای طبیعت زیبا، جاذبه‌های تاریخی، جاذبه‌های فراوان گردشگری، تنوع فرهنگی اقوام شیعه و سنی را از ویژگی‌های مهم خراسان شمالی برشمردند. ایشان تأکید کردند که گردشگری یکی از سه محور اصلی توسعه در استان خراسان شمالی است.
سمیرا محمدی، دانشجوی دکتری گردشگری و محقق و مدرس دانشگاه برای توجه به ظرفیت مغفول مانده گردشگری منطقه شمال شرق کشور یادداشتی با عنوان «لزوم توجه به ظرفیت‌های گردشگری استان خراسان شمالی» نوشته و در اختیار ایکنا قرار داده است که در ادامه می‌خوانید:
«استان ۲۸ هزار کیلومترمربعی خراسان شمالی با یک هزار و ۲۰۰ اثر تاریخی شناسایی شده که ۵۶۸ اثر آن به ثبت ملی رسیده، یکی از قطب‌های مهم گردشگری کشور است. به لحاظ آمار تردد مسافر، این استان در میانه جدول استان‌های کشور است و به دلیل قرار گرفتن در حدفاصل دو قطب سیاحتی استان‌های شمالی و زیارتی مشهد مقدس و همچنین داشتن فرهنگ غنی و مواهب طبیعی جنگل، رودخانه، آبشار، پارک‌های حفاظت شده و حتی کویر ظرفیت بالقوه‌ای برای توسعه گردشگری دارد.
خراسان شمالی گنجینه‌ای از فرهنگ‌هاست، در این استان مردم با گویش‌های مختلفی مانند کرد، ترک، ترکمن، فارس و تات با یکدیگر صحبت کرده و زندگی می‌کنند. این استان دارای تنوع قومی است و به همین جهت، تنوع زیادی در فرهنگ، غذا، موسیقی و صنایع دستی نیز در استان قابل مشاهده است. همچنین جز استان‌های بسیار توانمند در زمینه موسیقی مقامی است.
خراسان شمالی طبیعت بکر و دست‌نخورده‌ای دارد. تنوع پوشش گیاهی و حیات‌وحش، جنگل‌های ارس و هیرکانی و همچنین چشمه‌های این استان در نوع خود بی‌نظیرند. ما در خراسان شمالی همزمان با کویر شهرستان‌های گرمه و جاجرم، از نعمت برف در منطقه گلیل و سرانی برخورداریم، از نعمت آب سرد در منطقه درکش و چناران شهر، بهره‌مند هستیم و در کنار آن، آب گرم ایوب پیغمبر و آب گرم روستا‌های قراجه و مهمانک را داریم.
استان خراسان شمالی، سرزمین اسب و ابریشم و چشمه و کوه و جنگل است. شهر‌ها و روستا‌های خراسان شمالی بافت روستایی دارند و این برای استان ما موجب افتخار و یک امتیاز است. زندگی ۴۴ درصد از مردم این استان در روستا‌ها ظرفیت بوم‌گردی استان را ارتقا می‌دهد و شهرستان خراسان شمالی هر یک مهد فرهنگ‌ها و قومیت‌هایی است که جاذبه گردشگری استان محسوب می‌شوند. آثار کشف‌شده در این استان نشان از قدمت تاریخی کهن آن دارد. محوطه باستانی معروف به پهلوان و تپه حیدران جاجرم، قدمتی بیش از ۱۲ هزار ساله دارند. قدیمی‌ترین اثر باستانی پابرجای قبل از اسلام «بنای سنگی اسپاخو» در غرب شهرستان مانه و سملقان در ۵ کیلومتری شمال شاهراه آسیایی در روستای اسپاخو نیز دلیل دیگری بر صحت این ادعاست.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در سفر پر برکتی که در سال ۹۱ به استان خراسان شمالی داشتند، یکی از ظرفیت‌های بزرگ این استان، برای ایجاد اشتغال را گردشگری عنوان کردند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای طبیعت زیبا، جاذبه‌های تاریخی، جاذبه‌های فراوان گردشگری، تنوع فرهنگی اقوام شیعه و سنی را از ویژگی‌های مهم خراسان شمالی برشمردند. ایشان تأکید کردند که گردشگری یکی از سه محور اصلی توسعه در استان خراسان شمالی است.
با این وجود، استان خراسان شمالی، توسعه نیافت و عقب‌ماندگی از قطار توسعه و محرومیت‌های مزمن موجب شد که حضور و عبور سالانه ۲۰ میلیون مسافر از این استان، به منزله آب روانی باشد که فقط رد پایی از مسافران در ان به جا می‌ماند. ما هنوز نتوانسته‌ایم از پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های گذر مسافران از استان بهره ببریم و این استان در حوزه گردشگری به خودباوری نرسیده است.
اما چرا؟ چرا صنعتی که هم‌اکنون در دنیا در زمره صنایع پول‌ساز و در خراسان شمالی دومین محور توسعه تعریف شده است، در این استان رنگ و رویی ندارد؟ آیا با در نظر گرفتن بحران شدید بیکاری در استان و نیز بحران آب در کشاورزی، برای باز ساخت اقتصاد استان نباید به حوزه گردشگری توجه ویژه‌ای شود؟ در ادامه برخی مشکلات موجود در گردشگری استان نام برده می‌شود که قطعاً با رسیدگی به آن‌ها و رفع رجوعشان می‌توان به آینده گردشگری استان بسیار امیدوار بود.
برای توسعه و رونق گردشگری، تأمین زیرساخت‌های حمل‌و‌نقل یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌ها به شمار می‌رود. ولی در حال حاضر در این استان برنامه مرتب پروازی و نیز حمل‌و‌نقل ریلی ندارد. وجود بازار‌های خرید، خدمات اختصاصی گردشگری از جمله بانک، بیمه، آموزش، تور‌های گردشگری و فناوری اطلاعات، از دیگر مؤلفه‌های اساسی این حوزه است که در خراسان شمالی شرکت‌های گردشگری قوی نداریم و برخی از شرکت‌های گردشگری نیز عملکردشان محدود به تور‌های گردشگری در خارج استان است. شرایط اتراق و ماندگاری برای گردشگر داخلی و خارجی در خراسان شمالی آماده نیست و از سویی نبود و یا کمبود راهنمایان حرفه‌ای که بتوانند گردشگران را راهنمایی و مسیر آنان را جهت‌دهی کنند، احساس می‌شود. ضعف زیرساخت‌های حمل و نقل و فرهنگ مسافرت، عدم وجود کمپ‌ها و مراکز خدماتی مسافرتی بین راهی، عدم آموزش قشر‌های مختلف در این خصوص و معرفی نشدن جاذبه‌های استان از جمله موانع رونق اقتصاد گردشگری در این استان عنوان می‌شود. یکی دیگر از مشکلات، ضعف شدید در معرفی جاذبه‌هاست، حتی سوغاتی استان نیز، در هر شهر ایران با توجه به سلیقه مردمان همان شهر نام‌گذاری می‌شود. نگاه مدیران نیز در این بخش منطقه‌ای و ملی نیست و هر یک ساز خود را می‌زنند، در حالی که دستگاه‌های مرتبط مانند شهرداری، راه و شهرسازی، صنعت و معدن و به‌ویژه گردشگری باید در این جهت همسو و همراه باشند و مانع‌تراشی‌ها و کاغذبازی‌ها در این زمینه کم شود. این استان حتی به مسئولان و مهمانانی که برای شرکت در همایش‌ها و برنامه‌های مختلف به استان سفر می‌کنند، معرفی نمی‌شود. البته اگر مسئولانی را که کلاً از سفر به این استان امتناع می‌کنند را فاکتور بگیریم!
رئیس‌جمهور در بیست ششمین سفر استانی دولت سیزدهم، ۲ تیر به همراه تعدادی از اعضای هیئت دولت وارد استان خراسان شمالی شد. حجت‌الاسلام والمسلمین رئیسی را در این سفر وزیر کشور، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزیر نیرو، سرپرست وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، وزیر جهاد کشاورزی، وزیر راه و شهرسازی، معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده، رئیس دفتر رئیس‌جمهور، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور، معاون اجرایی و سرپرست نهاد ریاست جمهوری عضو شورای هماهنگی ارتباطات با حوزه روحانیت، عضو شورای هماهنگی ارتباطات با حوزه و روحانیت رئیس‌جمهور را همراهی کردند.
در کمال ناباوری، وزیر محترم گردشگری، صنایع دستی و میراث فرهنگی از جمله مسئولانی بود که در سفر استانی جناب آقای دکتر رئیسی، حضور به عمل نیاوردند. برای توجیه این ناباوری بد نیست گریزی بزنیم به سخنان ایشان (جناب آقای مهندس ضرغامی) در رابطه با چرایی اهمیت سفر‌های استانی! شاید تسلایی برای دلمان بیابیم!
در جایی ایشان عنوان کردند: اگر امروز در خانه‌های مردم حضور پیدا نمی‌کردم، نمی‌توانستم مشکلات را حس کنم. در جا‌هایی زندگی می‌کنند که واقعاً قابل زندگی‌کردن نیست، نه پول برای ساختن دارند و نه می‌توانند کاری کنند.
در جای دیگر بیان کردند: خوشبختانه سفر‌های استانی مصوبات خوبی هم دارد، برای مثال در سفر استانی اصفهان، در جلسه کارشناسی ۵۰۰ میلیارد تومان اعتبار جدید برای وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تصویب شده است که البته بخش زیادی از آن به میراث فرهنگی اختصاص دارد. این مبلغ یعنی نیم همت که در مقایسه با کل بودجه ما رقم قابل توجهی است.
در نهایت ایشان در جای دیگری تأکید کردند: در سفر‌های استانی وزرا نماینده دولت هستند، هر وزیر حوزه مأموریتی خود را به‌طور ویژه رسیدگی می‌کند و باید در جلسات مردمی شرکت کند و در پایان روز هم در جلسه شورای اداری استان در حضور رئیس‌جمهور گزارش کار حوزه مأموریتی خود را بدهد.
فرق است بین گفتار و عمل: سال‌هاست که ما ایرانیان می‌گوییم با حلوا حلوا گفتن دهن شیرین نمی‌شود.
آیا استان خراسان شمالی دارای روستا‌های فراوانی با پتانسیل‌های زیاد گردشگری و البته با مشکلات شدید اقتصادی و اجتماعی که آقای ضرغامی، پیش‌تر دلیل سفر خود دانسته بودند، نیست؟ مردمانی که واقعاً در قلب پتانسیل‌های گردشگری، اما در کمال محرومیت زندگی می‌کنند؟ آیا نیاز به اعتبار برای حفظ آثار تاریخی ویژه‌ای، چون شهر بلقیس نیست؟ آیا مردمان خراسان شمالی شوق حضور در جلسات مردمی با ایشان را نداشتند؟
البته لازم به ذکر است، مردمان این استان، همچنان شیرین کام از سفر رهبر معظم انقلاب بوده و شیرین کام‌تر از نکات مورد توجه حجت‌الاسلام والمسلمین رئیسی در رابطه با گردشگری(توجه ویژه به صنایع دستی و ایجاد بازارچه مرزی و...) در سفر اخیرشان هستند. باشد که روزی مسئولین مستقیم امر نیز الگو بگیرند...».
انتهای پیام
